Zihinsel işyükünün ölçülmesi
Measurement of mental workload
- Tez No: 180375
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. İHSAN BATMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Kazalar, Industrial and Industrial Engineering, Accidents
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kazaların Çevresel ve Teknik Araştırması Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
Bu araştırmada, zihinsel işyükünün gözbebeği çapında değişimlere yol açtığıolgusundan hareketle, görevin taleplerinin zihinsel işyükünde ve dolayısıylegözbebeğinde meydana getirdiği boyutsal değişimleri ölçerek, zihinsel yükünsayısal olarak belirlenmesi amaçlanmıştır. Bunun için zihinsel işyükü meydanagetireceği düşünülen görevler bilgisayar ekranından deneklere sunulmuş,görevlerin yapılması sırasında gözbebeği başa sıkı bir şekilde takılan deriçembere monte edilen minyatür kamerayla sabit uzaklıktan taranmıştır.Yapılan işi etkilemeden doğrudan gözbebeğinde meydana gelen büyüme-küçülmeler ölçülmüştür. Bu ölçümler denek bazında belirlenen standartgözbebeği ölçüm değerleriyle karşılaştırılarak işyükünden ileri geldiğidüşünülen sapmalar tespit edilmiştir. Beynin uyarılması için sorulan 6 grupta11 tane genel yetenek sorusu farklı güçlük seviyelerinde hazırlanmış olup,deneklere karışık bir şekilde sorulmuştur. Ek olarak, bilgisayar klavyesinin oktuşlarının kullanıldığı psikomotor görevi yaptırılmıştır. Diğer taraftan, bilişselgörevlerde zihinsel işyükünün ölçülmesinde yaygın bir şekilde kullanılanNASA-TLX işyükü endeksi subjektif ?genel işyükü? değerlerinin belirlenmesiiçin soru bazında uygulanmıştır. Her iki ölçümden sonra belirlenen değerlerinbirbirini doğrulaması esas olmakla birlikte, ayrışmaların nedenleribelirlenmeye çalışılmıştır. Bu deneyde kullanılan ölçüm yönteminin, işyaşamında zihinsel yüklenmeye yol açan belirli tür işlerden daha az etkilenenkişilerin belirlenmesi ya da kişilerin daha az yüklenmeyle yapabilecekleri işlerinbelirlenmesi çalışmalarında gerekli numerik değerlerin üretilmesi için faydalıolacağı düşünülmektedir. Ayrıca yöntem giderek personel seçme ve yerleştirmeçalışmalarına ait yönetim karar sürecinde bir araç olarak yer alabilir. Zihinselişyükünün ölçülmesi için uygulanan yöntemlerin araştırıldığı, literatürtaramasına dayalı deneysel bir çalışma yapılmıştır. Bu konuda daha önceyapılmış araştırmalardan da esinlenerek, birinci bölümünde problem durumu,amaç, sınırlılıklar ve tanımlara yer verilmiş, ikinci bölümde literatürçalışmasında konu ile ilgili çalışmaların gözden geçirilmesine dayalı kuramsalçerçeveye yer verilmiş, üçüncü bölümde materyal ve yöntem açıklanmış,dördüncü bölümde yapılan deneylere ait bulgular ortaya konulmuş, sonbölümde ise sonuç ve önerilere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
By moving from the fact that mental workload causes pupil dilation, with thisresearch it is aimed to measure mental workload numerically by measuringlateral pupil changes which are created by mental workload resulting from taskdemand. Video record of pupil were taken from fixed disance by using a headmounted micro camera during performing the tasks, considered that they willcause mental workload, the tasks were presented on PC terminal. By this way,pupil dilations were recorded and measured on pictures without influencing thetask. This measures were compared with the reference pupil dimension valuesand determined the deviations considered that they are resulted by workload.To stimulate the brain 11 questions in 6 groups, prepared in different difficutylevels, were asked in mixed order. Additionally a psychomotor task was done byusing PC keyboard direction keys. On the other hand, NASA-TLX index, whichis commonly used to measure mental workload for cognitive tasks, were appliedto determine ?overall mental workload?. However, the verification of the resultsobtained from different indexes were expected, the reasons for diversificationwere tried to explain. It is expected that the measuring method applied in thisresearch can be a useful tool, for creating numerical values for designating thepeople who are effected much more than others for typical works or to defineworks which requires less workload. On the other hand, usage of this methodbecomes a management tool during decision making process, for personnelselection and replenishing activities. This work is an experimental research,based on rewieving of related literature and investigating the applied mentalworkload measurement methods. Being inspired by the work made in this area,in the first section of the thesis the problem, the aim of the research, theconstraints and the definitions were explained, in the second section based onrevieving the frame of theoretical works in this area were explained, in the thirdsection material and experimental method were explained, in the fourth sectionthe findings were presented. In the last section the results and recommendationswere summarized.
Benzer Tezler
- Pilotların zihinsel işyüklerinin NASA-TLX yöntemiyle ölçülmesi
Assessing pilot's mental workloads with NASA-TLX
HANDE GÜLKAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiKocaeli ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPASLAN FIĞLALI
- Gözle muayene görevlerinde zihinsel zorlanmanın incelenmesi
Research of mental workloads in visual inspection tasks
NURGÜL İLHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NECMETTİN FIRAT ÖZKAN
- Effect of the risk arising from working postures on mental workload: An experimental study
Çalışma duruşlarından kaynaklanan risklerin zihinsel iş yükü üzerine etkisi: Bir alan çalışması
ŞEYMA ZEYNEP ÖZDOĞAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERGÜN ERASLAN
- Hekim ve hemşirelerde zihinsel iş yükünün iletişim becerisine etkisi: Gülhane Askeri Tıp Fakültesi Eğitim Hastanesi uygulaması
The impact of mental workload on the communication skills of doctors and nurses: an application of the training hospital of Gülhane Military Medical Faculty
MEVLÜT KARADAĞ
Doktora
Türkçe
2013
Sağlık Kurumları YönetimiGATASağlık Hizmetleri Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM HALİL CANKUL
- Zihinsel ağırlıklı işler için bilişsel görev analizi yöntemi
Başlık çevirisi yok
NİLGÜN YAPICIOĞLU FIĞLALI
Doktora
Türkçe
1998
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET F. ÖZOK