Geri Dön

Özgüllük ve Belirlilik

Specificity and Definiteness

  1. Tez No: 126363
  2. Yazar: ZEYNEP ERK EMEKSİZ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. LEYLA UZUN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2003
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Dilbilim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 176

Özet

163 Özet Çalışmamızın öncelikli amacı özgüllüğün yorumunu etkileyen birimleri sistemli bir biçimde tanımlamak ve bir tümcedeki AÖ ile diğer birimlerin özgüllük açısından etkileşimini betimlemektir. Bu çerçevede, betimleme yapan AÖ'lerin özgüllüğü tek bir düzlemde AÖ içi bir özellik olarak değil, düzlemler arası birleşimsel bir yaklaşımla tümce içi bir özellik olarak tanımlanmıştır. Bu birleşimsel çerçevede özgüllük hem yüklemcil hem de adcıl bir özellik olduğu iddia edilmiştir. [+özgül] yüklem belli bir olayın belli bir zaman aralığında oluştuğunu gösteren bitmişlik ve süreklilik görünüşleri; [-özgül] yüklem ise bir olayın düzenli yapıldığım veya yapılma olasılığı olduğunu gösteren kip ulamlarıyla dilbilgiselleşmektedir. yapısının [+/- özgül] oluşunun betimleme yapan AÖ'nün özgüllüğünü nasıl etkilediği sistemli bir biçimde betimlenmeye çalışılmıştır. Özgüllüğün betimlenmesinde önemli bir değişken olan belirlilik de bugüne kadar sunulan kuramlar çerçevesinde değerlendirilerek özgüllük ile belirliliğin birbirleriyle olan etkileşimleri sunulmuştur. Çalışmada yorumsal belirli AÖ'lerin özgüllük dışı; yorumsal olmayanların ise özgül okuma alabildikleri gözlemlenmiştir. Yukarıda sunulan amaçlar ve sınırlılıklar çerçevesinde tezin bölümleri sırasıyla şöyle sunulmuştur: Birinci bölümde önce özgüllük üzerine genel yaklaşımlar eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirilmekte; sonra bu yaklaşımların verilen örnekleri açıklamadaki yeterliği sorgulanmaktadır. Bu bölümde ayrıca164 Türkçede özgüllüğün görünümleri üzerine yapılan tartışmalar da aynı biçimde ele alınmaktadır. İkinci bölümde özgüllük birleşimsel bir yaklaşanla ve tümce içi bir özellik olarak örtük ve açık bağlamlarda betimlenmektedir. Üçüncü bölümde belirlilik üzerine bu kadar sunulan kuramsal yaklaşımlar eleştirel bir bakış açısıyla ele alınarak Dosya Değişim Anlambilimi çerçevesinde belirlilik 'tanıdıklık' anlamsal özelliği çerçevesinde tanımlanmaktadır. Dördüncü bölümde belirlilik ve özgüllük örtük ve açık bağlamlarda aldıkları değerler açısından karşılaştırılmakta ve aralarındaki farklılıklar sunulmaktadır. Beşinci bölüm Türkçede belirlilik ve özgüllüğe ayrılmıştır. Bu bölümde bugüne kadar yapılan çalışmaların da vargıları ile birlikte Türkçedeki kimi AÖ biçimleri özne ve nesne konumlarıyla betimlenmektedir. Son bölümde çalışmanın vargıları toplu bir biçimde sunulmaktadır.

Özet (Çeviri)

165 Abstract This study aims at providing a compositional account of the semantic contribution of verbal structures into the [+/-specific] interpretation of (indefinite descriptions. Within a compositional framework, specificity is described as both nominal and verbal features at sentence level that mainly results from syntax- semantics interface. Specific events are grammaticaUzed by use of either perfective or progressive, which can denote a certain event realized, and situated at a certain time span in the speaker's universe of discourse. Non specific events are those which either denotes the possibility or regularity of events and they are grammaticalized by use mood. A specific event has presuppositional existence, thus triggers an existential and specific reading for (indefinite descriptions. Contrary to this, a non specific event induces presuppositional existence and as a result of this, a non specific reading is assigned to an (in)definite description. Definiteness and specificity are considered to be two distinct features. A definite NP when interpretated as non attributive is specific; but attributive definites are non specific. The contents of the chapters are presented in the following order First chapter disscusses the previous approaches to specificity from a critical point of view. Second chapter provides a compositional framework that account for the semantic contribution of event structure to specific readings of (indefinite NPs. Chapter 3 overviews the approaches to definiteness and presents the basic assumptions of File Change Semantics. Chapter for describes the differences166 between definiteness and specificity. Chapter 5 is devoted to the case of simple definite and indefinite NPs in Turkish in terms of specificity. The last chapter overviews the finding and results of this dissertation..

Benzer Tezler

  1. The acquisition of articles in English by Arabic EFL learners

    İngilizce ögrenen Arapların İngilizcede belirteç edinimleri

    HIMDAD NAJAT AHMED AHMED

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    İngiliz Dili ve Edebiyatıİstanbul Aydın Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ FİLİZ ÇELE

  2. The role of semantic universals in L2 English article choice of L1 speakers of Turkish in an EFL setting

    İngilizcenin yabancı dil olarak öğrenildiği ortamda Türkçe konuşucularının İngilizce tanımlık seçiminde semantik evrensellerin rolü

    NEŞE BÜYÜKAŞIK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    DilbilimMustafa Kemal Üniversitesi

    İngilizce Öğretmenliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ALİ BIÇKI

    DOÇ. DR. BİLAL KIRKICI

  3. Second language acquisition of the English article system by Turkish learners: The role of semantic notions

    İngilizceyi ikinci dil olarak edinen Türk öğrencilerin İngilizce'deki tanımlıkları edinim sürecinde semantik kavramların rolü

    ZEYNEP ATAY

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2010

    Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    İngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. DENİZ ZEYREK

  4. Acquisition of English articles by Turkish child foreign language learners

    Yabancı dil öğrenen Türk çocukların İngilizcedeki tanımlıkları edinimi

    DERYA ARIBAŞ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    Dilbilimİstanbul Aydın Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. FİLİZ ÇELE

  5. Acquisition of the English article system by speakers of Turkish in the EFL setting

    İngilizcenin yabancı dil olarak öğrenildiği ortamda İngilizce tanımlık dizgesinin Türk konuşucular tarafından edinimi

    GÜLİN DAĞDEVİREN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2010

    DilbilimHacettepe Üniversitesi

    İngiliz Dilbilimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜRAY KÖNİG