Le pouvoir educatif des fables de la Fontaine
La Fontaine Fablleri ışığında Fabllerin eğitimsel gücü
- Tez No: 159435
- Danışmanlar: DOÇ.DR. ESMA İNCE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Fransızca
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
84 ÖZET Bu araştırma, günümüzde çok fazla üzerinde durulmayan, buna karşın küçük büyük herkesin az da olsa tanıdığı yazınsal bir tür.olan fablin eğitimdeki yerini ve işlevlerini incelemeye yöneliktir. Bu inceleme yapılırken, adı daima fabl türüyle birlikte anılan şair La Fontaine'in fablleri örnek olarak kullanılmıştır. Çalışma iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde La Fontaine ve fabl türü ayrıntılı olarak tanıtılmakta, ikinci bölümde ise fablin çocuk ve büyük eğitimindeki rolü ele alınmaktadır. îlk bölümde La Fontaine'in dünyaya bakışı, felsefî görüşleri, yaşam tarzı ve ruh yapısı anlatılmakta ve bu vesile ile bir bakıma hayatının, fablleri üzerindeki etkileri belirtilmektedir. Ayrıca, onu diğer şairlerden farklı kılan sanat anlayışına da yer verilmektedir. Şairin tanıtılmasının ardından, fablin bir tür olarak çeşitli tanımlan yapılmaktadır. Tanımlar sırasında, bu türün göründüğü kadar basit hayvan hikayeleri değil de, kah öğretici, kah iğneleyici bir kimliğe bürünen, hayvan kisvesi altında insana seslenen, oldukça derin konular işleyen, kendisi küçük, içeriği büyük anlatılar oldukları görülmüştür. Yine, stilistik açıdan incelendiği zaman, fablin kendine özgü bir tür olduğu, bununla beraber masal, destan, efsane gibi bazı edebî türlerle ortak özellikler taşıdığı saptanmıştır. Bunun üzerine bir kavram karmaşasını önlemek için, bu türlerle fabl arasındaki benzer ve farklı yönler belirtilerek, aralarındaki çizgilerin daha net ortaya çıkması sağlanmıştır. Yine aynı bölümde La Fontaine'in, fabllerini kaleme alırken yararlandığı kaynaklara göz atılmıştır. Bu kaynaklar Doğu ve Batı kökenli olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Doğu' da Beydeba'mn, Batı' da ise Ezop'un fablleri şaire esin kaynağı olmuştur. La Fontaine, belki de dönemlerinde birer bilge olan bu büyük ustaların fabllerini kendine özgü tarzıyla yenilemiş, doğunun şatafatım batının yavanlığıyla birleştirmiş, nasihatlere gülücükler eklemiş ve onları günümüze kadar ulaştırmıştır.85 Bu iki koldan başka Fransa'nın kendine özgü bazı Ortaçağ edebiyat türlerinin, çok fazla olmasa da, fabller üzerinde etkili olduğu görülmüştür. Öğretici niteliğiyle fabl, Fransız edebiyat tarihinde çocuk eğitimi alanında bir döneme damgasını vurmuştur. Fransız edebiyatında fablin bu kadar önemli bir geçmişe ve yere sahip olması, Türk edebiyatında nasıl bir yere sahip olduğu sorusunu akıllara getirmektedir. Fakat Türk edebiyat tarihi incelendiği zaman bu türün Fransa' daki kadar zengin olmadığı görülmektedir. Birkaç eser veya denemenin dışında, Türk inşam fabli bazı başarılı çeviriler sayesinde tanımıştır. Türkiye'de fabl üzerine yapılan çalışmaların az olmasına ve onun yabancı kökenli bir tür olmasına karşın, birçok çocuk ve yetişkin tarafından en azından birkaç fablin bilinmesi, aslında bu türün oldukça çekici ve evrensel niteliklere sahip olduğunun bir göstergesidir. Çalışmanın ikinci ve esas bölümü, işte fablin bu özellikleri göz önünde bulundurularak hazırlanmıştır. Yapılan araştırmalar sonucu Türkiye'deki ilkokullara ait ders kitaplarının hemen hepsinde bir veya birkaç fabl örneğinin bulunduğu tespit edilmiştir. Fransa' daki ilkokulların ders kitaplarında işlenen fabllerle Türkiye'de işlenenler hemen hemen aynıdır. Buna karşılık, işleniş tarzı her iki ülkede farklıdır. Fransa'da bir fabl hem içeriksel hem yapısal yönüyle ele alınırken Türkiye'de daha çok içerik ele alınmaktadır. Bunun nedeni ise, yabancı bir dilden çevrildiği için yapısal yönünün tam anlamıyla yansıtılamamasıdır. Diğer yandan, içeriklerin, yani verilen mesajların veya derslerin evrensel nitelikte oluşu, fabllerin yabancı ülkelerde de okutulmasında kolaylık sağlamaktadır. Bundan, fabllerin biçemsel açıdan yerel fakat içerik açısından evrensel olduğu sonucu çıkmaktadır. Fablleri diğer türlerden ayıran en önemli özelliği eğitici nitelikte oluşudur. Okuma yazması olmayan toplumlarda bile çocukların eğitilmesinde fabllerin kullanıldığı yapılan araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır. Oyun çağından çıkmış, yetişkinlik yolunda ilk adımlarım atmaya başlayan çocukları dünyanın gerçeklerine hazırlamak için fabllerden faydalanılmakta, onlara iyilik, hoşgörü, yardımseverlik86 gibi duygular fabller aracılığıyla aşılanmaktadır. Bu da fabllerin çocuklar için cazip bir eğitim aracı olduğunu göstermektedir. Bununla beraber, farklı toplumlarda yaşamalarına, farklı kültürlere ve dillere sahip olmalarına karşın çocukların ilgi alanları hemen hemen aynıdır. Çalışmada bu konu üzerinde durulmuş ve La Fontaine fabllerinden yola çıkarak bu türün neden çocuklar için ilgi çekici olduğu ortaya konulmuştur. Fabllerin kısa oluşu, uzun soluklu ve karmaşık yapılı olaylarla örülü eserleri okumaktan çabuk sıkılan çocuklar için önemli bir etkendir. Çocuk, çoğu zaman bir sayfayı geçmeyen bu kısa eserleri okumakta zorlanmaz. Diğer yandan olaydaki kişi sayısının azlığı ve olay miktarının az oluşu, çocuğun verilmek istenen mesajı çabuk kavramasını sağlar. Fabller küçük piyesler şeklindedir. Bir tiyatro eserinde bulunması gereken serim, düğüm, çözüm bölümleri fabl de mevcuttur. Yine tiyatro oyunundaki gibi konuşmalardan oluşur. Bununla beraber diyaloglar, tiyatrodakinin aksine uzun değildir. Kısa olduğu için zaten çabuk ezberlenebilen fabller sınıfta ders esnasında sahneye konulabilir. Metni çabuk ezberleyebilen çocuk, kendine güven duyduğu için bu küçük oyunu arkadaşlarının karşısında oynamaktan çekinmez ve bundan zevk alır. Diğer yandan, metin uygulanılabildiği için verilmek istenen mesaj çabuk algılanır. Sonuç olarak fabller, oynayarak öğrenmeye müsaittir. Fabllerdeki diyaloglar, içindeki her öğenin konuşması, olayın çabuk sonuçlanması, kelime ve ses oyunları gibi öğelerin kullanılması, fable canlılık katar ve onları tekdüzelikten kurtarır. Bu da fabli çocuklar için cazip kılan bir başka unsurdur. En büyük eğlencelerinden biri, konuşmayanı konuşturmak olan çocuklar için fabller bulunmaz nimettir çünkü bunlarda rüzgarından güneşine, tenceresinden ağacına herkes ve her şey konuşur.87 Fabllerin çocuklar için en ilginç yanı ise, konuşan hayvanların varoluşudur. Çocuklar bu farklı, hareketli ve sevimli yaratıklara karşı her zaman bir yakınlık duyarlar. Bu çok sevdikleri varlıkların maceralarım kendi ağızlarından dinlemek onlar için oldukça eğlencelidir. Şiir şeklindeki fabller çocukların ses ve ritm duygularına hitap eder. Fablleri oluşturan bu ses oyunları çocukların dikkatini çeken başka bir öğedir. Bir çocuk şiirini başarılı yapan en önemli etkenin, içinde bir hikayenin bulunması olduğu düşünülürse fabller tam anlamıyla çocuk şiirleridir. Fabl başlıklarına dikkat edildiği zaman, başlıkların genellikle zıt kavramlardan oluştuğu görülmektedir. Zıt kavramlara karşı da çocuklar ilgi duyarlar. Ayrıca başlıklarda zıt özelliklere sahip iki kişinin isimlerinin kullanılması da çocuğun dikkatini çeker ve bu kişiler arasındaki bağlantıyı çözmek isteyen çocuk büyük bir merakla fabli okumaya koyulur. La Fontaine fablleri günümüzde çocukların zevkle okudukları eğitici hikayeler olarak bilinmektedir. Buna rağmen yazıldığı dönemde birçok ünlü yazarın eleştirilerine maruz kalmış, La Fontaine' in vermek istediği mesajlardan çok daha farklı ve zararlı mesajlar verdiği öne sürülmüştür. Fabller genellikle basit, çocuklara yönelik, başrolünü hayvanların oynadığı eserler olarak tanınmaktadır. Fakat göründüğünün aksine oldukça derin anlamlar yüklü, insan hayatını yalandan ilgilendiren felsefi ve sosyal konular içeren ve yetişkinlere yönelik anlatılardır. La Fontaine de dahil olmak üzere bütün fabl yazarlarının asıl hedefi insanları eğitmek, hayvanlar aracılığıyla insana inşam anlatmaktır. Çalışmanın son bölümünde bu konu ele alınmakta ve içerdiği önemli konular hakkında bilgi verilmektedir. La Fontaine'in üzerinde durduğu konular genellikle politika, din, kader, dostluk, özgürlük gibi insanoğlunun yüzyıllardır üzerinde kafa yorduğu konulardır. La Fontaine hayvancıkları sayesinde dünyanın değişmez88 gerçeklerini gözler önüne sermiş, hayattan edindiği tecrübeleri insanlara aktarmıştır. Bu fabllerin efendisinin amacı hiçbir zaman insanlara ve hatta çocuklara nasihatler vermek olmamış, kendine rehber edindiği bilge kişilerin meşalesi allında, onları hayat denen zorlu yola hazırlamak olmuştur.
Özet (Çeviri)
IV RESUME Dans ce travail, on cherche â examiner le röle et la place des Fables de La Fontaine dans le domaine educatif. Le travail se compose de deux parties essentielles. Dans la premiere, on presente La Fontaine et on fait la definition detaillee de la fable pour la mieux comparer avec les autres genres litteraires proches. Apres avoir jete un coup d'ceil sur les origines des fables, on parle brievement de la place du genre dans l'histoire de la litterature turque. La deuxieme partie se compose des etudes qui examinent le röle educatif des fables de La Fontaine pour les enfants et pour les adultes. On reserve dans la meme partie, une grande place aux caracteristiques qui rendent les fables favorables pour les enfants. A la fin de 1' etude, on constate que les leçons morales des fables sont universelles et ont une grande importance dans 1' education de l'homme.
Benzer Tezler
- Le pouvoir educatif des contes de Charles Perrault
Masalların ışığında Charles Perrault'un masallarının eğitimsel gücü
GÜLŞEN BAŞARA
Yüksek Lisans
Fransızca
2008
Fransız Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
DOÇ. DR. ESMA İNCE
- Le pouvoir educatif des essais de Montaigne a la Lumière du genre de l'essai
Deneme türünün ışığında Montaigne'in Denemeler'inin eğitimsel gücü
YASEMİN KILIÇ
Yüksek Lisans
Fransızca
2008
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
DOÇ. DR. ESMA İNCE
- Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru ve kararların Medenî Usûl Hukukuna etkileri
Individual application to the Constitutional Court and the effects of decisions on Civil Procedure Law
MEHMET EMİN ALPASLAN
Doktora
Türkçe
2022
HukukGalatasaray ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR HAKAN PEKCANITEZ
- Türkiye'de 2000'ler sinemasında taşraya dönüşün sosyopolitik ve kültürel söylem evrenleri
Sociopolitical and cultural discourse of returning to the provinces in cinema in Turkey after the 2000s
ZAHİDE NİHAN DOĞAN
Doktora
Türkçe
2023
Sahne ve Görüntü SanatlarıGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN TUTAL
- Türk İş Hukukunda işverenin yönetim hakkı
Pouvoir de direction de l'employeur dans le Droit du Travail Turc
AYŞEN ALTINTEPE