Analitik ağ süreci ve bir uygulama
Analytical network process and an application
- Tez No: 152344
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. YUSUF İLKER TOPÇU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
ÖZET Karar verme, farkedilen ihtiyaçlara yönelik, üzerinde dikkatlice düşünülerek yapılan seçimdir. Karar verme ile ilgili çalışmada kullanılan temel kavramlar karar sorunu, amaç, kriter, seçenek, ve karar vermenin aktörleridir. Sorun, kişinin bir şeyi olmasından daha farklı olmasını istediği, ancak bunu gerçekleştirebilmek için nasıl hareket etmesi gerektiği konusunda emin olamadığı bir durumdur. Süreç, bir sonu olan ya da ortaya bir sonuç koyan eylemler, değişiklikler veya fonksiyonlar dizisidir. Bu çalışmada karar verme süreci sorunun yapılandırılması, karar modelinin kurulması, sorunun çözümlenmesi şeklinde üç adımda yürütülecektir. Çok kriterli karar verme, bir karar vericinin sayılabilir (genellikle sonlu) veya sayılamaz seçenekler arasından iki veya daha fazla kriter kullanarak seçim yapmasıdır. Analitik Hiyerarşi Süreci Saaty tarafından geliştirilmiş olan bir çok kriterli karar verme metodudur. Analitik Hiyerarşi Süreci, karar verici(ler)in sezgilerini, duygularını, yargılarım ye bellekteki bilgilerini, yani karar sonucuna etkisi olan faktörleri hiyerarşiler şeklinde organize eden bir sorun çözme yapısıdır. Verilen kararların daha gerçekçi olması için karar modellerinin önemli somut ve soyut, niceliksel ve niteliksel faktörleri de içermesi ve ölçmesi gerekmektedir. Bu karmaşık sorunların modellenebilmesi için Saaty Analitik Ağ Süreci'ni ortaya çıkarmıştır. Analitik ağ süreci, hiyerarşik düzende olduğu gibi seviyelerden oluşan bir yapı yerine karmaşık ilişkileri barmdırabilen bir ağ yapısındadır. Sorunun yapılandırılması iyi tammlanmamış bir sorunun iyi tanımlanmış elemanlar, ilişkiler ve işlemler kümesine yaratıcılık kullanılarak dönüştürülmesi sürecidir. AAS'deki temel kavram“etki”dir. Çizge teorisinde düğüm diye adlandırılan birleşme noktalan AAS'de bileşen olarak adlandınlmaktadrr. Elemanlar ise bu bileşenleri oluşturan alt unsurlardır. Kümeler arasındaki bağımlılığa“dış bağımlılık”denmektedir. Daha açık anlatımla, dış bağımlılık bir kümedeki elemanlar ile diğer kümelerin elemanları arasındaki etkileşimdir. İç bağımlılık, bir kümedeki bir elemanın aynı kümedeki başka bir eleman üzerindeki -sahip oldukları ortak ölçüte göre- etkisidir. Dış bağımlılık bir kümedeki elemanlar ile diğer kümelerin elemanları arasındaki etkileşimdir. Bir karar sorununda duygu, düşünce, bilgi ve tecrübeleri yansıtan yargıların ortaya çıkarılmasından sonra, bunları sentezleyip bir sonuca varmak, yani ölçme işlemi yapmak için yargılara anlamlı sayıların atanması gereklidir.Göreli karşılaştırma seçeneklerin ikililer halinde ortak bir ölçüte göre karşılaştmlmalarıdır. AHS ve AAS'de bu işleme ikili karşılaştırma denilmektedir. Mutlak karşılaştırma, seçeneklerin, bir kişinin tecrübeleri ile geliştirdiği, aklındaki standartlar ile karşılaştırılmalarıdır. vmAnalitik hiyerarşi süreci ve Analitik ağ süreci'nde ikili karşılaştırma matrislerinin oluşturulmasından sonra çözüme doğru ilerlemek için bu matrislerin üstünlük vektörlerinin türetilmesi gerekmektedir. Üstünlük vektörleri süpermatris denilen bir matrise yerleştirilmekte ve bir paket program yardımıyla nihai üstünlükler elde edilmektedir. Bu çalışmada Analitik ağ sürecinin kullanıldığı çeşitli konulardaki çalışmalar incelenmiştir. Ayrıca uygulama konusu olan tedarikçi seçimi ile ilgili çalışmalara da ulaşılmış ve bu çalışmalardan uygulamaya veri sağlanmıştır. Çalışmada belli bir firma için en uygun tedarikçinin seçilmesi uyglaması yapılmıştır. Bu uygulama için analitik ağ süreci prosedürelerinden ve paket programdan yararlanılmıştır. Gelecek çalışmalara öneriler ise modellerde kontrol hiyerarşilerinin kullanılması, duyarlılık analizinin yapılması ve super decisions programının geliştirilmesi olarak belirtilmiştir. ıx
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Decision making is a carefully thought choice relating perceived needs. The basic terms used in this thesis are decision problem, objective, criteria, alternative and the actors of decision making. A problem is a situation which a person desires to be in, however doesn't know how to act about it. A process is a series of functions or actions that have an end or lead to a conclusion. The decision making process consists of problem structuring, problem modeling and problem solving in this study. The choice of a decision maker among countable (generally finite) or uncountable alternatives using two or more criteria is called Multi criteria decision making. Analytic Hierarchy Process is a multi criteria decision making tool developed by Saaty. The Analytic Hierarchy Process, is a tool for problem solving via organizing the feelings, senses, knowledge and opinions, thus the factors that have an impact on the outcome as a hierarchy. The decision models should include and evaluate important tangible and intangible, quantitative and qualitative factors for the decisions to be more realistic. Saaty has proposed the Analytic Network Process for real life problems that have complex structures as a nature. The Analytical network process uses networks to demonstrate the complexity, unlike the hierarchy structures. The structuring of a problem is reverting the indefinite problem to a set of definite elements, relations or procedures using creativity. The basic term of the analytic network process is“impact”. The intersection points of a graph are called components in the analytic network process and components compose of elements. The impact between the components is called outer-dependence. Inner-dependence occurs when an element in one component effect another element in the same component. The decision analyst has to synthesize the feelings, ideas, knowledge and experience of the decision makers, thus evaluate the opinions in order to get a result. Relative measurement can be defined as comparing the alternatives pairwise according to one common criteria. This is called pairwise comparison in the analytic hierarchy and network approaches. Absolute measurement can be defined as comparing the alternatives with standarts. After forming the pairwise comparison matrixes in the analytic hierarchy and network approaches the priority vectors have to be found out to proceed. These priority vectors are put into the supermatris and the resulting priorities are calculated via a program. Several studies that used analytic network process approach have been analyzed in this study. A set of studies about supplier selection problem have also been investigated in order to get information and data for the application of this study. xThe application made in this thesis is about selecting the most appropriate supplier for a special firm. The procedures of analytic network process and super decisions have been used for this purpose. The observations for the future studies can be including control hierarchies to the network; making sensitivity analysis to see the differentiation in the results according to different criteria and improving the super decisions program. XI
Benzer Tezler
- Tedarikçi seçiminde analitik ağ süreci ile kurumsal karne yaklaşımının birlikte kullanımı ve bir uygulama
Utilizing analytical network process and balanced scorecard jointly in supplier selection and its application
KEREM KARABİBER
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALP BARAY
- Çok ölçütlü karar verme süreci için VZA-AAS sıralı hibrit algoritması ve bir uygulama
DEA-ANP sequential hybrid algorithm for multiple-criteria decision-making process, a long with an application
BABAK DANESHVAR ROUYENDEGH
Doktora
Türkçe
2009
Mühendislik BilimleriGazi ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERPİL EROL
- Ülkelerin inovasyon performansının ölçülmesinde yapay sinir ağları, bulanık DEMATEL tabanlı analitik ağ süreci ve ağırlık kısıtlı veri zarflama nalizi yaklaşımlarının bütünleşik olarak kullanılması ve bir uygulama
Hybrid usage of artificial neural network, fuzzy DANP and assurance region dea model for measuring innovation performance of country
ENVER ÇAKIN
- Tedarikçi seçim kararında analitik ağ süreci (ANP) ve ELECTRE yöntemlerinin kullanılması ve bir uygulama
Using analytic network process (ANP) and ELECTRE methods for supplier selection decision and an application
ENVER ÇAKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
İşletmeDokuz Eylül Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ASLI ÖZDEMİR
- An integrated approach based on anp, dematel and electre methodologies for personnel selection and an application in industry
Personel seçiminde analitik ağ süreci, dematel ve electre yöntemlerine dayalı bütünleşik bir yaklaşım ve endüstride bir uygulama
AYŞE ECENAZ DEMİRCİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiMarmara ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN SELÇUK KILIÇ