Kişilerarası ilişkilerdeki bireyci-toplulukçu yönelimlerin çocuk ve gençlerde yaşa, kuşağa ve öykü türüne göre incelenmesi
An Investigation of the children's and youhs' individualistic-collectivistic tendencies in interpersonal, relationships according to age groups, generations, and story types
- Tez No: 144266
- Danışmanlar: DOÇ.DR. MELİKE SAYIL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
ÖZET Bu çalışmada, kişilerarası ilişkilerde ortaya çıkan çatışmaların çözümünde bireyci-toplulukçu yönelimlerin çocuğun yaşına, kuşağa ve öykü türüne (ev ve okul) göre değişip değişmediği incelenmiştir. Ayrıca, çocuklardaki bu yönelimlerin annelerin çocuklarında gelişmesini istedikleri bireyci ve toplulukçu özelliklerle olan ilişkisi incelenmiş ve çocuklar ile annelerinin bireyci-toplulukçu yönelimlerinin hangi değişkenler tarafından yordanmakta olduğu araştırılmıştır. Çocukların ve annelerinin bireyci-toplulukçu yönelimlerinin ölçülebilmesi amacıyla ev ve okul ortamlarındaki kişilerarası çatışma durumlarını yansıtan öyküler kullanılmış ve katılımcıların bunlara verdikleri yanıtlara göre bireyci-toplulukçu yönelimleri saptanmıştır. Ayrıca yardımseverlik kovaryans değişkeni olarak ele alındığı için çocuklara yönelik“Çocuk Yardımseverlik Ölçeği”ve annelerine yönelik de“Yardımseverlik Ölçeği”(Rushton ve ark., 1981) uygulanmıştır. Araştırmada; beşinci, sekizinci ve onuncu sınıfta okuyan 240 öğrenci (her sınıf düzeyinden 80 öğrenci) ve onların anneleri olmak üzere toplam 480 katılımcıdan veri toplanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, çocukların bireyci ve toplulukçu yönelimlerinin yaşa göre farklılaştığını göstermiştir. Beşinci sınıftaki öğrenciler (11 yaş), onuncu sınıftaki öğrencilere (16 yaş) kıyasla ve sekizinci sınıftaki öğrenciler (14 yaş) de onuncu sınıftaki öğrencilere kıyasla daha toplulukçu yönelimlere sahiptirler. Ancak, kuşaklar arası farklılıklar incelendiğinde çocuklar ve anneleri arasında bireyci ve toplulukçu yönelimler açısından fark bulunamamıştır. Öykü türünün bireyci ve toplulukçu yönelimler üzerindeki etkisi de anlamlıdır. Çocuklar ve annelerinin okul ortamında geçen öykülere verdikleri yanıtlar ev ortamında geçen öykülere verdikleri yanıtlara göre daha toplulukçu uçta yer almaktadır. Ayrıca, yaş ve kuşak değişkenlerinin ortak etkisi beşinci smıf öğrencilerinin annelerinden daha toplulukçu yönelimlere sahip olduğunu diğer gruplardaki çocukların ve annelerinin ise bireyci-toplulukçu yönelimler açısından farklılaşmadığmı göstermektedir.Ill Araştırma kapsamında yanıt aranan bir diğer soru da annelerin çocuklarında bireyci ve toplulukçu özelliklerin hangilerinin gelişmesini daha çok istedikleridir. Bu amaçla annelere“Çocuklardaki Bireyci ve Toplulukçu Özelliklere Verilen Önem Ölçeği”(Jose ve ark., 2000) uygulanmıştır. Annelerin çocuklarında gelişmesini istedikleri toplulukçu özelliklerin ortalaması ile bireyci özelliklerin ortalaması arasındaki farkın anlamlı olduğu, annelerin çocuklarında toplulukçu özelliklerin gelişmesini bireyci özelliklere kıyasla daha fazla istedikleri bulunmuştur. Ancak, anneler çocuklarında gelişmesini istedikleri bireyci ve toplulukçu özellikleri önem sırasına koyduklarında bireyci ve toplulukçu özelliklerin karışık bir biçimde sıralandığı görülmektedir. Bu sonuç, annelerin çocuklarında daha çok toplulukçu özelliklerin gelişmesini istemelerine rağmen, toplulukçu özelliklerin yanı sıra bireyci özelliklere de önem verdiklerini göstermektedir. Annelerin ve çocuklarının bireyci-toplulukçu yönelimlerinin hangi değişkenler tarafından yordanmakta olduğu da bu araştırmada yanıt aranan bir diğer sorudur. Uygulanan analizler sonucunda, annelerin eğitim düzeyinin bireyci- toplulukçu yönelimler üzerinde yordayıcı etkiye sahip olduğu bulunmuştur. Annelerin eğitim düzeyleri arttıkça bireyci yönelimleri de artmaktadır. Çocukların bireyci-toplulukçu yönelimleri ise gelir düzeyi tarafından yordanmaktadır. Ailenin gelir düzeyi arttıkça çocukların toplulukçu yönelimleri azalmaktadır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular ilgili literatürde yer alan bilgiler ışığında yorumlanmış ve tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
IV ABSTRACT The main purpose of the present study was to investigate the role of age, generation and social setting (story type) in participants' individualistic- collectivistic responses. The second purpose of this study was to see the relationships between mothers' individualistic/collectivistic expectations for their children and children's individualistic-collectivistic responses. Thirdly this study try to understand the demographic variables which predict the children and their mothers' individualistic- collectivistic tendencies. In order to measure the individualistic and collectivistic tendencies, we used hypothetical vignettes based on observations of interpersonal conflict situations in different social settings. Participants' responses to these stories were evaluated as individualistic or collectivistic answers. The other instruments used in this study were“The Child Altruism Scale”for children and“Self-Report Altruism Scale”(Rushton & et al., 1981) for adults to measure altruism as a covariate variable. The sample of this study consisted of 480 participants; 240 students with equal numbers of boys and girls at each grade (5 th, 8 th and 10 th grades) and their mothers. The results revealed that age and social setting differences have main effect on individualistic and collectivistic tendencies. Fifth grade students (11 years-old) were more collectivistic than tenth grade (16 years-old) students and eighth grade (14 years-old) students were more collectivistic than tenth grade students. Main effect of story type was also significant; it was indicating that different individualistic- collectivistic tendencies were shown in different social settings. An interaction effect of age and generation was also found on the individualistic-collectivistic tendencies. The fifth, eighth and tenth grade students' mothers responded similarly, however the students' responses differentiated between the grades as mentioned before. When we compared students and their mothers in different grades, it was shown that only the fifth grade students were more collectivistic than their mothers.Second question which was investigated in this study was“Which traits were wanted by mothers to be developed in their children?”. In order to find out the answer,“Importance of Collectivist and Individualist Traits in Children Scale”(Jose and et al., 2000) was used. The results related with the second aim revealed that collectivist traits were more important for mothers to expect in their children than individualist traits. However, mothers rated some individualistic traits as important to encourage in their children. Thirdly, the results showed that educational level was the only variable that predicted mothers' individualistic-collectivistic tendencies and the family income was the only predictor in children's individualistic-collectivistic tendencies. The mothers who have higher education demonstrated more individualistic tendencies and the children who live in higher income families demonstrated more individualistic tendencies than the children with lower income families. The findings were discussed in the context of literature and suggestions were made for future researchs.
Benzer Tezler
- Toplumsal ilişkilerin sosyal sermaye değeri : Topluluk duygusu ve sosyal sermaye üzerine bir araştırma
Social capital value of social relationships: A research on social capital and sense of community
MEHMET ALİ AYDEMİR
- Şizofreni hastalarında yeti yitimi ile öz bakım gücü arasındaki ilişkinin incelenmesi
The examination of the relationship between disability and self care agency in patients wi̇th schizophrenia
RABİA BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HemşirelikAtatürk ÜniversitesiPsikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. ÖZLEM ŞAHİN ALTUN
- Örgütsel empati ve örgütsel öğrenme arasındaki ilişkiler
Relationships between organizational empathy and organizational learning
GÜLAY MURAT EMİNOĞLU
- Âdâb-ı muâşeret açısından din eğitimine göre Kur'an'da Hz. Peygamber sahabe ilişkisi
Hz. Muhamme's relationship with his companions in the Kur'an, according to religious education in terms of etiquette and courtesy rules
KEZBAN KARADAĞ AYLANÇ
- Kişilerarası ilişkilerdeki manipülasyonun çocukluk çağı travmaları, kendilik nesnesi ihtiyaçları ve karanlık üçlü kişilik özellikleri bağlamında incelenmesi
Examination of manipulation in the interpersonal relationships within the context of childhood traumas, selfobject needs and dark triad personality traits
BURCU TEKİNER