Derviş Osmân'ın edebî kişiliği ve şiirlerinin üzerine bir tahlil denemesi
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 144948
- Danışmanlar: PROF. DR. PAKİZE AYTAÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 254
Özet
17. yy' da yaşamış Kayserili bestekâr mutasavvıf bir şairdir. Güzel bir sese sahip olması ve güzel ilâhî terennüm etmesinden dolayı“Nefes Anbarı Zakir Osman Efendi”diye ünlenmiştir. İyi bir medrese eğitimi almıştır. Halveti bir şair olan Abdülahad Nûrî tarafından yetiştirilmiştir. İlâhî mecmuasından başka eseri yoktur. Bu mecmuada 84 şiir bulunmaktadır. Bu tezde Derviş Osman'ın ilâhî mecmuasındaki şiirler, transkripsiyon edilmiş ve dinî-tasavvufî açıdan incelenmiştir. Şiirlerinde“Osman, Derviş Osman, Şeyh Osman ve Osman Dede”mahlaslarını kullanmıştır. Şiirlerinin genel havasına sinmiş bir Yunus Emre edası vardır. Hocası Abdülahad Nuri'den ve kendisinden 83 yıl önce yaşamış mutasavvıf bir şair olan Seyyid Nizamoğîu'ndan etkilenmiştir. Mecmuada Seyyid Nizamoğlu'na yazılmış bir şiir ve onun şiirlerine yazılmış nazireler bulunmaktadır. Derviş Osman şiirlerinde sade bir dil kullanmıştır. Eski Anadolu Türkçesi'ne ait“ anda, anunçün, barlık, birle, ıs, irelden, kaçan kim, kanı, kande, sayrı, ur-, yahşi,... ”kelimelerine ve“ -sar/-ser, -uban/-üben”eklerine şiirlerinde yer vermiştir. Aruz ölçüsüne uydurmak için“n'idem, n'idügin(ne idügin), n'idersin, n'eylesün,...”, Arapça kelimeleri“nefis”şekline kullanmıştır. Şiirlerinde hem aruz hem hece ölçüsü kullanan şair aruza ağırlık vermiştir. Aruzu kullanırken yer yer hatalara düşmüştür. Kalıbı belli olmayan müsvedde halinde bitmemiş şiirler de vardır. Derviş Osman'ın şiirlerinin muhtevası dinî-tasavvufî açıdan tahlil edilmiştir. Şairin Tekke Edebiyatı'na ait mefhumları yerinde ve anlamlarına uygun olarak kullandığı görülmektedir. Ayet ve hadisler iktibas halinde verilmiştir. Ayet ve hadislerden yapılan alıntılar şiir içerisinde bulundukları yer dikkate alındığında anlamlarına uygun olarak yerleştirilmiştir.225 Hazırlamış olduğumuz "Derviş Osman 'm Edebî Kişiliği ve Şiirleri Üzerine Bir Tahlil Denemesf adlı bu tez, Derviş Osman'ın şahsiyeti ve eseri ile Türk Edebiyatı 'na katkıda bulunan bir şair olduğunu ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
Dervish Osman is a melodist conservative poet who lived in Kayseri in 17th century. Due to having fine voice and reading hymns in a good manner, he was well known as“Nefes Anban Zakir Osman Efendi”(Stentorian Master Zakir Osman). He had a sound madrasah education. He studied under the supervision of Abdulahad Nuri, an Halveti poet. He had no other work except his Divine periodical. In this thesis, the poems in Divine periodicals of Dervish Osman were transcribed and examined in terms of religion- Sufism aspects. The poet used nicknames as“ Osman, Dervish Osman, Sheik Osman and Osman Dede”in his poems. The effects of Yunus Emre school deeply surrounds his poems. He inspired from his master Abdulehad Nuri and Seyyid Nizamoglu, lived 83 years before him. The periodical includes a poem dedicated to Seyyid Nizamoglu and invocations to the poems of his master. Dervish Osman used a straightforward language in his poems. He used the words, suffixes of Ancient Anatolia Turkish such as“anda, anunçün, barlık, birle, ıs, irelden, kaçan kim, kanı, kande, sayrı, ur-, yahşi,....”And“-sar/ -ser, -uban/- üben,”In order to comply with the Aruz genre, Arabic words such as“n'idem, n'idügin (ne idügin), n'idersin, n'eylesün”were used in“nefis”form. Though using both aruz and word merit in his poems, the poet mainly focused on Aruz genre. While using Aruz, he sometimes fall into errors. There are also poems whose genres can not be identified. The content of Dervish Osman's poems were examined in terms of their contents. It is seen that the poet used the concepts of Dervish Lodge Literacy in accordance its rules. The verses and traditions were given in quotations. When comparing the verses and traditions in the poems as for their places and meanings, it can be seen that the poet used them in accordance with meaningful integrity.227 The thesis titled“An Analysis Attempt on Literacy Personality and Poems of Dervish Osman”reveals that Dervish Osman has contributed to Turkish Literacy with both his personality and his works.
Benzer Tezler
- Derviş Osman'ın Gülşen-i İrfan adlı mesnevisi (Metin-İnceleme)
Dervish Osman's Masnavi Called Gülşen-i İrfan (Text-Analysis)
HARUN ÖNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Doğu Dilleri ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ATALAY
- Derviş Osman'ın Enîsü'l-âşıkîn adlı eseri (inceleme–metin–çeviri)
Dervish Osman's work named Enîsü'l-âşıkîn (analysis–text–translation)
İLEYHA TUĞÇE DURMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Doğu Dilleri ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ GÜZELYÜZ
- Devşirmelikten evliyalığa: Osmanlı vezir-i azamı Mahmud Paşa
Devshirme turned evliya: Ottoman grand vizier Mahmud Pasha
MEHRİ ALTUNTAŞ
- Dârendevî Hulûsî Efendi Divanı'nda tipler ve kişilikler
Types and characters in Dârendevî Hulûsî Efendi Divan
ŞERİFE KARACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıMuş Alparslan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HULUSİ EREN
- Coşkun Ertepınar hayatı sanatı ve eserleri
The life art and work of Coşkun Ertepınar
AYŞE YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıAhi Evran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAHMURAT ARIK