T regülatör hücre eksozomlarının oral mukozit tedavisinde kullanımının araştırılması
Investigation of the use of T regulatory cell-derived exosomes in the treatment of oral mucositis
- Tez No: 968659
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZEYNEP BURÇİN GÖNEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Allerji ve İmmünoloji, Allergy and Immunology
- Anahtar Kelimeler: Eksozom, Kemoterapi, Oral Mukozit, T- Regülatör Hücre, 5-Fluorourasil, Chemotherapy, Regulatory T Cell-Derived Exosomes, Oral Mucositis, 5-Fluorouracil
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kök Hücre Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kök Hücre Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
T REGÜLATÖR HÜCRE EKSOZOMLARININ ORAL MUKOZİT TEDAVİSİNDE KULLANIMININ ARAŞTIRILMASI İrem GÜRBÜZ Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Kök Hücre Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Eylül 2025 Danışman Doç. Dr. Zeynep Burçin GÖNEN ÖZET Oral mukozit, ağız mukozasında ağrı, eritem, ülserasyon ve yeme-içme güçlüğüyle seyreden; epitel bütünlüğünün bozulması, anjiyojenik yanıtın düzensizleşmesi ve ekstrasellüler matriksin oluşmasıyla derinleşen bir toksisite tablosudur. 5-Fluorourasil (5-FU) gibi antimetabolit kemoterapiler, tümör hücre proliferasyonunu baskılarken sağlıklı hızlı yenilenen mukozal hücreleri de etkileyerek oral mukoziti tetikler; sonuçta epitel kaybı, granülasyon dokusunda düzensizlik ve kollajen lif oluşumunda deformasyon ortaya çıkar. Bu biyolojide bağışıklık düzenleyici olarak kritiktir, immün homeostazı sağlayan düzenleyici T (Treg) hücreleri ve bunların hücre-dışı vezikül biçimindeki eksozomları hedefe yönelik bir iyileştirici araç olarak öne çıkar. Treg eksozomları, antiinflamatuar/immünomodülatör kargo taşıyan 30–150 nm'lik veziküllerdir. Bu çalışmanın amacı, 5-FU ile indüklenmiş oral mukozit modelinde Treg kaynaklı eksozomların etkinliğini değerlendirmektir. Bu amaçla 28 fare 4 gruba ayrıldı (5-FU verilmiş Sham grubu, Lokal Treg-eksozomu, Sistemik Treg-eksozomu ve Negatif kontrol). Oral mukozada mukozit indüksyonunun yapıldığı gün lokal ve intraperitoneal olarak Treg eksozomları uygulandı. Sakrifikasyon sonrası histolojik olarak mukozit değerlendirildi. Damar ve kollajen matriks CD31 (mikrovasküler yoğunluk), VEGF (pro-anjiyogenez) ve COL1 (kollajen-1; matriks olgunlaşması) immunohistokimyasal olarak değerlendirildi. Eksozomların hedef dokuya ulaştığı PKH26 işaretleme ile doğrulandı. İstatistiksel değerlendirme tek yönlü ANOVA kullanıldı. p 0,05). Anjiyogenez bulgularında, CD31 ekspresyonu Deney ve Sham grubu gruplarında Sağlıklı gruptan daha yüksek iken, tedavi gruplarında damar yoğunluğu ve bütünlüğü sağlıklı düzeye yaklaşmıştır. VEGF düzeyi, Lokal TREG grubunda Sham grubue kıyasla anlamlı derecede artmış, ayrıca Sistemik TREG grubunun VEGF düzeyinden de yüksek bulunmuştur. Her iki TREG grubu ise Sağlıklı grup ile benzer düzeylerde VEGF ekspresyonu göstermiştir. Matriks yeniden yapılanmasında COL1 ekspresyonu en yüksek Lokal TREG grubunda gözlenirken, Sistemik TREG grubunda bu değer Sham grubu grubunun üzerinde ve Sağlıklı gruba yakın bulunmuştur. Histopatolojik incelemeler, tedavi gruplarında epitel sürekliliğinin korunduğunu, granülasyon dokusunun homojenleştiğini ve kollajen organizasyonunun olgunlaştığını doğrulamaktadır. Bu bulgular, Treg eksozomlarının kemoterapiye bağlı mukozal hasarın biyoterapötik yönetiminde potansiyel bir aday olabileceğini göstermektedir. Treg eksozomlarının kemoterapiye bağlı mukozal hasarın biyoterapötik yönetiminde yeni bir aday olabilir.
Özet (Çeviri)
INVESTIGATION OF THE USE OF T REGULATORY CELL-DERIVED EXOSOMES IN THE TREATMENT OF ORAL MUCOSITIS İrem GÜRBÜZ Erciyes University, Institute of Health Sciences Department of Stem Cell Sciences Master's Thesis, September 2025 Supervisor: Assoc. Prof. Zeynep Burçin GÖNEN ABSTRACT Oral mucositis is a toxicity condition characterized by pain, erythema, ulceration, and difficulty in eating and drinking, accompanied by disruption of epithelial integrity, dysregulation of the angiogenic response, and remodeling of the extracellular matrix. Antimetabolite chemotherapies such as 5-fluorouracil (5-FU) suppress tumor cell proliferation while also affecting rapidly renewing healthy mucosal cells, thereby triggering oral mucositis; consequently, epithelial loss, irregularity in granulation tissue, and deformation in collagen fiber formation occur. In this biological context, regulatory T (Treg) cells, which are critical immune modulators maintaining immune homeostasis, and their extracellular vesicle forms—exosomes—emerge as targeted therapeutic tools. Treg exosomes are 30–150 nm vesicles carrying anti-inflammatory and immunomodulatory cargo. The aim of this study was to evaluate the efficacy of Treg-derived exosomes in a 5-FU-induced oral mucositis model. A total of 28 mice were divided into four groups (5-FU-treated Negative Control, Local Treg exosome, Systemic Treg exosome, and Healthy Control). On the day of mucositis induction in the oral mucosa, Treg exosomes were administered locally and intraperitoneally. Following sacrifice, mucositis severity was evaluated histologically. Angiogenesis and collagen matrix organization were assessed immunohistochemically using CD31 (microvascular density), VEGF (pro-angiogenesis), and COL1 (collagen-1; matrix maturation). PKH26 labeling confirmed the delivery of exosomes to the target tissue. Statistical analysis was performed using one-way ANOVA, with p < 0.05 considered significant. In the 5-FU-induced oral mucositis model, Treg exosomes reduced mucositis severity in both local and systemic administration groups. One-way ANOVA confirmed the overall effect (p < 0.0001); mean oral mucositis scores were: Negative Control: 3.50 ± 1.00, Local Treg: 1.67 ± 0.49, Systemic Treg: 2.08 ± 0.90, Healthy Control: 1.08 ± 0.29. No significant difference was observed between local and systemic administration (p > 0.05). Regarding angiogenesis, CD31 expression was higher in the Experimental and Negative Control groups compared to the Healthy group, while vascular density and integrity in the treatment groups approached healthy levels. VEGF expression was significantly increased in the Local Treg group compared to the Negative Control, and was also higher than in the Systemic Treg group; both Treg groups exhibited VEGF levels comparable to the Healthy group. In matrix remodeling, COL1 expression was highest in the Local Treg group, whereas the Systemic Treg group showed values above the Negative Control and similar to the Healthy group. Histopathological evaluation confirmed that epithelial continuity was preserved, granulation tissue became homogeneous, and collagen organization matured in the treatment groups. These findings suggest that Treg-derived exosomes may represent a promising new candidate for the biotherapeutic management of chemotherapy-induced mucosal injury.
Benzer Tezler
- IFN-g uyarımlı dental folikül mezenkimal kök hücre eksozomlarının, Behçet hastalarından elde edilen mononükleer inflamatuar hücre yanıtları üzerindeki etkilerinin araştırılması
Investigation of the effects of IFN-g stimulated dental follicle mesenchymal stem cell exosomes on mononuclear inflammatory cell responses obtained from Behçet's patients
AYŞE GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
BiyolojiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DENİZ GENÇ
- Investigation of il-27 secreting regulatory B cells(i27breg) and i27breg derived exosomes
Il-27 üreten regülatör B hücreleri (ı27breg) veı27breglerden elde edilmiş eksozomların araştırılması
SUDENUR ARSOY
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Allerji ve İmmünolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMoleküler Biyoloji-Genetik ve Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYÇA SAYI YAZGAN
- Theileria annulata ile doğal enfekte sığırların dolaşımındaki Eksozomal Mikrorna'ların karakterizasyonu, ekspresyon profilleri ve fonksiyonel önemleri
Characterization, expression profiles and functional importance of Exosomal Micrornas in the circulation of naturally infected cattle with Theileria annulata
SADULLAH USLU
Doktora
Türkçe
2023
Veteriner HekimliğiErciyes ÜniversitesiVeterinerlik Parazitolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖNDER DÜZLÜ
- Meme kanseri metastazında eksozomal RNA'ların rolü
Role of exosomal RNA's in breast cancer metastasis
BANU CANDAN YILMAZ
Doktora
Türkçe
2024
OnkolojiPamukkale ÜniversitesiKanser Biyolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GAMZE GÖKÖZ DOĞU
- Otoimmün tiroidi hastalarda serum oleik asit seviyelerinin T regülatör hücre sayı ve fonksiyonu, tiroid otoantikor üzerine etkilerinin araştırılması
The investigation of serum oleic acid levels at autoimmune thyroiditis patients and its relationship with the number and the function of the T regulatory cells and thyroid autoantibody levels
EYLEM ÇAĞILTAY
Doktora
Türkçe
2025
Allerji ve İmmünolojiSağlık Bilimleri Üniversitesiİmmünoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVGİ KALKANLI TAŞ