Köktürk Abideleri'nin fiil çekimi
The conjugation of the verbs in Köktürk Inscriptions
- Tez No: 161241
- Danışmanlar: PROF.DR. ZİKRİ TURAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Fiil Çekimi, Kip, Köktürk Abidelerivıı, Conjugation of the verbs, tense, the Köktürk Inscriptions vin
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 203
Özet
SAÜ, Sosyal Bilimler EastitüsüYüksek Lisans Tez ÖzetiTezin Başlığı: Köktürk Abidelerinin Fiil ÇekimiTezin Yazan: Emin Dinç Danışman: Prof. Dr. Zikri TURAN Kabul Tarihi: 13 Ekim 2005 Sayfa Sayısı: 8 (ön kısım)+195 (tez) Anabilim Dalı: Türk Dili Ve Edebiyatı Bilim Dalı: Yeni Türk Dili 8. yüzyılda Köktürkler tarafından kendi alfabeleriyle taşlara işlenmiş olan Köktürk Abideleri, Türk Milleti için birer övünç kaynağıdır. Türk dilinin ilk yazılı vesikaları olmaları, onları Türk dili için paha biçilmez kılmış, dilimizin dünü ve bugününün aydınlatılması açısından bir başlangıç noktası olmuştur. Bu bağlamda, günümüzdeki problemlerimizin çözülebilmesi için başvurulan ve başvurulması zorunlu olan vesikalar halinde elimizin altında bulunmaktadır. Türk dilinin dününde olduğu gibi bugününde de çözülmeyi bekleyen birçok problem mevcuttur. Bu problemler, ya halen çözülememiştir yada çözüldüğü zannedilip gelenekleşerek süregelmiştir. Bu problemlerden biri de“Fiil Çekimi”konusudur. Ben tezimde“Fiil Çekimi”konusunu çözmekte hiçbir iddiada bulunmadan, mevcut çözüm önerilerinden birine dayanarak, Köktürkçedeki fiil çekimini bazı yönleriyle inceledim. Bu amaçla hazırlamış olduğum çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Köktürk Abidelerindeki çekimli fiiller etraflıca incelenmiştir. Bu bölüm öncelikle, geniş ve geçmiş zamanla çekilmiş fiiller başlıkları altında ikiye ayrılmıştır. Ve bu iki başlığın her biri yalın fiiller ve birden çok unsurla teşkil edilen fiiller şeklinde incelenmiştir. Ayrıca, fiilimsilerle çekimli fiillerin münasebetleri de ele alınmıştır, ikinci bölümde ise çekimli fiillerle, onun hal ekli tamlayıcıları arasındaki ilişki ele alınmıştır. Üçüncü ve son bölümde ise Köktürk Abideleri-Metin'den oluşmaktadır. Bu metnin kuruluşunda, umumiyetle Muharrem ERGİN ve Talat TEKÎN'in okuyuşları arasındaki okuma farklılıkları dipnotlarla gösterilmiş, ayrıca, Osman Nedim TUNA ve Zikri TURAN' m ders notlarından da geniş ölçüde yararlanılmıştır. Bununla beraber diğer dilcilerin okuma ve düzeltme teklifleri de değerlendirilerek tezin yararına sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Sakarya University Insitute of Social SciencesAbstract of Master's Thesis Title of the Thesis: The Conjugation of the Verbs in Köktürk Inscriptions Author: Emin Dinç Supervisor: Prof. Dr. Zikri TURAN Date: 13 October 2005 Nu. of pages: 8 (pre text)+195 (Main body) Department: Turkish Language and Literature Subfield: Neo-Turkish Language In the eighth, the Köktürk Inscriptions that were curved on the stone with their own alphabets are all an honour for the Turks. Moreover they are worthless language keepsakes that they are the first written documents of the Turkish language, makes them priceless and a starting point for our language's yesterday and today to be brought to light. So, they are on hand as the documents to be applied and should-be-applied to solve the problems of today. There are stil too many problems to be solved as it was before in Turkish language. These problems haven't been solved yet or have been supposed to be solved but lasting one of these problems is conjugation. Without any affirmations on solving the conjugation subject, I studied Köktürk conjugation in some ways according to one of the present solving suggestions. This study, I have made for this reason, consists of three parts. İn the first part, the conjugated verbs in the Köktürk Inscriptions are examined in detail. This part is firstly divided into two titles, verbs that are conjugated in simple present tense and verbs that are conjugated in simple past tense. Then, each of these titles is examined on umnflected verbs and verbs that are inflected by many elements. Moreover the relations of the infinitive with conjugated verbs are examined too. In the second part, the relations of the conjugated verbs with their affixes in noun cases. Third and the last part consists of the Köktürk Inscriptions, the Text. In the building of this text there are marginal notes that show the reading differences mostly between Muharrem ERGİN and Talat TEKİN. Moreover, Osman Nedim Tuna's and Zikri TURAN' s lecture notes were made use of widely. In addition, reading and correcting offers of other linguists are evaluated and presented for the thesis.
Benzer Tezler
- Türk nutuklarının dil, kültür ve eğitim bağlamında söylem çözümlemesi
Discourse analysis of turkish speeches in the context of language, culture and education
NERMİN ER AYDEMİR
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEKİR DİREKCİ
- Suriyeli göçmenlerin yeni medya iletişim pratikleri: Antalya örneği
New media communication practices of Syrian immigrants: The Case of Antalya
MERVE YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SosyolojiAkdeniz ÜniversitesiAkdeniz Göç Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN VELİ KÖKTÜRK
- Abdüllatif Harpûtî'nin uluhiyyete dair görüşleri
Abdullatif Harputi's thoughts on divinity
KEMAL KOÇTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERKAN BULUT
- İlköğretim Türkçe ders kitabında geçen yabancı kökenli kelimeler üzerine bir inceleme
The analysis of the foreign-origin words in the eight grade Türkish language textbook of primary schools
ADEM GÜRBÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimFırat Üniversitesiİlköğretim Bölümü
YRD. DOÇ. DR. HAYRETTİN AYAZ
- Necip Asım'ın Orhun Abideleri adlı eseri ve bunun Türk Kağanlığı ve Türk Bengü Taşları adlı eserle karşılaştırması
The comparison of the 'Türk Kağanlığı ve Türk Bengü Taşları' with Necip Asım's 'Orhun Abideleri'
MELEK AÇIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıNecmettin Erbakan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RIDVAN ÖZTÜRK