Kurumsal risk yönetimi olgunluğunun kurumsal performans üzerindeki etkisi: Bütünleşik olgunluk modeli önerisi
The impact of enterprise risk management maturity on corporate performance: An integrated maturity model proposal
- Tez No: 968583
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HALİS KIRAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Denetim ve Risk Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Denetim ve Risk Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 182
Özet
Günümüzün hızla değişen ve belirsizliklerle dolu iş dünyasında, kuruluşların rekabet avantajını sürdürebilmesi, finansal istikrarını koruyabilmesi ve stratejik hedeflerine ulaşabilmesi, etkin bir Kurumsal Risk Yönetimi (KRY) anlayışına bağlıdır. Ancak literatürde, KRY olgunluk düzeyi ile kurumsal performans çıktıları arasındaki ilişkinin bütünleşik ve çok boyutlu bir yaklaşımla incelendiği çalışmalar sınırlıdır. Bu bağlamda araştırmanın temel amacı, stratejik planlama, süreçler, çalışanlar ve bilgi teknolojileri boyutlarını kapsayan Bütünleşik KRY Olgunluk Modeli'ni tasarlamak ve bu modelin kurumsal performansa etkisini ampirik olarak analiz etmektir. Araştırmada nicel yöntem kullanılmış; Türkiye'de faaliyet gösteren ve halka açık olan şirketler hedef kitle olarak belirlenmiştir. Anket yoluyla elde edilen veriler, güvenilirlik analizi, faktör analizi, normallik testi ve varyans analizi (ANOVA) teknikleriyle değerlendirilmiştir. Kurumsal performansın ölçümünde finansal göstergeler olarak EBITDA, ROA ve ROE kullanılmıştır. Analiz bulguları, bütünleşik olgunluk düzeyinde tüm finansal göstergelerin (EBITDA, ROA, ROE) istatistiksel olarak anlamlı çıktığını ortaya koymaktadır. Ancak modelin alt bileşenlerine göre yapılan analizlerde farklılıklar gözlemlenmiştir: Stratejik planlama boyutunda ROE ve ROA anlamlı, EBITDA anlamsız bulunmuştur. Süreçler boyutunda yalnızca ROE anlamlı çıkarken; çalışanlar boyutunda ROE ve EBITDA anlamlı, ROA ise anlamsız bulunmuştur. Bilgi teknolojileri boyutunda ise yalnızca ROE anlamlı çıkmıştır. Finansal göstergelerin anlamlı çıkması, ilgili bileşenin kurumsal performans üzerinde belirleyici bir etkisinin bulunduğunu ve bu ilişkinin istatistiksel olarak güvenilir olduğunu göstermektedir. Diğer yandan, anlamlı olmayan sonuçlar, ilgili bileşenin ölçülen performans değişkeni üzerinde istatistiksel olarak etkili olmadığını ve bu alanlarda gelişim ihtiyacının bulunduğunu göstermektedir. Sonuç olarak araştırma, KRY olgunluk düzeyinin artmasıyla birlikte stratejik karar alma kalitesinin yükseldiğini, belirsizlik kaynaklı hatalı karar riskinin azaldığını ve kuruluşların finansal performanslarının iyileştiğini göstermektedir. Önerilen bütünleşik model, kurumların güçlü ve zayıf yönlerini bileşen düzeyinde analiz ederek, olgunluk seviyelerinin artırılmasına yönelik stratejik bir yol haritası sunmaktadır. Bu bağlamda çalışma, literatüre çok boyutlu bir KRY olgunluk modeli kazandırırken; uygulamada, kuruluşlara sürdürülebilirlik, operasyonel dayanıklılık ve rekabet avantajı sağlama potansiyeli sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
In today's rapidly changing and uncertainty-driven business environment, organizations must maintain competitive advantage, ensure financial stability, and achieve strategic goals. This requires the implementation of an effective Enterprise Risk Management (ERM) approach. However, the literature lacks studies that examine the relationship between ERM maturity levels and corporate performance outcomes through an integrated and multidimensional framework. In this context, the primary objective of this study is to design an Integrated ERM Maturity Model, encompassing four key dimensions: strategic planning, processes, human resources, and information technology, and to empirically analyze its impact on corporate performance. A quantitative research methodology was adopted, targeting publicly held companies operating in Türkiye. Data were collected via a structured questionnaire and analyzed using reliability analysis, factor analysis, normality testing, and analysis of variance (ANOVA). Corporate performance was measured through three financial indicators: EBITDA, ROA, and ROE. The findings reveal that at the integrated maturity level, all three financial performance indicators demonstrate statistically significant relationships with ERM maturity. However, when analyzed at the component level, the significance of performance indicators varies: in the strategic planning dimension, ROA and ROE were significant while EBITDA was not; in the process dimension, only ROE was significant; in the human resources dimension, ROE and EBITDA were significant while ROA was not; and in the information technology dimension, only ROE showed statistical significance. The significance of financial indicators indicates that the respective maturity components are statistically reliable determinants of corporate performance. Conversely, insignificant findings suggest that specific components may not exert a measurable or consistent impact on certain performance metrics, highlighting areas for further improvement within organizations. Overall, the study demonstrates that increased ERM maturity enhances the quality of strategic decision-making, reduces uncertainty-related risks, and improves corporate financial performance. The proposed integrated model provides a strategic roadmap by analyzing organizational strengths and weaknesses at the component level. The research offers a multidimensional contribution to the ERM literature and provides practical value by supporting organizations in evaluating their risk maturity, enhancing operational resilience, and achieving sustainable competitive advantage.
Benzer Tezler
- İnşaat projelerinde risk olgunluğu, proje başarısı sözleşme hükümleri arasındaki ilişki
The relationship between risk maturity, project success, and contract provisions in construction projects
AYTEN CANBAL VEDİ
Doktora
Türkçe
2025
Hukukİstanbul Medipol Üniversitesiİnşaat Yönetimi ve Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ZEYNEP SÖZEN
- Hava koşullarını dikkate alan dron eşlikli son adım teslimat modeli
Drone-assisted last mile delivery model considering weather conditions
ÖZLEM GÜREL
Doktora
Türkçe
2025
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEYDA SERDAR ASAN
- Yapım firmalarının kurumsal risk yönetimi olgunluğunda risk yöneticisinin rolü
The role of risk manager for enterprise risk management maturity in construction companies
KÜBRA ARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUĞÇE ERCAN
- Kurumsal risk yönetimi odaklı iç denetimin analizi ve Ege bölgesindeki üniversiteler üzerine bir araştırma
Internal auditing analysis within the focused of corporate ri̇sk management and a study on universities in the Aegeon region
KEZİBAN KARALAR
- Kurumsal risk yönetimi kritik başarı faktörlerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma
A research on determining critical success factors of enterprise risk management
AYŞEGÜL ÖNGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İşletmeKütahya Dumlupınar Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞERAFETTİN SEVİM