Geri Dön

16.-19. yüzyıl geleneksel Osmanlı şehir içi hanlarının mekân dizimi analiz yöntemiyle incelenmesi

The examination of 16th-19th century traditional Ottoman city hans using space syntax analysis method

PDF İndir

  1. Tez No: 967630
  2. Yazar: ZEYNEP AYBÜKE SAÇLI
  3. Danışmanlar: PROF. DR. CEMİLE NAKIŞ KARAMAĞARALI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 185

Özet

Tarihsel süreç içerisinde ticaret yollarının yoğun bir şekilde kullanılmaya başlanması, bu yolların güvenliğini sağlanması ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Bunun sonucunda savunma, konaklama ve ticaret işlevlerinin ön plana çıktığı han yapıları inşa edilmeye başlanmıştır. Hanların, mimari gelişim süreci savunma ve konaklama yapıları olan Karahanlı ribatlarıyla birlikte başlamıştır. Zamanla savunma işlevini kaybeden yapılar Anadolu'ya gelindiğinde han ve kervansaray olarak anılmaya başlanmıştır. Osmanlı döneminde ise menzillerde inşa edilen kervansaraya yapılarından farklı olarak kent merkezlerinde bulunan şehir içi hanlar inşa edilmiştir. Çalışma temel olarak Osmanlı dönemine ait şehir içi hanlarının 16. - 19. yüzyıllar içerisinde plan düzleminde ifade edilen mekânsal organizasyon değişimini incelemeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda, ilk olarak han kavramı tanıtılmış, mimari gelişim sürecinden söz edilmiş, ardından belirtilen tarih aralığında inşa edilmiş olan Osmanlı şehir içi hanları tipolojik olarak analiz edilmiştir. Daha sonra, başkent ve taşra iller olmak üzere İstanbul, İzmir ve Erzurum'dan seçilen 12 han örneğinin mekânsal organizasyonları mekân dizimi yöntemiyle analiz edilmiş ve değerlendirilmiştir. Süreç içerisindeki değişimin, farklı bölgeler üzerinde nasıl bir etkisi olduğu araştırılmıştır. Bu bağlamda, çalışmada yöntem olarak literatür taramasıyla birlikte mekân dizimi analiz yöntemleri kullanılmıştır. Seçilen örnek yapılar hem tarihsel hem de mekânsal veriler üzerinden değerlendirilmiştir. Bu çalışma, Osmanlı şehir içi hanlarının mekânsal organizasyonlarını analiz ederken mimarlık tarihi yazınına katkı sağlamayı amaçlamaktadır.

Özet (Çeviri)

The intensive use of trade routes throughout history created a need to ensure the safety of these routes. As a result, khans began to be built, with defense, accommodation, and trade functions coming to the fore. The architectural development of khans began with the Karahan ribats, which were defense and accommodation structures. Over time, structures that lost their defensive function began to be referred to as caravanserais when they reached Anatolia. During the Ottoman period, unlike menzil structures, urban khans were built in city centers. This study aims to examine the spatial organization changes expressed in the plan of urban khans from the Ottoman period between the 16th and 19th centuries. In this context, the concept of khan was first introduced, the architectural development process was discussed, and then the Ottoman urban khans built during the specified time period were analyzed typologically. Subsequently, the spatial organizations of 12 khan examples selected from Istanbul, Izmir, and Erzurum, representing the capital and provincial cities, were analyzed and evaluated using the space syntax method. The impact of change within the process on different regions was investigated. In this context, the study employed both literature review and space syntax analysis methods. The selected examples were evaluated based on both historical and spatial data. This study aims to contribute to architectural history literature by analyzing the spatial organization of Ottoman urban khans.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    53637

    19. yüzyılda Osmanlı'da Batı anlayışı doğrultusunda manzara resmi

    Başlık çevirisi yok

    AHMET ÖZEL

    Sanatta Yeterlik

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    Güzel SanatlarMarmara Üniversitesi

    Resim Ana Sanat Dalı

    PROF. DR. ERGİN İNAN

  2. Tez No

    147279

    Beyoğlu hanları ve şehirleşme ile toplumsal hayata katkıları

    Khans of Beyoğlu and their contributions on social life (1855-1908)

    ÇİĞDEM GÜLİZAR GÜLER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. SİNAN GÜLER

  3. Tez No

    478592

    Koruma ve planlama anlayışlarının değişimi: İstanbul Tarihi yarımada'da 2005-2012 planları karşılaştırması

    Changes in the concepts of conservation and planning: Comparison of 2005-2012 plans in Istanbul Historical peninsula

    SELDA YILDIRIM BURMA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. PROF. DR. İCLAL DİNÇER

  4. Tez No

    527232

    Eyüp Nişancı yenileme alanı ve çevresi kentsel sit alanı koruma önerisi

    Eyüp-Nisanci district renovation area and its environment urban site area protection proposal

    TUĞBA KESKİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    MimarlıkFatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MİNE TOPÇUBAŞI ÇİLİNGİROĞLU

  5. Tez No

    570099

    Musics of Harşit valley, Northeastern Turkey

    Harşit vadisi müzikleri, Kuzeydoğu Türkiye

    MUSTAFA KEMAL ÖZKUL

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Müzikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Müzik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EMİNE ŞİRİN ÖZGÜN TANIR

Geri Dön