Mekansal bir kompozisyon bileşeni olarak boşluğun algılanma düzeyi ve gerilim ölçütü
The Level of the visual perception of void as a component of spatial composition and the parameter of tension
- Tez No: 114855
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. NEVİN TURGUT GÜLTEKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Kompozisyon, Mekan, Kentsel Dış Mekan, Biçim-Zemin ilişkisi, Gerilim, Denge, Doluluk-Boşluk, Halı ve Kilim, Geleneksel Dönem Anadolu, Composition, Space, Urban Exterior Space, Figure-Ground Relation, Tension, Balanced Tension, Solid- Void Relation, Rug and Carpet, Anatolia of Traditional Era
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
MEKANSAL BİR KOMPOZİSYON BİLEŞENİ OLARAK BOŞLU?UN GÖRSEL ALGILANMA DÜZEYİ VE GERİLİM ÖLÇÜTÜ (Yüksek Lisans Tezi) Hakan HİSARLIGİL GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Ekim 2001 ÖZET Bu çalışmada, üç boyutlu mekansal kompozisyonlarda doluluk ve boşluk ilişkileri ile, bu ilişkilerde oluşan biçim-zemin gerilimlerinin ve dengelenme düzeylerinin görsel algı kalitesi açısından önemi irdelenmektedir. Bu amaca uygun olabileceği düşünülerek, hem kentsel mekanı fiziksel bir doku olarak inceleyen bir kuram, hem de psikolojide görsel algılamanın temel ölçütlerini belirlemede etkin bir yöntem olarak kabul edilen“biçim-zemin”ilişkisi, çalışmanın kuramsal çerçevesini oluşturmaktadır. Görsel algılama açısından önemli bir ölçüt oluşturan bu temel karşıtlık, karşıtlık ilişkisinin var ettiği“gerilim”, ve buna bağlı olarak denge kavramları bağlamında irdelenecektir. Dolayısıyla, bir kompozisyon bileşeni olarak boşluğu biçimlendirmenin mekansal algılama açısından önemi irdelenerek, mekansal bir malzeme olarak biçimlendirilebilen boşluğun biçimlendirilmesine ilişkin temel ölçütler tanımlanmaya çalışılmaktadır. Bu açıdan, doluluk-boşluk bileşenleri aralarında biçim-zemin ilişkileri olarak ortaya çıkan, uzaklık-yakınlık, yatay-düşey, içbükey-dışbükey, merkezcil-merkezkaç, ışık-gölge, hacim-yüzey gibi temelgerilimler tanımlanarak, boşluğun biçimlendirilmesinde nesnel birer ölçüt olabilme düzeyleri araştırılacaktır. Bu amaçla, görsel kompozisyonların algısal nitelik düzeyini belirlemede bir ölçüt olarak kabul edilen biçim-zemin ilişkisi ile, bu ilişkiye bağlı olarak oluşan temel gerilim türleri ve dengelenme düzeyleri, üç boyutlu kompozisyon olarak kentsel dış mekan örnekleri ile, iki boyutlu kompozisyon olarak halı ve kilim örnekleri, geleneksel dönem Anadolu'da incelenecektir. Bu örneklerin“gerilim”ve“denge”kavramları bağlamında okunması ile, varolan kentsel mekan ile,“gelişme”ye koşut olarak varolan kentsel mekanın yeniden üretilme sürecinde mekansal oluşumların niteliği açısından yaralı olabileceği düşünülen“boşluk”un tasarımı ve/veya biçimlendirilmesine ilişkin nesnel verilerin belirlenmesine çalışılmaktadır. Bu bağlamda kentsel mekanda“boşluğun görsel algılama düzeyi”ile, algılamanın doğrudan ilintili olduğu“gerilim”kavramı çözümlenerek, kentsel tasarım sürecindeki 'etkinliği' ve değerlendirme boyutundaki 'gerekliliği' tartışılmaktadır. Bilim Kodu: 5001012
Özet (Çeviri)
in THE LEVEL OF VISUAL PERCEPTION OF VOID AS A COMPONENT OF SPATIAL COMPOSITION AND THE PARAMETER OF TENSION (M.CP. Thesis) Hakan HİSARLIGİL GAZİ UNIVERSITY INSTITUTE OF SCIENCE AND TECHNOLOGY October 2001 ABSTRACT In this study, the solid-void relation in urban space, and the concepts of 'tension' and 'balance', the result of the opposition of the figure-ground relation based on the solid-void relation, are to be examined. Thought to be proper for this purpose, the figure-ground relation, both a theory analyzing urban space as a solid-void tissue, and an effective method widely used in determining the parameters of visual perception, forms the theoretical framework of this study. This fundamental opposition based on these relations, an important parameter in visual perception, is to be studied in terms of“tension”, and“balance”, since these concepts are the results of any oppositions. Consequently, by giving importance to 'void' among these components as either a visual component in spatial perception, or a spatial substance processed through the formation of space, the basic parameters of 'visual space'in terms of 'tension' are being tried to be determined.IV In this manner, whether the possible forms of tensions of figure-ground relation between solid and void components, such as remoteness- connectedness, vertical-horizontal, convex-concave, centripetal-centrifugal, light-shadow, volume-surface, would be objective data in 'shaping the void' are to be explored. In accordance with this, the figure-ground relation, a parameter for evaluating the level of the quality of perception of visual compositions, these forms of tension are to be examined through the samples of urban exterior spaces as three dimensional composition, along with the samples of rug and carpets as two dimensional composition, in Anatolia, in traditional era. By analyzing these samples in terms of figure-ground relation, objective data thought to be effective in the process of 'shaping void' that might be a useful tool for providing the spatial quality of urban exterior spaces, are being tried to be gathered and defined. In this context, beside analyzing the“visual perception of void”in terms of urban exterior space, the possible use and the necessity of the parameter of 'tension' in both design and assessment process are to be discussed. Science Code: 5001012
Benzer Tezler
- Social sustainability and co-housing: A reading over Sedad Hakki Eldem's studies on traditional Turkish house typologies
Sosyal sürdürülebilirlik ve ortak konut: Sedad Hakkı Eldem'in geleneksel Türk evi tipoloji çalışmaları üzerinden bir inceleme
AYŞEN ÇERŞİL
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUALLA ERKILIÇ
- High-Throughput Study of Catalysis on Pd-based alloys
Pd alaşımların üzerinde yüksek işlem hacimli kataliz çalışması
GAMZE GÜMÜŞLÜ
Doktora
İngilizce
2014
Kimya MühendisliğiCarnegie Mellon UniversityKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ANDREW J GELLMAN
- Kinetik mimari cephe tasarımına bütünleşik bir yaklaşım: Üretken tasarım araçları ile çok kriterli optimizasyon ve karar destek sistemlerine dayalı bir yöntem önerisi
An integrated approach to kinetic architecture facade design: A method proposal based on multi-criteria optimisation and decision support systems via generative design tools
ABDUL SAMET ENGİN
- Görünmeyen sinema: Eksilti ve alan dışının film anlatısı ve estetiğindeki yeri
Invisible cinema: Ellipsis and off-screen space in film narrative and aesthetics
MEHMET KÖPRÜ
Doktora
Türkçe
2018
Sahne ve Görüntü SanatlarıAnkara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞBA TAŞ
- Employing Grids: A Discursive Account of Spatial and Performative Skills
Gridi Çalıştırmak: Mekânsal Ve Performatif Becerilerin Tartışılması
HATİCE CANSU CÜRGEN GÜRPINAR
Doktora
İngilizce
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN LÜTFÜ KAHVECİOĞLU