Bazı yarıgrup yapılarının sonlu takdim edilebilirliği
Finite presentablity of some semigroup constructions
- Tez No: 178080
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HAYRULLAH AYIK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Matematik, Mathematics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik Bölümü
- Bilim Dalı: Matematik Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 65
Özet
Bu çalışmada, S bir yarıgrup ve p da S üzerinde bir kongrüans olmak üzere, S/p nun sonlu takdim edilebilir olup olmadığı incelenmiştir. p kongrüansını SxS direk çarpım yarıgrubunun bir altyarıgrubu olarak ele aldık. p sonlu takdimli bir yarıgrup ise S ve S/p nun sonlu takdimli olduğu gösterilmiştir. Ayrıca p için verilen bir takdimden S ve S/p için takdimler inşa edilmiştir. I bir yarılatis, S(i) ayrık yarıgrupların bir ailesi ve S bu yarıgrupların bir güçlü yarılatisi olsun. S yarıgrubunun takdimi verildiğinde S(i) yarıgruplarının takdimini ve S(i) yarıgruplarının takdimleri verildiğinde S yarıgrubunun takdimi inşa edilmiştir. Ayrıca bulunan bu takdimler için sonlu takdimli olma koşulu incelenmiştir. Son olarak, yarıgrupların birleşimlerinin, yarıgrup bandlarının, monoid bandlarının veya yarıgrup yarılatislerinin sonlu takdim edilebilirliği araştırılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, we investigated whether S/p is finite presentable or not where S is a semigroup and p is a congruence on S. We consider p as a subsemigroup of the semigroup of direct product SxS. We showed that S and S/p is finite presentable if p finite presentable as a semigroup. In addition, we construct a presentations for S and S/p from a given presentation of p. Let I be a semilattice, let S(i) be a family of disjoint semigroups, and let S be a strong semilattice of S(i). We construct presentations for S(i) if a presentation for S is given, and a presentation for S if presentations for S(i) are given. Moreover, we investigated the conditions for finite presentability for these presentations. Finally, finite presentability of unions of semigroups, bands of semigroups, bands of monoids and semilattices of semigroups are investigated.
Benzer Tezler
- Yarıgrupların Bruck-Reilly genişlemelerinin sonlu takdim edilebilirliği
Finite presentability of Bruck-Reilly extensions of semigroups
LEYLA BUGAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
MatematikÇukurova ÜniversitesiMatematik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAYRULLAH AYIK
- Yarıgrupların otomorfizmleri ve takdimler
Automorphisms of the semigroup and presentations
İPEK BALIKÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
MatematikÇukurova ÜniversitesiMatematik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRULLLAH AYIK
- Bazı dönüşüm yarıgruplarında quasi-idempotentler
Quasi-idempotents in certain transformation semigroups
GİZEM KUTLU
- Genişleme probleminin bazı monoid sunuşları üzerinde geometrik yönden incelenmesi
Examining the extension problem from a geometric viewpoint under some monoid presentations
KÜBRA SARI