Geri Dön

Gölyaka (Bolu) ovası ve Efteni kaplıcasının hidrojeoloji incelemesi

Hydrogeological investigation of Gölyaka valley and Efteni thermal water source in Bolu

  1. Tez No: 13046
  2. Yazar: NAİL ÜNSAL
  3. Danışmanlar: PROF.DR. BAKİ CANİK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Hidrodinamik, Hidrolik iletkenlik, Depolama katsayısı, Buharlaşma -Terleme, Boşalma katsayısı, Jeotermik gradyan, Jeo termometre, Yeraltısuyu Bilançosu
  7. Yıl: 1991
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 272

Özet

-I- ÖZET Doktora Tezi GÖLYAKA OVASI VE EFTENÎ KAPLICASININ HİDROJEOLOJİ İNCELEMESİ Nail unsal Ankara üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Anabil im Dalı Danışman: Prof.Dr. Baki CAN1K 1991, Sayfa: 272 Jüri.- prof. Dr. Baki CANİK Prof.Dr.Suayip ÜŞENMEZ Doç. Dr. Şevki FİLİZ İnceleme alanı Batı Karadeniz bölgesinde Bolu iline bağlı Gölyaka ovası ve dolayını kapsar. Gölyaka ovası ve Efteni Kaplıcasının hidrojeoloji incelemesinde kaynak, adi kuyu, sondaj kuyusu ve sıcak su kaynaklarının beslenme, köken ve fiziko-kimyasal özelliklerini aydınlatabilmek için yaklaşık 287 km2 bir alanın 1/25.000 ölçekli jeoloji ve hidrojeoloji haritaları yapılmıştır. Düzce meteoroloji istasyonunun 27 yıllık rasatlarına göre; aylık ortalama sıcaklık 13°. 1 C, yıllık ortalama yağıs 935.9 mm dir. İnceleme alanının en yaslı birimini Dikmen volkanitleri oluşturur, üst Kretase yaslı bu birim, andezit, tüf,spilit, porfiritlerden ibarettir. Paleosen yaslı Kusuri formasyonu çakıltasları, silttası ve kumtasl arından meydana gelmiştir. Lütesiyen yaslı Derinoba formasyonu litolojik açıdan kumtası, ki İtası, kireçtaşı, killi kireçtaşı ve marndan ibaret olup, Kusuri formasyonu üzerine uyumlu olarak gelmektedir. Gölyaka ovasında yer alan sondajlar ve jeofizik yöntemlerle alüvyonun kalınlığı 260 m dir.Kuvaterner yaslı çakıl, kum, si İt ve killerin oluşturduğu alüvyonlar yeraltı suyu bakımında en önemli birimlerdir.Bu alüvyonlarda aralarında bulunan geçirimsiz seviyelerin arasındaki geçirimi seviyeler hidrodinamik koşullarında uygun olduğu yerlerde basınçlı akiferler oluşturmuşlardır. Alüvyonda akifer parametreleri slug ve pompaj testleri ile belirlenmeye çalışılmıştır. Serbest akiferde slug testlerle elde edilen hidrolik iletkenlik 2.2xlÖ“6 ve 7.4xl0”5m/s,permeabilite 4. 4x1 0“6 -7.4x1 Ö~A m/s ve depolama katsayıları %12-%16 değerleri arasında değişmektedir. Pompaj deneyleri ile permeabilite 1.05x10-6.1x10 m/s, hidrolik iletkenlik 1.18xl0”2 -9.63x1 0“5 m2 /s değerleri arasında değişmektedir.-II- Akifer formasyonda laboratuvarda ölçülen toplam porozite %20-% 42, etkili porozite % 10- % 17 ve sabit basınçla permeametrelerle ölçülen permeabilite değerleri 3.5xl0~2 -2.3x10”m/s arasında olduğu hesaplanmıştır. Es porozite ve permeabilite haritaları yapılan akiferin, elek analizleri ile akiferi oluşturan sedimanların düşey ve yatay doğrultuda heterojen özellikte olduğu belirlenmiştir. I ve II. basınçlı akiferlerin alt ve üst sınırının izobat haritaları çizilmiştir. Serbest ve basınçlı akiferlerde yeraltı suyunun akım yönü Efteni gölü ve Büyük melen çayına doğrudur. Yeraltı su seviye değişiminin esas nedeni yağıs ve akarsulardır. Buharlaşma-Terleme yağısın % 65' idir. Serbest akiferde su tablası Mayıs ayında en yüksek. Ekim ayında en alçak seviyededir. 1. basınçlı akiferde ise basınç yüzeyi Haziran ayında en yüksek. Kasım ve Aralık ayında en düşük seviyededir. Gölyaka ovasında içmeler-Sarısu,Uyuz, Ciftepmarı ve Gökcedere kaynaklarının debi değişimi uzun süreli kontrol edilmiştir. İnceleme alanındaki Efteni sıcak ve mineralli su kaynağı jeotermik gradyanla ısınarak yeryüzüne ulaşmakta olup, sıcaklığı 42 ° C ve debisi 2 1/sdir. Kimyasal jeotermometrelerle hazne kaya sıcaklığı 100-150° C arasında hesaplanmıştır. Tahlil sonuçlarına göre çizilen Schoeller diyagramında içmeler ve Batak kaynaklarının iyonlarının miliekivalen değerlerini birleştiren doğrular birbirlerine az çok pareleldir.Efteni sıcak su kaynağı ile göz kaynağının diyagramlarıda benzerlik göstermektedir. Çizilen tüm diyagramlarda yeraltı suyu akımı yönünde bulunan kuyu sularında iyon 1 arca zenginleşme gözlenmiştir.Tahlil sonuçlarına göre çizilen Piper diyagramında; devamlı incelenen kaynak ve kuyu suları, suların en düşük olduğu dönemde çoğunlukla 5. Bölgede toplanmışlardır Schoellerin suların içilebilme diyagramına göre İçmeler ve Batak kaynakları ve bazı kuyu suları orta kaliteli sular sınıfında olup, diğer tüm su noktaları çok iyi ve iyi kaliteli sular sınıfına girmektedir. Serbest ve basınçlı akiferlerde rMg/rCa, eş tuzluluk eğrileri ile eş elektrik kondiktivite değerleri yeraltı suyu akımı yönünde su tablası ve basınç yüzeyine uygun olarak artış göstermekte olup, rSO/rCl oranında ise azalma gözlenmektedir. Gölyaka ovasında 177.5 Km2 ye yayılan serbest akifere giren ve çıkan bütün sular hesaplanarak“Yeraltı suyu bilonçosu”hazırlanmıştır. Buna göre Ekim 1987-Eylül 1988 arasında akifere giren toplam su miktarı 1099.6xl05m3 ve çıkan su miktarı ise 1093.44x10 m3 dür.

Özet (Çeviri)

-III- ABSTRACT PhD Thesis HYDROGEOLOGICAL INVESTIGATION OF GÖLYAKA VALLEY AND EFTEN Î THERMAL WATER SOURCE, IN BOLU Nail ÜNSAL Ankara university- Graduate School ofNatural and Applied Sciences Department of Geological Engineering Supervisor: Prof.Dr. Baki CANÎK 1991, Page: 272 Jury :Prof.Dr.Baki CANÎK Prof.Dr.Suayip ÜŞENMEZ Assoc. Prof.Dr. Şevki FÎLIZ The investigated area comprises the Gölyaka valley of BOLU district, located in the west Black Sea region. In the investigation of hydgeology of Gölyaka and Efteni termals, in order to enlight the Physical -chemical properties, source and origin of termal springs,drilled wel ls,shol low wells and fresh water springs the Jeologic and hydrogeo logic maps of aforementioned area of 287 km2 with the scale of 1/25000 were prepared. According to the Düzce meteorological station observations and records of 27 years period mean monthly temperature and annual mean precipitation in the region were 13°. 1 C and 935.9 mm, respectively. The oldest unit in the investigated area is represented by Dikmen vo İkanı cs. The units is Upper Cretaceous age and comprised by the andazite,tuff and spilits.The Kusuri formation is Paleocene aged and consists of si ltstone, conglomerate and sandstone. Derinoba formation compresid by limestone,sandstone.claystone and clayey limestone and is aged lutetien.This formation is covered the Kusuri formation comformly. The test drilling and geophysical survey results in the region have shown these exists a very thick Quarterniary allivium consisting of loosing gravel, sand, si It and clay. This allivium contains very large amount of graundwater. In this allivium formation there are impermeable layers at different levels. As a result, due to these between to impermeable layers confined aquifers have become exist where the hydrodynamic conditions were suitable. The parameters aquifer were determined by injection and pumping tests. In the unconfined aquifers, by means of injection tests the hydraulic conductivity, permeability and storage coeficient were found to be(2.2xl0~6 -7.4xl0~5 m2/s), (4.4xl0-6 -7.4xl0^m/s), (%12-%17), respectively.On the other hand by conducting pumping tests the hydraulic conductivity and permeability of the aquifer are found to be (1.18xl0~2 -9.63X10“5 ma/s), ( 1. 05x1 0~3-6. lxl Om/s) accordingly.-IV- In the laboratory tests the permeabil i ty, porosity- effective porosity of the aquifer were found to be (3.5xl0-2-2.3xlÖ”5m/s), {% 20-%42), (%10-%17 Respectively. The maps showing that isoporosity and isopermeability were prepared. In conjuction with the results obtaining from sieve analyses, it was found that the sediment particles of the aquifers were heterogenious in both horizontal and vertical planes. The direction of the groundwater flow confined and unconfined aquifers are towards to the Efteni lake and Büyük Melen river. The main reason in the fluctuation of the groundwater level is basicly due to Precipitation and river. The mean evapotranspiration in the Gölyaka valley is about 65 % of the precipitation. The isobat maps of the upper and lower confined and unconfined aquifers were prepared. In the unconfined aquifers, the groundwater table level has its the highest and lowest values in May and October, respect i vely.On the other hand, the piezometric level in the first confined aquifer has its the highest and lowest values in June and November-December, accordingly. The variations of discharge of the îçmeleı - Sarısu,Uyuz pınarı, Cifte pınarı and Gökcedere springs were measured for a long period. In the area under investi gation.Efteni termal and mineral water spring is reaching the surface with a discharge of 2 lt/s and temperature 42 °C which is a result of geotermical gradient. By means geotermometers, the temperature of the source rock formation was calculated to be around 100-150 "C. With respect to the results of chemical analysis the lines connecting the values of mi 1 iequivalent of ions of içmeler and Batak pınarı springs were more or less parallel. In addition to this the Schoeller diagrams of the Efteni thermal and Göz springs were found to be very similar. In all diagrams.it was observed that the ion contents of waters of wells in the direction of the groundwater flow were increased. The Piper diagram drawn according to the results of the analysis has shown that the springs and wells under continious observation fall in the 5 th region for the period during which the water level was in its the lowest values. In İçmeler and Batak pınarı springs and waters of same wells takes place in Medium quality region.other waters take place in High quality region in Schoeller drinkable water and Wilcox Diagrams.Unconfined and confined aquifers rMg/rCa,iso total major ions, iso-elektrical conductivity values increase, rS06 /rCl decrease in the direction of groundwater flow. All waters recharcing and discharcing the unconfined aquifer covering an area of 177.5 km 2 in Gölyaka valley were computed and hence the groundwater budget were prepared. According to this water budget computation conducted in October 1987-September 1988 period it is found that the total amount of recharging water is 1099.6 xlO5 m3 and the total amount of discharging is 1093.44xl06m3. Key Words : Hydrodynamic, Hydraulic Conductivity, Storage Coef f icient, Eva transp i rat i on, Discharge Coef f icient, Geothermic Gradient, Geotermometer, Groundwater Budget.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    199912

    Büyük Melen havzasının su kalitesinin belirlenmesi

    The determination of Büyük Melen basin's water quality

    SELEN ŞEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Çevre MühendisliğiSakarya Üniversitesi

    Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BÜLENT ŞENGÖRÜR

  2. Tez No

    120105

    Kuzey Anadolu fayı Sapanca (Adapazarı)-Gölyaka (Bolu) segmentinin Aksu deresi vadisi kesimindeki neotektoniği ve yapısal kontrollü kütle hareketlerinin incelenmesi

    The Neotectonics of the Aksu valley sector of the Sapanca (Adapazarı)-Gölyaka (Bolu) segment of North Anatolian fault and the investigation of the structurally controlled mass movements, Northwest Turkey

    H. NAZIM İLERİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Jeoloji MühendisliğiAnkara Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ERGUN GÖKTEN

  3. Tez No

    775105

    17 ağustos 1999 Marmara depremi sonrasında bolu ili Gölyaka ilçesinde kurulan çadırkentlerin halk sağlığı yönünden izlenmesi ve düzce ilinde kurulan bazı çadırkentlerde durum saptama araştırması

    A follow up study a tent cities established in Gölyaka Bolu after The Marmara earthquake august 17 th 1999 and situation analysis of some tent citiec in Düzce considering in public health approach

    NAZAN YARDIM

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Halk SağlığıHacettepe Üniversitesi

    Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÇAĞATAY GÜLER

  4. Tez No

    119269

    Thermal waters along the North Anatolian fault zone (NAFZ): Geochemistry and geothermometry applications

    Kuzey Anadolu fay hattında yer alan termal sularda jeokimya ve jeotermometre uygulamaları

    JÜLİDE YAPMIŞ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2002

    Jeoloji MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NURKAN KARAHANOĞLU

  5. Tez No

    581967

    Düzce yöresi kestanelerinin (Castanea sativa Mill.) bazı pomolojik ve morfolojik özelliklerinin belirlenmesi

    Determination of some pomological and morphological charecteristics of chesnut (Castanae sativa Mill.) in Düzce region

    KORAY ALPASLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    ZiraatBolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FERHAD MURADOĞLU

Geri Dön