Türkiye'de bireysel emeklilik sisteminin sosyal güvenlik açısından önemi ve OECD ülkeleri ile karşılaştırılması
The importance of individual retirement system in Türkiye in terms of social security and comparison with OECD countries
- Tez No: 967977
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SİBEL ÖLMEZ CANGİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sigortacılık, Insurance
- Anahtar Kelimeler: Sosyal Güvenlik, Emeklilik, Bireysel Emeklilik Sistemi, Social Security, Retirement, Private Retirement System
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bankacılık ve Sigortacılık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Sosyal güvenlik sistemlerinin karşılaştığı finansman sorunlar, özellikle nüfusun yaşlanması ve popülist politikalar nedeniyle artmış, bu da bireysel emeklilik sisteminin (BES) tamamlayıcı bir çözüm olarak yaygınlaşmasına yol açmıştır. Sorunları hafifletmek için emeklilik yaşı yükseltilmiş, prim gün ve miktarları artırılmış, emekli maaşları ise azaltılmıştır. Ancak bu önlemler finansal sorunlara sadece geçici çözümler sunmuştur. Mevcut kamu emeklilik sistemindeki aksaklıkları gidermek amacıyla, Avrupa'da ve Türkiye'de bireysel emeklilik sistemleri çözüm olarak benimsenmiş ve uygulanmaya başlanmıştır. Bu reformlarla, önce kamu emeklilik sistemi güçlendirilmeye, ardından ona tamamlayıcı bireysel emeklilik sistemi geliştirilmeye çalışılmıştır. Sistemin amacı: Bireylerin emekliliğe yönelik tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesi ile emeklilik döneminde ek bir gelir sağlayarak refah düzeyini yükseltmek, Ekonomiye uzun vadeli kaynak yaratmak, İstihdamı arttırmak, Ekonomik kalkınmaya katkıda bulunmaktır. Bireysel emeklilik fonları, gelişmiş ve bazı gelişmekte olan ülkelerde kurumsal yatırımcı olarak uzun vadeli fon sağlayan önemli kurumlardır. Sosyal güvenlik sisteminin sorunlarını hafifletmede etkili bir araç olarak görülürler. Katılımcıların uzun vadeli tasarruf yapmalarını teşvik eder ve emeklilikteki gelirlerini artırmalarına katkı sağlamaktadır. Katılımcıların yaptığı katkılar emeklilik şirketleri tarafından yatırıma dönüştürülerek ülke ekonomisine kaynak sağlar. Bu çalışmada, Türkiye ekonomisinin kötü yönde etkilenmemesi amacı ile sosyal güvenlik sisteminde yaşanan kayıt dışı istihdam, artan yaşlılık oranı ve erken emeklilik, emekli-çalışan dengesizliğindeki artış, sağlık harcamalarındaki artış ve toplanan prim tahsilatının yetersizliği gibi sorunlar incelenmiştir. Bu amaçla, BES'in tanınırlığını, üye sayısını artırmak ve Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü (OECD) ülkeleri ile karşılaştırılarak hangi seviyede olduğu çalışması yapılmıştır. Bu çalışmada, Türkiye'de Uygulanan Bireysel Emeklilik Sistemi (BES)'in sosyal güvenlik açısından önemi incelerek, OECD ülkeleri ile 2013-2023 yılları arası yüzdesel olarak; Emeklilik Planları Aktif Üyeler Oranı, Emeklilik Planlarına Yapılan Katkıların GSYİH'nın Yüzdesel Oranı, BES Fon Büyüklüğü ve Bes Fon Büyüklüğünün GSYİH'ya Oranı, 2013-2022 yılları arası Emeklilik Planlarının Nominal ve Reel Getiri Oranları gibi çeşitli yüzdesel veriler karşılaştırılmaya çalışılmıştır. 2013-2023 yılları arası OECD, EGM ve SGK'dan veri analizi yapılmış, belgesel tarama tekniği kullanılmıştır. Bu çalışma emeklilik fonlarının büyüklüğüne bağlı olarak düşük, orta ve yüksek olmak üzere üç kategoride değerlendirilen 30 OECD ülkesinde emeklilik fonları ile ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisini araştırmaktadır. 30 OECD ülkesinin emeklilik fon büyüklüklerinin 2001-2023 dönem ortalamaları esas alınarak küçükten büyüğe doğru 3 kategoride değerlendirilmiştir. Çalışmada, GSYİH ve Emeklilik serileri arasındaki nedensellik ilişkisi incelenmiştir. Bu ilişki için yer alan üç kategori çerçevesinde üç panel oluşturulmuş ve sonuçlar bu üç panel veri üzerinden Konya (2006) çalışmasında önerilen Bootstrap Panel Granger Nedensellik testi uygulanmıştır. Üç farklı BES yoğunluğu grubuna ait analiz sonuçları, ülkeler arasında BES ile ekonomik büyüme arasında farklı düzeylerde nedensellik ilişkileri bulunduğunu ortaya koymaktadır. Düşük BES yoğunluğu olan ülkelerde genellikle tek yönlü, çoğunlukla BES'ten büyümeye doğru nedensellik gözlenirken, orta BES yoğunluğu olan ülkelerde bu ilişkinin çoğu zaman çift yönlü ve etkileşimli olduğu görülmektedir. Bu durum, sistemin hem büyümeden beslendiğini hem de büyümeye katkı sunduğunu düşündürmektedir.
Özet (Çeviri)
The financial challenges facing social security systems have worsened, particularly due to the aging population and populist policies, leading to the widespread adoption of the private pension system (BES) as a complementary solution. To alleviate these problems, the retirement age has been raised, premium days and amounts have been increased, and pensions have been reduced. However, these measures have only offered temporary solutions to the financial problems. To address the flaws in the existing public pension system, private pension systems have been adopted and implemented in Europe and Turkey as a solution. These reforms first aimed to strengthen the public pension system and then to develop a complementary private pension system. Purpose of the system: To increase the level of welfare by providing additional income during retirement by directing the retirement savings of individuals to investment, to create long-term resources for the economy, to increase employment and to contribute to economic development. Private pension funds are important institutions providing long-term funds as institutional investors in developed and some developing countries. They are seen as an effective tool in alleviating the problems of the social security system. They encourage participants to save long-term and contribute to increasing their retirement income. Contributions made by participants are converted into investments by pension companies, providing resources for the national economy. This study examines the problems experienced in the social security system, such as unregistered employment, rising old-age rates and early retirement, the growing retiree-employee imbalance, rising healthcare costs, and insufficient premium collection, to mitigate the negative impacts on the Turkish economy. To this end, we aimed to increase the recognition and membership of the Private Pension System (BES), and to compare its performance with countries in the Organization for Economic Co-operation and Development (OECD). This study examines the importance of the Private Pension System (BES) implemented in Turkey in terms of social security and compares various percentage data with OECD countries between 2013 and 2023, including the ratio of active members in pension plans, the percentage of contributions made to pension plans as a percentage of GDP, the size of the BES fund and the ratio of the BES fund size to GDP, and the nominal and real rates of return on pension plans between 2013 and 2022. Data analysis was conducted from the OECD, General Directorate of Security, and the Social Security Institution (SGK) for the period 2013 to 2023, using a documentary screening technique. This study investigates the causal relationship between pension funds and economic growth in 30 OECD countries, which are classified into three categories: low, medium, and high, based on the size of their pension funds. Pension fund sizes for 30 OECD countries were evaluated in three categories, from smallest to largest, based on the averages for the period 2001-2023. The study examined the causal relationship between GDP and Pension series. Three panels were created within the three categories for this relationship, and the Bootstrap Panel Granger Causality test recommended in Konya (2006) was applied to these three panels. The analysis results for three different PPS density groups reveal varying degrees of causality between PPS and economic growth across countries. In countries with low PPS density, causality is generally unidirectional, running primarily from PPS to growth, while in countries with medium PPS density, this relationship is often bidirectional and interactive. This suggests that the system both feeds off growth and contributes to it.
Benzer Tezler
- Türk ve Alman Sosyal Güvenlik Hukuku açısından devlet destekli özel (Bireysel) emeklilik programlarına mukayeseli bir bakış
A comparative glance at private pension programs with state contribution in Turkey and Germany in respect of social security systems
MUSTAFA TUGAY
- Bireysel emeklilik katılımcılarının sistemden erken çıkma riskinin değerlendirilmesi
Risk assessment of private pension participants' early withdrawals from the system
ŞEYMA BAYRAK SALANTUR
Doktora
Türkçe
2015
SigortacılıkHacettepe Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET BAHA KARAN
- Türkiye'de bireysel emeklilik sisteminin sermaye piyasasına etkileri
The effects of private pension system in Turkey on the capital market
YASİN KARADENİZ
- Bireysel emeklilik sistemi: Türkiye – Kırgızistan örneği
Individual pension system: Turkey and Kyrgyzstan example
AYŞE OSPANKULOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İşletmeKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİLAL SOLAK
- An empirical analysis of the effectiveness of Automatic Enrollment Private Pension System in Turkey: Nudge theory perspective
Türkiye'deki Otomatik Katılımlı Bireysel Emeklilik Sisteminin etkinliği üzerine ampirik bir analiz: Dürtme teorisi perspektifinden
YAVUZ SELİM AŞCI
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Ekonomiİstanbul Üniversitesiİktisat (İngilizce) Bilim Dalı
PROF. DR. MUHİTTİN KAPLAN