Kırgız Türklerinde 'sınçılık' geleneği
Sınçı tradition of Kırghız Turks
- Tez No: 120579
- Danışmanlar: PROF. DR. İSA ÖZKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 177
Özet
169 ÖZET Sınçılık geleneği ve sınçılarla ilgili ulaşabildiğimiz en eski yazılı kaynaklar XIV. yüzyıla aittir. Yaptığımız araştırmalara göre sınçılar, Kırgız Türklerinde âşıklık geleneğinin günümüzdeki temsilcileri olan akınların, bakşılardan sonraki en eski tipleridir. Yazılı kaynaklara göre, Kırgız Türklerinde sınçılık geleneğinin ilk temsilcileri Tolubay Sınçı (XIV. yy) ve Sancı Sınçı'dır (XIV. yy). Söz konusu sınçıların etrafında çeşitli efsaneler oluşmuş ve bunlar günümüze kadar ulaşabilmiştir. Tezimizde yer verdiğimiz bu efsanelere, Kırgız İlimler Akademisi El Yazmaları Fondundan ulaşabildik. Tezimizin giriş bölümünde Kırgız Türklerinin tarihi, sosyal yapısı ve coğrafî konumlarıyla ilgili kısaca bilgi verdik. Birinci bölümde, Kırgız Türklerinin folkloruyla ilgili yapılan çalışmalar yer almaktadır. Ayrıca bu bölümde, akın ve manasçılar gibi Kırgız Türklerinin sözlü edebiyatında önemli yer tutan icracıları çeşitli açılardan ele aldık. ikinci bölümde, sınçı kelimesinin etimolojisi; sınçıların bakşılarla olan ilişkisi üzerinde durduk. Sınçılık, sadece Kırgız Türklerinde değil diğer Türk boylarında da mevcut olan bir gelenektir. Muhtelif Türk boylarına ait edebî metinlerde karşılaştığımız sınçılar, kadim Türk destanlarından biri olan Köroğlu Destanında önemli bir tip olarak karşımıza çıkmaktadır. Bundan dolayı tezimizin ikinci bölümünü oluşturan ana başlıklardan biri de Köroğlu Destanında yer alan sınçılardır. Tezimizin üçüncü bölümünü, sınçılık geleneğinin ortaya çıkışı ve bu geleneğin Kırgız Türklerindeki temsilcileri ile ilgili biyografik bilgiler oluşturmaktadır. Dördüncü bölümde Kırgız Türklerindeki sınçıların sınları ile ilgili oluşmuş efsaneler yer almaktadır. Bu bölümdeki metinler ilk önce Kırgız Türkçesiyle, daha sonra ise Türkiye Türkçesiyle verilmiştir. Tezimizin sonunda ise sözlük ve bibliyografya bölümleri yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
[70 ABSTRACT The earliest writen sources concerning Sınçı tradition and Sınçıs belong to the XIV century. According to the research we have done, sınçıs were the oldest type of akms who are the representatives of âşıklık tradition in Kirghiz Turks according to written sources, Tolubay Sınçı (XIV century) and Sancı Sınçı (XVI century) were the first represantives of sınçı tradition in Kirghiz Turks. A number of legends were formed / created about the mentioned sınçıs and they have survited till today. We have reached these legends that we have included in this thesis in Kirghiz Science Academy Script Fond. In the introduction of the thesis the history, social structure and geographical location of Kirghiz Turks have been briefly mentioned. In the first section, studies about the folklore of Kirghiz Turks are studied In addition, performs who play an important role in the oral literature of Kirghiz Turks, such as akin and manasçı are studied in different aspects. The ethimology of the word“sınçı”and the relationship between bakşıs and sınçıs are focused on in the second section. Sınçılık is a tradition found not only in Kirghiz Turks but in other Turkish clans as well Sınçı who is mentioned in literary texts belonging to various Turkish clans appears to be an important character in Köroğlu Legend, one of the oldest Turkish legends. That is why, one of the subditles in the second section of the thesis is sınçıs in Köroğlu Legend. In the third section, the birth of the Sınçı tradition and some biographic information concerning the representatives of this tradition in Kirghiz Turks are studied. In the fourth section, legends about the sins of sınçıs in Kirghiz Turks are included. The texts in this section are given / presented first in Kirghiz Turkish later in Turkey Turkish. The dictionary and bibliography are placed at the end of the thesis. sss»5* «d&*
Benzer Tezler
- Köroğlu Destanı'nda 'seyislik, sınçılık, sayapkerlik' ve günümüz Kırgızistan'ındaki uygulamaları
Көрoглу дастанындагы 'сынчылык, саяпкерлик' жана азыркы кыргызстанда практикада колдонулушу
ATİLLA ARABACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
DR. ULANBEK ALİMOV
- Kırgız Türklerinde çocuk folkloru
Children's folklore in Kırgız Turks
SHADMANAİ SUPATAEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Nevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÇERİBAŞ
- Kırgız Türklerinde kut inancı
The beliefs of Kyrgyz's in 'kut'
ZEYNEP AKDENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. NERİN YAYIN
- Kırgız Türklerinin kültüründe müzikterapi uygulamaları ve maneviyat ilişkisi
The relationship between music therapy and spirituality in Kyrgyz culture
ERMAMAT ERGESHOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
DinAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZNUR ÖZDOĞAN
- Oş bölgesi Kırgız Türklerinde halk hekimliği
Folk medicine in Osh region Kyrgyz Turks
ARZU KİYAT
Doktora
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Trakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER AKSOY
PROF. DR. BÜLENT BAYRAM