Pragmatic annotations for spoken language: A corpus-based approach
Konuşma dili için edimbilimsel etiketleme: Bütünce tabanlı yaklaşım örneği
- Tez No: 113404
- Danışmanlar: PROF.DR. GÜRAY KÖNİG
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İngiliz Dili ve Edebiyatı, English Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İngiliz Dilbilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 327
Özet
11 ÖZET Bütünce oluşturmak için dilbilimsel veriye gereksinim vardır. Dilbilimsel veri ise yazılı metinlerle ya da kaydedilmiş konuşmanın çeviri-yazı yöntemiyle yazıya dönüştürülmesiyle elde edilir. Konuşmanın çeviri-yazı yöntemiyle yazıya dönüştürülmesiyle söylemin biçimi değişir yani konuşma bir anlamda konuşma biçiminden yazı biçimine dönüştürülür. Oysa, konuşma ve yazma birbirlerinden tamamıyla farklı iki söylem biçimidir. Geleneksel çeviri-yazı yöntemiyle kaydedilen konuşmanın yazıya dönüştürülmesi bilgi kaybına neden olur. Çünkü işitilen konuşma metninin olduğu gibi yazıya dönüştürülmesi görsel bir olayı görsel olmayan bir olay haline dönüştürmek için yeterli değildir. Ancak, konuşma, çeviri-yazı yöntemiyle birlikte bir de edimbilimsel olarak etiketlenirse durum bağlamı üzerine pek çok bilgiyi okuyucusuna aktarma özelliğine sahip olacaktır. Edimbilimsel bilgiyle donatılmış çeviri-yazı yöntemi konuşan kişinin özelliklerini, özellikle çoklu konuşmacı ortamlarında, dinleyen kişinin kim ya da kimler olduğu bilgisini, konuşma sırasında konuşma ortamında neler olduğunu, konuşma içinde değişen konuşma konularını, konuşmacıların metin-içi gönderme mi yoksa metin-dışı (dış-dünyaya) gönderme mi yaptıklarını, sözcenin yapısıyla asıl söylenmek istenilenin ne olduğu bilgisini verecektir. Bu bilgi çeviri, sözlükbilim, konuşma çözümlemesi, deyiş-bilgisi, dil öğretimi ve sosyodilbilim gibi dilbilimin pek çok alanına yenilikler getirebilir. Çeviride edimbilimsel etiketleme çevirenin kaynak dilde yazılmış metni daha iyi anlamasına yardımcı olur. Edimbilimsel etiketlemeyle bir dilden diğerine çeviri eşdeğerlilerin bulunup çevrilmesine indirgenebilir. Sözlükbilimde konuşma dilinden sözlüğe giren içlemlerin hatasız olması sağlanabilir. Konuşma çözümlemesinde edimbilimsel bilgiyle, konuşma ile konuşmacıların ortak bilgileri arasındaki ilişki çözüme kavuşturulabilir. Deyiş-bilgisinde yazarın kişisel yazma tekniğini bulmada edimbilimsel etiketlenmiş metinlerden yararlanılabilir. Dil öğretiminde yapı ve işlev ilişkisi gerçek verilere dayandırılabilir. Sosyodilbilimde ise sosyodilbilimci, edimbilimsel etiketlenmiş metinleri inceleyerek dünyanın her hangi bir yerindeki toplumla o toplumun konuştuğu dil arasındaki ilişkiyi inceleyebilir duruma gelebilir.
Özet (Çeviri)
Ill ABSTRACT In order to form a corpus, we need a collection of linguistic data, either written texts or a transcription of recorded speech. By transcribing speech one changes the mode of discourse that is to say speech into writing which are two distinct modes of discourse. The traditional transcription of recorded speech causes information loss, because writing down what you hear is not enough to convert a visual event into a non-visual one. However, a pragmatically annotated transcription of spoken language provides lots of information about the context of situation to the reader of the transcribed speech. By means of this information, one can understand who the speaker is, who the addressee is (especially where there are more than two participants), what the on-going activities during the conversational exchange are, what the changing topics of conversation are, whether the participants of conversational exchange are referring to inter-textual items or external items when referring, what the forms of their utterances are and what they really mean. This information can bring new insights to the following fields of study: translation, lexicography, conversation analysis, stylistics, language teaching and sociolinguistics. In translation, a pragmatically annotated text is going to help the translator to understand the source text. By means of pragmatically annotated texts, translation from one language to another becomes translation of counterparts. In lexicography, senses derived from spoken language will be error-free. In conversation analysis, the relation between speech and participants' shared information will no longer be something to discover. In stylistics, it will be easy to find out the writing techniques of individual writers by means of pragmatically annotated texts. In language teaching, the relation between form and function is going to be taught easily with the examples derived from real data. In sociolinguistics, pragmatically annotated texts will make it possible for interested scholars in any part of the world to carry out a research on the relation between any particular language and society.
Benzer Tezler
- Developing of a bank ofsyntactic structures ofthe kyrgyz language withinthe frames of theuniversal dependenciesproject
Evrensel bağımlılıklarprojesi çerçevesinde kırgızdilinin sözdizimsel yapılarınınveritabanınınoluşturulması
SEIDE MUSACANOVA
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Mütercim-TercümanlıkKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DR. AİDA KASİEVA
- Linking discourse-level information: A study on discourse relation alignment within multiple texts and languages
Derlem seviyesi bilginin bağlanması: Birden fazla metin ve dilde derlem ilişkisi hizalaması üzerine bir çalışma
SİBEL BİRTEKOCAK
Doktora
İngilizce
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBilişsel Bilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ ZEYREK BOZŞAHİN
- Pragmatist filozoflarda din anlayışı
Pragmatic philosophers's understanding of religion
DAVUT KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
DinDokuz Eylül ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANİFİ ÖZCAN
- Türkçe konuşan 5-8 yaş arası kekemeliği olan çocukların pragmatik dil becerilerinin araştırılması
Research of pragmatic language skills of Turkish speaking children who stutter aged between 5-8 years
DENİZ ASAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Kulak Burun ve BoğazHacettepe ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapistliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAVİŞ EMEL KULAK KAYIKCI
- Eski Anadolu Türkçesinde soru cümlelerinin edimbilimsel işlevleri
Pragmatic functions of questions in the old Anatolian Turkish
SUZAN HELVACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜLCAN ÇOLAK BOSTANCI