National identity and regional integration in Central Asia: Turkestan reuninon
Orta Asya'da milli kimlik ve bölgesel entegrasyon: Türkistan yeniden birleşmesi
- Tez No: 117396
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HAKAN KIRIMLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, Uluslararası İlişkiler, History, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 395
Özet
ÖZET Bu tezin başlangıç noktası literatürde Merkezî (Orta veya İç) Asya bölgesi hakkında var olan kavramsal ve terminolojik karmaşayı incelemek idi. Bu sebeble çalışmanın temel amacı literatürün detaylı bir araştırmaya tabi tutulması yolu ile bu bölge için hangi terimlerin, kimler, ne zaman aralıklarında ve ne tip motifler ile kullanıldığını tesbit etmekti. Elbette bunu takib eden amaç ise saha çalışmalarındaki terminolojik kargaşaya biraz olsun son vermekti Bu çalışma sonuç olarak uluslararası ilişkiler merkezli bir tarih araştırmasıdır. Tarihi olarak Türkistan terimi pekçok şekilde kullanılmıştır. Bu terim pekçok modern alternatifinden ayrıdır. Çünkü Türkistan sadece bir coğrafi ve politik kavram değil aynı zamanda etno-politik bir kavramdır. Farsça bir kelime olan Türkistanın sözlük anlamı“Türklerin ülkesi”dir. Literatürde bu kavram dört ayrı terimi ve bölgeyi kapsayacak şekilde kullanılmıştır. Batı veya Rus (Sovyet) Türkistanı, Doğu veya Çin Türkistam, Güney veya Afgan Türkistanı ve bunların hepsini kapsayan Uluğ (Büyük) Türkistan. Konu hakkında detaylı ansiklopedik ve birincil kaynak taramalarının yanı sıra araştırmacının röportaj lan, uzun süreli saha gözlemleri bir dizi önemli bulgu ile neticelenmiştir. Öncelikle bu bölge tarih boyunca farklı halklar tarafından farklı kavramlar ile adlandırılmıştır. Ancak Milâttan sonra 7. asırdan bu yana kullanılan Türkistan terimi tüm bu adlar ve kavramlar içinde en uzun süre yaşayan olmuştur. Öyle ki 19. asrın sonu ve 20. asrın başlarında Türkistanlıların siyasi seçkinleri arasında, Türkistancılık adı konulmamış bir siyasi hareket haline dönüşmüştür. 1917 Şubat ihtilalinin liberal atmosferinden yararlanan Türkistanlılar millî-Türkistancı devletlerini kurmuşlardır. Bunlar Türkistan Muhtariyeti, Alaş Orda Hükümeti, Horezm ve Buhara Halk Cumhuriyetleri idi. Bu tezin bir başka bulgusu ise 1924 yılında gerçekleşen millî- sınırların tesbiti(razmezhevanie)Mn şimdiye kadar sanılanın aksine sadece Moskova'nın değil aynı zamanda önemli ölçüde yerli millî Komünistlerin inisiyatifleri ile gerçekleşmiş olduğudur. 1924-1991 yıllan arasında hem Türkistandaki hem de sürgündeki Türkistan seçkinleri farklı düzeylerde Türkistancılıklarına devam etmişlerdir. Bu hareket İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyasının Türkistanı Bolşevik zulmünden“kurtarmak”için Türkistan Lejyonlarını kurması ile doruk noktasına ulaşmıtır. 1991 yılında Orta Asya devletlerinin bağımsızlıklarını kazanmalarından sonra dahi Türkistan merkezli entegrasyon ve birleşme arayışları hükümetler ve muhalefetler nezdinde mevcut entegrasyonu arttırma siyasetine dönüşmüştür. Her ne kadar tarihi olarak batı standartlarında bir“Türkistan milleti”nden, modern anlamda bir“Türkistan dili”nden, yaşayan ve Türkistan adım taşıyan siyasi bir yapıdan, hatta ve hatta terimin anlamı ve kapsadığı coğrafya hakkında mevcut bir fikir birliğinden bahsetmek mümkün olmasa da, Türkistan kavramı yüzyıllar boyunca yaşamış ve bölgedeki modern siyasi kadrolar tarafından şu anda sahiplenilmektedir. Bu çalışmanın bölgedeki gündelik siyasi hayatın karmaşık yapısından açmaza düşen araştırmacılara yeni vizyonlar sunması ümid edilmektedir. Bu çalışma Sovyet sonrası dönemde bölgedeki liderliklerin entegrasyon çabalarını anlamada tarihin ve ortak Türkistanlı kimliğinin anahtar olduğunu açıklamaktadır. Ancak aynı zamanda 1990'larda bölgedeki hükümetlerin yeni tarih yazımındaki çabalarına karşın Sovyet mirası terminolojinin mevcut etkisine de dikkat çekilmektedir. Ancak aynı 20. asrın ilk çeyreğinde olduğu gibi farklı kamplardaki Türkistanlı seçkinler, aynı Basmacıların, Cedidlerin ve Milli Komünistlerin farklı seviyelerde Türkistancı olmaları gibi, Sovyet sonrası dönemde de Orta Asya ülkelerinin liderlikleri ve muhalefetleri arasında farklı seviyelerde Türkistancılığın ve Türkistan fikrinin kullanıldığı gözlemlenmektedir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT The existing conceptual and terminological anarchy in the literature about the Central (Inner or Middle) Asian region was a starting point of this dissertation. Thus, the basic objective for this study was to review the literature as to which terms were used by whom, when and with what kinds of motives? With the final objective of trying to bring some clarifications to the field. This is a historical study with an eventual international relations repurcassions in mind. Historically, the term Turkestan has been used by many. It differs from most of its contemporary alternatives. It is not only a geographic and political term but also a politico-ethnic one, in Persian, Turkestan means“the country of Turks.”The term has also been used in the literature to cover four different names and areas: Western or Russian (then Soviet) Turkestan, Eastern or Chinese Turkestan, Southern or Afghan Turkestan as well as the Greater (Uluğ) Turkestan to encompass all. Extensive review of encyclopedical and primary sources and the researcher's numerous interviews and long-time field observations on the subject reveal significant findings. First of all, the region was called with different names by different peoples throuought its history. However, from the 7th Century AD on, the name Turkestan has been the longest survived one. Furthermore, toward the end of the 19th and at the beginning of the 20th centuries, the rise of Turkestanism among the political elite of Turkestanis was witnessed. It is most likely that the liberal athmosphere of February 1917 Revolution resulted in the declaration of Turkestanist national statehoods in the region, namely Turkestan Autonomy, Bukharan and Khorezmian People's Soviet Republics and Alaş Orda Government. The 1924 national-territorial demarcation (razmezhevanie) was not totally a product of central planning in Moscow but have had an important native initiative too. During the period between 1924 and 1991, Turkestani intelligentsia at home and abroad continued their Turkestanist stance at different levels while reaching its height when Nazi Germany decided to establish Turkestan Legions to“liberate”Turkestan from the Bolshevik tyranny. Even after 1991, when all five Union Repulics gained their independences, a search for regional integration and strengthening already existing common Central Asian-Turkestani solidarities continued with an increasing degree on the both ruling elite and opposition camps in the regional states. Although, historically, while there exists: no“Turkestani nation”in western meanings of the term, no single“Turkestanish language”in modern terms, no contemporary political entity called Turkestan, and no consensus over its geography; the concept of Turkestan has survived through the centuries and its heritage has been claimed by the modern political cadres of the region. It is hoped that, the study may provide new visions for those bewildered by the complexities of the daily politics of the region. This study explains that history and common Turkestani identity are key to understand inreasing integration efforts of Central Asian leaderships in the post-Soviet period. However, in this process the Soviet legacy and the very definitions of the ethnic identities during the Soviet period are still quite in affect despite the efforts to re-write Turkestani history by the regional administrations in the 1990s. It is also underlined that just like all three Turkestani movements at beginning of the 20th century, Basmacis, Jadids of Turkestan Autonomy and Alaş Orda and National Communists were all Turkestanists in different levels, in the post-Soviet period, leaderships and oppositions of the independent Central Asian states use Turkestan idea and Turkestanism in different levels as well. Thus, ultimate purpose of this work is to outline the dynamics of the Turkestani regional identity and its reflections on the daily politics of Central Asian states. IV
Benzer Tezler
- La coopération entre les pays Turcophones et le nouveau régionalisme
Türk dili konuşan ülkeler arasinda işbirliği ve yeni bölgeselcilik
PELİN MUSABAY BAKİ
Doktora
Fransızca
2020
Uluslararası İlişkilerGalatasaray ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ FAİK DEMİR
- Soğuk savaş sonrası Çin Halk Cumhuriyeti'nin Orta Asya politikası
Central Asia policy of the People's Republic of China after cold war
FATMA NUR GÜNAYDIN AKINCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Uluslararası İlişkilerBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAMER KASIM
- Uruguay anlaşmaları ve dünya ticaretine olası etkileri
Başlık çevirisi yok
ARMAĞAN ZALOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LERZAN ÖZKALE
- Kazakistan-Rus ilişkilerinde etnik sorun
Ethnic problem in Kazakhstan-Russian relations
AİNUR NOGAYEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Uluslararası İlişkilerAnkara ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN KÖNİ
- Dış politika ve kimlik: İnşacı perspektifinden Kazak dış politikasının analizi
Foreign policy and identity: Analysis of Kazakh foreignpolicy from constructivist perspective
KALDYGUL ADILBEKOVA
Doktora
Türkçe
2022
Uluslararası İlişkilerYalova ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KAAN DİYARBAKIRLIOĞLU