Görev zararı kavramı ve Türkiye'de 1980 sonrası görev zararı doğurucu faaliyetlerin incelenmesi ve analizi
The concept of duty losses and investigating and analizing the operations which cause duty losses after 1980 in Turkey
- Tez No: 120489
- Danışmanlar: DOÇ.DR. F. RİFAT ORTAÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 279
Özet
255 ÖZET Sosyal bir devlet, bir takım iktisadi ve sosyal amaçlar çerçevesinde çeşitli faaliyetler yerine getirmektedir. Sosyal devlet; adalet, savunma vb. gibi devletin geleneksel görevlerini yerine getirmenin yanında, çeşitli uygulamalarla iktisadi ve sosyal hayata etki etmektedir. Sosyal devlet, devletin ekonomiye müdahalesini gerekli kılan bir devlet yapısıdır. Buna göre devlet, çeşitli faaliyet ve oluşumlarla ekonomiye aktif olarak müdahale etmekte ve iktisadi ve sosyal amaçlara ulaşmaya çalışmaktadır. Sosyal devletin ekonomiye müdahalesi çeşitli yollarla olabilmektedir. Bu yollardan biri de, iktisadi hayata kamu iktisadi teşebbüsleri yoluyla üretici sıfatıyla girerek, çeşitli etkiler meydana getirmesidir. Kamu iktisadi teşebbüsleri, devletin sahipliği ve/veya kontrolündeki kuruluşlar olup, iktisadi hayatta çeşitli fonksiyonları yerine getirmektedir. Devletin kamu iktisadi teşebbüsleri oluşturması, yalnız piyasada üretim yapmayı değil, bunun yanında toplumsal fayda yaratan faaliyetleri de yerine getirmeyi amaçlamaktadır. Devletin kamu iktisadi teşebbüsleri yoluyla toplumsal fayda yaratan faaliyetlerinden biri de, görev zararı faaliyetleridir. Görev zararı, siyasi otorite tarafından kamu iktisadi teşebbüslerinin ürettiği mal ve hizmetlerin fiyatlarına müdahale edilmesi ve yine siyasi otorite tarafından kuruluşlara çeşitli teşvik ve destekleme görevlerinin verilmesi ile oluşan zararlardır. Görev zararı faaliyetleri, kamu iktisadi teşebbüslerinin ürettiği mal ve hizmetlerin fiyatlarının, maliyet ya da piyasa fiyatının altında belirlenmesinden256 kaynaklanmaktadır. Bu anlamda, mal ve hizmetlerin nihai tüketicileri için destek niteliği taşımaktadır. Bu faaliyetler ile, çeşitli gelir seviyelerine sahip tüketiciler arasında sosyal dengenin oluşturulması sağlanabilir. Kamu iktisadi teşebbüslerinin ürettiği mal ve hizmetlerden yararlananlar yalnız nihai tüketiciler değildirler. Kamu iktisadi teşebbüslerinin ürettikleri mallan kendi üretimlerinde girdi olarak kullanan üreticiler için de, düşük fiyat belirlenmesi faaliyeti destek niteliği taşımaktadır. Kamu iktisadi teşebbüslerine verilen destekleme ve teşvik görevleri ise, ülke kalkınması için önemli faaliyetlerdir. Ekonomide önemli paya sahip sektörlerin desteklenmesini sağlayan görev zararı faaliyetleri dengeli kalkınma için gerekli olmaktadır. Tezin konusunu; görev zararlarının tanımlanması, etkileri ve sonuçları oluşturmaktadır. Türkiye bölümünde ise, görev zararı faaliyetlerinin ülke ekonomisi içindeki yeri ve etkileri incelenmektedir. Türkiye sosyal bir devlettir ve gelişmekte olan bir ülkedir. Bu nedenle Türkiye'de, kamu iktisadi teşebbüsleri yoluyla görev zararı faaliyetlerine bir iktisat politikası tercihi olarak şimdiye kadar sıkça başvurmuştur. Son yıllarda büyük oranlara ulaşan görev zararları, yanlış uygulamalardan dolayı karşılanamaz bir hale gelmiştir.
Özet (Çeviri)
257 SUMMARY A social state leads various kinds of activities according to some economic and social purposes and undertakes economic and social tasks in addition to the traditional tasks of the state such as justice, defence, etc. Therefore, a social state necessitates interventions in economy in order to reach its economic and social goals. Economic interventions of the social state can take different forms. One of them is to take part in economic life as public enterprises which are producers of goods and services. Public enterprises are owned and/or governed by the state and intend not only to produce goods and services for the market, but also to carry out social benefits. One of the activities of the public enterprises in creating social benefits is duty losses. Duty losses are constituted by the interventions of public authority in the prices of the goods and services which are produced by the public enterprises. Furthermore, duty losses occur, as the public enterprises are charged by the public authority with subsidizing various institutions and sectors. Duty losses are brought about by determining the prices of the goods and services produced by the public enterprises below their cost of production or market prices. Therefore, these activities support consumers of these goods and services and are also useful tools in order to constitute social justice. However, determining the prices below the cost of production or market prices is also subsidizing the producers who are using the inputs which are produced by the258 public enterprises. The tasks given to the public enterprises are of great importance for development goals. The subject of the thesis is defining the duty losses and examining their effects and results. The effects of the duty losses on the economy are also examined with regard to Turkey. Turkey is a social state and a developing country. Therefore, the duty losses have often been used as a tool of economic policy. However, in recent years because of improper applications the duty losses expended too much and can not be afforded.
Benzer Tezler
- Enflasyonla mücadelede istikrar politikaları
Başlık çevirisi yok
BİLGİN ORHAN ÖRGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ZEKAYİ ORHAN
- Özelleştirme -Boyutları, seçilmiş ülkelerde deneyimler ve Türkiye uygulamaları
Başlık çevirisi yok
GÜLSEVİL YILDIZ
- Analysing the economic resilience of automotive manufacturing specialized regions in EU and Turkey
Otomotiv endüstrisinde uzmanlaşmış bölgelerin ekonomik dayanıklılık analizi: Avrupa ve Türkiye örneği
BURAK SUNAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERHAN GEZİCİ KORTEN
- Türkiye ekonomisinde kamu iktisadi teşebbüslerinin önemi ve kamu iktisadi teşebbüslerinin özelleştirilmesi
Başlık çevirisi yok
DENİZ ÖZUSLU
- Privatization of state owned mining companies and its effect on the Turkish economy
Devlet madencilik işletmelerinin özelleştirilmesi ve Türk ekonomisine etkisi
MEHMET TEKELİOĞLU
Doktora
İngilizce
1999
Maden Mühendisliği ve MadencilikDokuz Eylül ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL KÖSE
DOÇ. DR. ERCÜMENT YALÇIN
DOÇ. DR. AHMET HAKAN ONUR