Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait satır arası ilk Kur'an tercümesi (inceleme-metin-dizin)
Interlinear Quran translation written in old Anatolian Turkish (Examination-transcripted text-index)
- Tez No: 100016
- Danışmanlar: PROF. DR. HAMZA ZÜLFİKAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Mütercim-Tercümanlık, Linguistics, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 912
Özet
821 ÖZET Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait Anadolu sahasındaki ilk Kur'an tercümelerinin Selçuklular devletinin dağılışından sonra ortaya çıkan Beylikler döneminde başladığı kabul edilmektedir. Bu dönemde yapılan tercümelerin daha çok, ibadet faaliyetlerine yönelik olarak kısa surelerin tercümesi olduğu bilinmektedir. Bu tercümeler, satır arası kelime kelime tercümeler şeklinde bazen de uzun cümlelerle tefsirler şeklinde kaleme alınmıştır. Doktora tez çalışmamıza konu olan bu Kur'an tercümesi, satır arası tercümeler sınıfına girmektedir. Eserin istinsah yılı, ketebe kaydına göre H. 804 / M. 1401'dir. Buna göre eser, Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait ve bugüne kadar bilinen ilk satır arası Kur'an tercümesi olması bakımından önemlidir. Eser, 652 varak (1304 sayfa) olup, her sayfasında 7 satır bulunmaktadır. Doktora tezi olarak hazırladığımız bu çalışma,“Giriş”,“İnceleme”,“Metin”,“Dizin”ve“Özel Adlar Dizini”olmak üzere beş ana bölümden oluşmaktadır.“Giriş”bölümünde, Kur' an' m Türkçe tercümelerinin tarihi ve ortaya çıkış sebepleri, Kur'an tercümelerinin dil çalışmaları açısından önemi hakkında bilgi verilmiş, üzerinde çalıştığımız Kur'an tercümesi tanıtılmıştır.“İnceleme”bölümünde, eserin imlâ, ses ve yapı bilgisi özellikleri, eserin tercüme tekniği ve eserin söz varlığı konulan dört ana başlık allında ele alınıp incelenmiştir.“Metin”bölümünde, eserdeki hareke sistemi ve imlâ özellikleri göz önünde tutulmuş, yazmanın bütününe hakim olan imlâ özellikleri, Türkçenin fonolojik gelişmesi de dikkate alınarak değerlendirilmiş ve metnin bu ölçütler doğrultusunda çevriyazısının yapılmasına çalışılmıştır.“Dizin”bölümünde ise, metinde geçen bütün kelime ve kelime grupları, dizinde alfabetik sırada verilmiştir. Bunun için öncelikle madde başlan belirlenmiş ve kökeni tespit edilmiş olanların kökeni hemen yanlarında belirtilmiştir. Tezin beşinci bölümünü oluşturan "Özel Adlar Dizini' nde, metinde geçen sure, kişi ve yer adlan alfabetik sıraya göre dizilmiştir. Birbiriyle ilgili özel adlar, asıl madde basma gönderilmiştir.
Özet (Çeviri)
822 ABSTRACT The name of the thesis is An Interlinear Quran Translation Written in Old Anatolian Turkish (Examination - Transcripted Text - Index). The thesis was based on the Interlinear Quran Translation which was written in 1401. As far as known, the manuscript is the first translation in Old Anatolian Turkish. It has 652 leafs which means 1304 pages. This work written as PhD thesis has been divided in to five chapters namely Introduction, Examination, Transcripted Text, Index and Proper Name Index. "'?, * In the Introduction, information on history of QuraJf translation was given and reasons for Quran translation and importance of Quran translation from linguistic point of view were explored. In addition to this, the manuscript on which we based the thesis and studies on Quran translations were described; In the Examination, orthographic, phonetic, morphologic and syntactic properties of the manuscript were explored. Moreover, lexicon of the translation was welt on. In the chapter named Transcripted Text, transcription of the manuscript was took place. During transcription, vowel point system and orthographic characteristics of the manuscript were took into consideration in order to reduce misreading and misinterpretation. In the Index, all words and phrases in the manuscript were alphabetically ordered. Source language of the loanwords in the manuscript were given after the words. All meanings of words also given. Suffixes added to words were alphabetically listed under the related words. In the last chapter, all of proper names such as work names, personal names, sure names and place names have alphabetically ordered.
Benzer Tezler
- Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait satır arası ilk Kur'an tercümesinde fiillerin istem analizi
Analysis of verbs in the first interlined Qur'an translation of the Ancient Anatolian Turkish period
PEMBE BİLGİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimAmasya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KÜRŞAT EFE
- Mecma'ul-Envar, Ravzatu'l-Envar ve Eski Anadolu Türkçesi Dönemine ait satır arası ilk Kur'an Tercümesi'ne göre Eski Anadolu Türkçesinde yapım ekleri ve fonksiyonları
Derivational suffixa and their functions in the old Anatolian Turkish according to Mecma'u?l-Envâr, Rav?atu?l-Envâr and Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait satir arasi ilk Kur?an tercümesi
İSMAİL GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
DilbilimNiğde ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEVLÜT GÜLTEKİN
- Manisa İl Halk kütüphanesindeki 931 numarada kayıtlı olan eski Anadolu Türkçesine ait satır arası Kur'an tercümesinin grameri
The grammar of an old Anatolian Turkish interline Quran translation in Manisa Public Library which has record in 931
İBRAHİM ZAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAkdeniz ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUAT ÜNLÜ
- Türkçe ilk Kuran tefsirleri üzerine karşılaştırmalı bir dil incelemesi
A comparative language study on the first comments of the Quran in Turkish
MESUT BİLEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERPİL SOYDAN
- Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait satır arası bir Kuran tercümesi üzerine dil incelemesi / Giriş-inceleme-metin-sözlük / 1b-63b
A language analysis on an interlinear translation of the Quran in the old Anatolian Turkish period / Introduction-language analysis-text-index / 1b-63b
EDİBE KÜBRA YILMAZ TÜRE
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET NAİM ÇİÇEKLER