Geri Dön

Lise öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutumları ile beden okuryazarlığı düzeyleri: İlişkiler ve demografik farklılıklar

High school students' attitudes towards physical education classes and their levels of physical literacy: Relationships and demographic differences

PDF İndir

  1. Tez No: 967444
  2. Yazar: MEHMET YILMAZ
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALKAN UĞURLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 103

Özet

Bu araştırmanın temel amacı, lise öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutumları ile beden okuryazarlığı düzeyleri arasındaki karşılıklı etkileşimi ve bu iki değişkenin demografik değişkenlere göre nasıl farklılaştığını incelemektir. Tarama modelleri kapsamında desenlenen çalışma, 2024–2025 eğitim-öğretim yılında Antalya ilinde bulunan Anadolu liseleri, Meslek liseleri, Fen liseleri ve İmam Hatip liselerinden kolayda örnekleme yöntemiyle belirlenen 422 lise öğrencisi ile yürütülmüştür. Veri toplama araçları olarak araştırmacı tarafından oluşturulan demografik bilgi formu, Güllü ve Güçlü tarafından 2009 yılında geliştirilen“Ortaöğretim Öğrencileri İçin Beden Eğitimi Dersi Tutum Ölçeği”(35 madde; 5'li Likert) ve Yılmaz ve Kabak'ın 2021 yılında Türkçeye uyarladığı“Ergenler İçin Algılanan Bedensel Okuryazarlık Ölçeği”(9 madde; 5'li Likert) kullanılmış; veriler Mart– Mayıs 2025 döneminde Google forms aracılığıyla toplanmıştır. İstatistik analizler kapsamında önce Kolmogorov–Smirnov ve Shapiro–Wilk normallik testleri, ardından Levene testi ile varyans homojenliği sınanmış; betimsel istatistiklerin ardından bağımsız örneklem t-testleri, tek yönlü ANOVA, Pearson korelasyon ve basit doğrusal regresyon analizleri uygulanmıştır. Cinsiyete göre erkek öğrencilerin beden eğitimi tutum puanları ortalaması 3,42 (Ss = 0,67), kız öğrencilerin 3,27 (Ss = 0,65) bulunmuş; t(400)= –2,386; p = 0,017 düzeyinde anlamlı farklılık saptanmıştır (Cohen's d = –0,24). Buna karşın beden okuryazarlığı düzeylerinde cinsiyete bağlı farklılık anlamlı çıkmamıştır (t(400)= –1,005; p = 0,315; d = –0,10). Düzenli spor yapma durumuna göre tutum farklılığı istatistiksel olarak anlamlı bulunmamış (t(420)= 1,415; p = 0,158; d ≈ 0,14), ancak beden okuryazarlığı puanları spor yapanlarda 4,12 (Ss = 0,94), yapmayanlarda ise 3,82 (Ss = 0,98) şeklinde bulunmuş; bu sonuçla (t(420)= –3,075; p = 0,002; d ≈ 0,31) istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmiştir. Sınıf düzeyine göre beden eğitimi tutumları F(3,416)= 5,775; p < 0,001; okuryazarlık düzeyleri F(3,418)= 7,105;p < 0,001 sonuçlarıyla Post hoc testleri sonucunda her iki değişkende de 10. Sınıflar en yüksek tutum ve beden okuryazarlığı puanı almıştır. Beden okuryazarlığın tutum üzerindeki yordayıcılığı, R = 0,607; R² = 0,369; F(1,420)= 245,422; p < 0,001; B = 0,414; β = 0,607 değerleriyle güçlü ve anlamlı bulunmuştur. Aile bireylerinin spor geçmişi bağlamında annenin aktif spor geçmişi tutum puanlarını (Evet: X̄ = 3,51; Hayır: X̄ = 3,31; t(420)= 2,318; p = 0,021; Cohen's d = 0,32) ve beden okuryazarlığı düzeylerini (Evet: X̄ = 4,32; Hayır: X̄ = 3,87; t(104,25)= 4,120; p < 0,001; Cohen's d = 0,47) anlamlı biçimde yükseltirken, babanın spor geçmişi ne tutum ne okuryazarlık üzerinde istatistiksel farklılık yaratmamıştır (t < |1,215|; p > 0,22). Bu bulgular, lise öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik motivasyon ve algı düzeylerinin, bireysel özellikler (cinsiyet, sınıf), davranışsal alışkanlıklar (spor yapma) ve özellikle aile içi rol modelleme (anne spor geçmişi) etkileriyle şekillendiğini; beden okuryazarlığın ise hem duyuşsal hem bilişsel boyutun temel belirleyicisi olduğunu ortaya koymaktadır.

Özet (Çeviri)

The primary aim of this research is to examine the reciprocal interaction between high school students' attitudes toward physical education and their levels of physical literacy, as well as how these two variables differ based on demographic factors. The research, designed within the scope of screening models, was conducted with 422 high school students selected through convenience sampling method from Anatolian high schools, Vocational High Schools, Science High Schools and İmam Hatip High Schools in Antalya during the 2024– 2025 academic year. The demographic information form created by the researcher, the“Physical Education Course Attitude Scale for Secondary School Students”(35 items; 5-point Likert) developed by Güllü and Güçlü (2009) and the“Perceived Physical Literacy Scale for Adolescents”(9 items; 5-point Likert) adapted by Yılmaz and Kabak (2021) were used as data collection tools. The data were collected through the online Google-forms between March and May 2025. Within the scope of statistical analysis, first the Kolmogorov–Smirnov and Shapiro–Wilk normality tests, then variance homogeneity was tested using the Levene test; after the descriptive statistics, independent sample t-tests, one-way ANOVA, Pearson correlation and simple linear regression analyzes were applied. In terms of attitude scores according to the gender variable, the average of male students was 3.42 (SD = 0.67) and that of female students was 3.27 (SD = 0.65); t(400)= –2.386; p = 0.017, a significant difference was found (Cohen's d = –0.24). On the other hand, the difference due to gender in physical literacy levels was not significant (t(400)= –1.005; p = 0.315; d = –0.10). The difference in attitudes according to doing regular sports status was not statistically significant (t(420)= 1.415; p = 0.158; d ≈ 0.14), however, physical literacy scores were found to be 4.12 (Sd = 0.94) in those who do sports and 3.82 (Sd = 0.98) in those who do not; t(420)= –3.075; p = 0.002; d ≈ 0.31, a significant difference was found. The analysis of physical education attitudes by grade level showed significant differences (F(3,416) = 5.775, p < .001), as did physical education literacy levels (F(3,418) = 7.105, p < .001). Post-hoc comparisons showed that 10th graders had the highest scores in both attitudes and physical literacy. The predictive effect of physical literacy on attitude was found to be strong and significant, with the values: R = 0.607, R² = 0.369, F(1, 420) = 245.422, *p* < .001, B = 0.414, β = 0.607. In the context of family members' sports history, the mother's active sports history significantly increased the attitude scores (Yes: X̄ = 3.51; No: X̄ = 3.31; t(420)= 2.318; p = 0.021; d = 0.32) and physical literacy levels (Yes: X̄ = 4.32; No: X̄ = 3.87; t(104.25)= 4.120; p < 0.001; d = 0.47), while the father's sports history did not have a statistically significant effect on either attitudes or literacy (t < |1.215|; p > 0.22). These findings show that high school students' motivation and perception levels towards physical education lessons are shaped by individual characteristics (gender, grade), behavioral habits (doing sports) and especially family role modeling (mother's sports history); and physical literacy is the main determinant of both affective and cognitive dimensions.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    644595

    21. yüzyıl becerilerinin fizik başarısına etkisinin araştırılması

    Investigation of 21st century skills' effect on physics success

    MEHMET ERKILIÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İMRAN ORAL

  2. Tez No

    372712

    İlköğretim matematik öğretmen adaylarının istatistiksel okuryazarlıkları ile istatistiğe yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi

    An investigation of the relationship between statistical literacy of primary mathematics teachers and their attitudes towards statistics

    NAZAN GÜNDÜZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Eğitim ve ÖğretimKocaeli Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ALİ FUAT YENİÇERİOĞLU

  3. Tez No

    962461

    Lise öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersine ilişkin tutumları ile beden algılarının incelenmesi

    An examination of high school students' attitudes toward physical education and sports course and their body perceptions

    FATİH AKTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Eğitim ve ÖğretimTrabzon Üniversitesi

    Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SELMA ÇAVDAR

  4. Tez No

    750970

    Lise öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutumları ile boş zaman yönetimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

    Investigation of the relationship between high school students' manner for physical education lesson and leisure time management

    MEHMET TURAN ÇANKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Sağlık EğitimiNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DUYGU HARMANDAR DEMİREL

  5. Tez No

    932091

    Farklı lise öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersine yönelik tutumları ile beslenme alışkanlıkları arasındaki ilişki

    The relationship between different high school student's attitudes towards physical education and sports subject and their eating habits

    UFUK KÖSEBALABAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    SporDokuz Eylül Üniversitesi

    Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FETHİ ARSLAN

Geri Dön