Erzurum ovası tarım topraklarının bitkiye yarayışlı besin elementlerinin belirlenmesinde sıralı (ardışık) ekstraksiyon yönteminin kullanılabilirliğinin araştırılması
A investigation on suitability of sequential extraction methot for used to determine plant available nutrient content of Erzurum plain soils
- Tez No: 967299
- Danışmanlar: PROF. DR. NESRİN YILDIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kimya, Kimya Mühendisliği, Ziraat, Chemistry, Chemical Engineering, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bitki Besleme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 69
Özet
Amaç; Bu çalışmanın amacı, Erzurum Ovası tarım topraklarının bitkiye yarayışlı besin maddesi içeriğini belirlemek için sıralı ekstraksiyon yönteminin kullanılabilir olup olmadığını araştırmaktır. Yöntem; Erzurum ovasının farklı toprak lokasyonlarından temsili olarak toplam 22 toprak örneği toplanmıştır. Test bitkisi (çavdar) sıralı ekstraksiyon yönteminin uygunluğunu belirlemek için standart (biyolojik) indeks olarak alınmıştır. Test bitkisi olarak çavdar (Secale cereale L.) bitkisi kullanılmıştır. Bulgular; İndikatör bitkinin (Çavdar) makro besin elementi alımı ile kimyasal indikatör olarak ardışık ekstraksiyon arası korelasyon incelendiğinde, sadece çavdar Na alımı ile step4 Na arasında (0.46*) pozitif ve anlamlı bir korelasyon, çavdar Mg alımı ile step1K (0.45*), ve Ca step2 (0.53*) arasında ise negatif ve anlamlı bir korelasyon tespit edilmiştir. Kimyasal ekstraksiyon aşamaları arasındaki korelasyonda; , K step1 ile Ca step1 (0.62**), K step2 ile Mg step1 (0.78**), K step4 ile K step1 (0.53*), Mg step5 ile K step2 (0.50*), Mg step6 ile K step4 (0.91**) ve K step6 ile Fe step1 (0.43*) arasında pozitif ve anlamlı bir korelasyon tespit edilmiştir. Ca step4 ile Mg step1 (-0.47*), Na step5 ile Mg step1 (-0.43*) ve K step2 (-0.50*), Mg step5 ile Mg step3 (-0. 48*) ve Na step5 (-0.48*) ile, Ca step5 K step1 (-0.49*) ve Ca step2 (-0.60**) ile ve son olarak K step5 Mg step3 (-0.70**) ve K step4 (-0.48*) ile. İndikatör bitkinin (Çavdar) mikro besin alımı ile ardışık ekstraksiyon aşamaları arasındaki korelasyon sonuçlarına göre; çavdar Zn alımı ile elementi Zn step2 (0.59**), çavdar B alımı ile Fe step1 (0.61**), çavdar B alımı ile Mn step1 (0.43*), çavdar B alımı ile Pb step5 (0. 44*), çavdar B alımı ile Cu çavdar (0,60**), çavdar Cd alımı ile Fe step4 (0,54**), çavdar Pb alımı ile Zn step3 (0,47*), çavdar Pb alımı ile Mn step4 (0,45*) ve çavdar Pb alımı ile Zn (0,48*) arasında olumlu korelasyonlar belirlenmiştir. Sonuç; Makro ve mikro elementler arasında belirgin ve istatistiksel olarak anlamlı birçok ilişki bulunmuştur. Bu korelasyonlar, çavdar bitkisinin belirli elementlere duyarlılığını ve toprağın kimyasal profiliyle olan etkileşimini ortaya koymaktadır. Özellikle step 5 ve 6'da yoğunlaşan anlamlı ilişkiler, bu aşamalarda kimyasal dengenin ve bitki beslenmesinin daha kritik olabileceğini düşündürmektedir. Yöntemin çok aşamalı yapısı, zaman alıcılığı ve kimyasal reaktif gereksinimi gibi dezavantajları, özellikle geniş ölçekli çalışmalarda sınırlayıcı olabilir. Ardışık ekstraksiyon yöntemi laboratuvar pratikleri açısından biraz riskli süreçler içermesi açısından pek kullanışlı olmamakla birlikte, bazı adımlar bazı makro ve özellikle mikro element ve ağır metaller ile olumlu pozitif ilişkiler vermiştir.
Özet (Çeviri)
Purpose; The aim of this study was to investigate the suitability of sequential extraction method for determining the plant-available nutrient content of Erzurum Plain agricultural soils. Method; A total of 22 representative soil samples were collected from different soil locations of Erzurum plain. The test crop (rye) was taken as a standard (biological) index to determine the suitability of the sequential extraction method. Rye (Secale cereale L.) was used as the test plant. Finding ; When the correlation between macronutrient uptake of the indicator plant (rye) and sequential extraction as a chemical indicator was analyzed, only a positive and significant correlation was found between rye Na uptake and step4 Na (0.46*), while a negative and significant correlation was found between rye Mg uptake and step1K (0.45*), and Ca step2 (0.53*). In the correlation between chemical extraction steps, a positive and significant correlation was found between K step1 and Ca step1 (0.62**), K step2 and Mg step1 (0.78**), K step4 and K step1 (0.53*), Mg step5 and K step2 (0.50*), Mg step6 and K step4 (0.91**) and K step6 and Fe step1 (0.43*). Ca step4 with Mg step1 (-0.47*), Na step5 with Mg step1 (-0.43*) and K step2 (-0.50*), Mg step5 with Mg step3 (-0.48*) and Na step5 (-0.48*), Ca step5 with K step1 (-0.49*) and Ca step2 (-0.60**) and finally K step5 with Mg step3 (-0.70**) and K step4 (-0.48*). According to the correlation results between micronutrient uptake of indicator plant (Rye) and successive extraction steps; rye Zn uptake with element Zn step2 (0.59**), rye B uptake with Fe step1 (0.61**), rye B uptake with Mn step1 (0. 43*), rye B intake and Pb step5 (0. 44*), rye B intake and Cu step4 (0.60**), rye Cd intake and Fe step4 (0.54**), rye Pb intake and Zn step3 (0.47*), rye Pb intake and Mn step4 (0.45*) and rye Pb intake and Zn step4 (0.48*). Results; Many significant and statistically significant correlations were found between macro and micro elements. These correlations reveal the sensitivity of the rye plant to certain elements and their interaction with the soil chemical profile. Significant relationships, especially concentrated in steps 5 and 6, suggest that chemical balance and plant nutrition may be more critical at these stages. Disadvantages such as the multi-step nature of the method, time-consuming and the need for chemical reagents can be limiting, especially in large-scale studies. Although the sequential extraction method is not very useful in terms of laboratory practices as it involves some risky processes, some steps gave positive positive correlations with some macro and especially micro elements and heavy metals.
Benzer Tezler
- Tommaso Campanella ve Thomas More'un ütopyalarının karşılaştırılması
Comparing Thomas More and Tommaso Campanella's utopias
MAHMUT AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
FelsefeAtatürk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OSMAN ELMALI
- Erzurum ili Hınıs ilçesinde farklı bitkilerin yetiştirildiği toprakların bazı fiziksel ve kimyasal özelliklerinin araştırılması
Investigating of some physical and chemical properties of different growing plants soil in Erzurum district of hinis
ELİF YAĞANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
ZiraatAtatürk ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ADİL AYDIN
- Erzurum ili yukarı Pasin Ovası topraklarının sıkışma durumlarının belirlenmesi
Determining soil compaction status of the higher pasin plain in Erzurum
KENAN BARİK
- Erzurum Ovasının optimal alan kullanımının belirlenmesi
Determination of optimal land use in Erzurum Plain
SEVGİ YILMAZ
Doktora
Türkçe
1998
Peyzaj MimarlığıAtatürk ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. KAMURAN GÜÇLÜ
- Kuzgun Barajı Daphan Ovası sulama sahası topraklarının sulama yönünden incelenmesi üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
ÜSTÜN ŞAHİN
Doktora
Türkçe
1994
ZiraatAtatürk ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ALİ ÖZDENGİZ