Tarihi Türk lehçelerinde hayvan isimleri
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 144764
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET BİCAN ERCİLASUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 312
Özet
ÖZET“Tarihî Türk Lehçelerinde Hayvan İsimleri”konulu tezimizi hazırlamadaki ana gayemiz, Türk milletinin tabiata bakış tarzının ortaya konulması olmuştur. Hayvan isimlerini verme ve kullanma bakımından da Türk milletinin hayat felsefesini bir yönüyle yansıtmak da diğer bir amacımız olmuştur. Bu sebeple bilinen ilk yazılı Türk metinleri olan Orhun Yazıtlan'ndan XIX. yüzyıl sonuna kadarki Türk dilinin çeşitli tarihî dönemlerinde yazılmış mevcut olan belli başlı bütün eserler incelenmiş ve farklı sonuçlar ortaya çıkmıştır. Hayvanlar Türk kültüründe geniş bir etki alanı içerisinde yer almıştır. Bazıları kutsallaştırılıp totem hâline getirilmiş, bazıları pek önemsenmemiş, bazılarından da sadece giyim kuşam yanında diğer doğal ihtiyaçlar amacıyla faydalanılmıştır. Türkler'in çok eski devirlerde hayvancılıkla uğraşmaya başladıkları ve her türlü geçimlerini onlardan sağladıkları belirlenmiştir. Hayvanların etinden, sütünden ve süt ürünlerinden faydalandıkları gibi daha sonraki zamanlarda avcılıkla da ilgilenmeye başladıkları görülmüştür. Yarı göçebe bir hayat tarzı sürdürmüş olan Türkler, hayvan isimlerini halk kültürünün ve felsefesinin özlü ifadeleri olan deyim ve atasözlerinde bir hayli fazla sayıda kullanmışlardır. Hayvanlar renkleri, yapıları, organları gibi fiziksel özellikleriyle beslenme ve üreme özelliklerine göre çeşitli isimler almıştır. Türkler, bazı hayvan adlarını da şahıs lâkap ve unvanı ile yer adlarında kullanmışlar, bu adlandırmada yırtıcı kuşlar, pençeli hayvanlar ile evcil olanlardan özellikle erkek cinslerinin isimlerini gücü temsil ettiğinden dolayı tercih etmiştirler. Aynı zamanda kız çocuklarına da doğada bulunan güzel ve narin yapılı hayvan isimlerinin verildiği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
291 SUMMARY Our main object in preparing our thesis named“Animal Names in Ancient Turkish Dialects”is to reveal the perspective of Turkish people about the nature. Another goal of us is to reflect the way of thinking of the Turkish nation in terms of using animal names. That's why all of the written pieces created in different periods of the Turkish langue are examined starting from the first known written piece Orhun inscriptions until the end of 19th century and different outcomes appeared. Animals has a large sphere of influence in Turkish culture. Some of them are blessed and became totems, some are not given much importance. And some of them are used for their benefits such as answering the needs of wearing, feeding etc. It is recognized that Turkish people have started dealing wit stockbreeding in the ancient times and made their living on it. In addition to benefiting from the milk, skin and the meat of the animals; they started to be interested in hunting in the following days. Turkish people who led a half-nomadic way of living, have used animal names in many of their proverbs which are parts of the public culture. Animals are given names various names in accordance with their types, organs, colors and other physical properties. The Turkish people have also used some animal names as nicknames for humans or for naming places. They especially preferred wild birds, animals with paws and male domestic animals, because they represented power. It's also seen that baby girls are named after beautiful and delicate animals rarely found in nature.
Benzer Tezler
- Tarihi Türk lehçelerinde bitki isimleri
Plant names in historical dialect of Turkish
ÖZLEM BAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇETİN PEKACAR
- Ermeni harfli Kıpçak Türkçesinde isimlerin kavram alanları
Conceptual fields of the nouns in Kipchak Turkish with Armenian letters
ZELİHA TUĞUZ
Doktora
Türkçe
2019
DilbilimErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ARGUNŞAH
- Ukrayna tarihi romanlarında Türkçe alıntı sözcüklerin kullanımı
The usage of Turkish loan words in Ukrainian historical novels
MARINA SYDORENKO
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHARREM DAŞDEMİR
- Babürnâme'de isimlerin kavram alanlarına göre sınıflandırılması
Classification of nouns in Baburname according to the conception areas
ŞÜKRİYE DUYGU ÇAĞMA
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GALİP GÜNER
- Buddhist çevre eski Uygur Türkçesi metinlerinde asli söz varlığı incelemesi
The Buddhist environment of the old Uighur Turkish texts of the original promise of the presence of the review
DİDEM YÜNCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DilbilimMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. CEVDET ERALP ALIŞIK