Laikleşme teorisi ve küresel dini diriliş argümanı bağlamında dinsel değişim
Religious change in the context of the secularisation theory and the religious resurgence argument
- Tez No: 190744
- Danışmanlar: PROF.DR. ATİLLA YAYLA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 219
Özet
Modernleşme, kapitalizmin ortaya çıkışıyla bağlantılı ekonomik ve teknolojikgelişmelerin etkisi altında toplumsal kurum ve alanların ileri derecedefarklılaşması ve karmaşıklaşması süreci olarak bilinir. Laikleşme, din- devletayrılığı örneğinde olduğu gibi, dinin ekonomik ve sosyal kurumlardanfarklılaşmasını ifade eden bir modernleşme örneğidir. Laikleşme aynı zamandadinin kültür ve bilinçten de ayrılmasını ifade eder. Laikleşmenin iki yönü objektifve sübjektif laikleşme olarak açıklanabilir. Dini diriliş ise, nesnel ve öznellaikleşmenin dayattığı değişmelere din adına karşılık verme girişimlerini ifadeeder.Sosyal düşünürler dinin modernleşme ve laikleşme güçleri karşısında varlığınıdevam ettirmesini beklemiyorlardı. Weber, Durkheim ve Simmel gibi dinsosyolojisinin kurucuları ve Wilson, Hadden ve Berger gibi sonrakiler,laikleşmenin sadece dinin devletten ayrılması düzeyinde (objektif laikleşme)değil, bilinç ve kültürden silinmesi düzeyinde (sübjektif laikleşme) de başarılıolacağını umuyorlardı. Onların bakış açısına göre, dünya artan oranda vekaçınılmaz olarak daha rasyonelleşmiş, aydınlanmış, kutsallıktan arınmış vebüyüden çözülmüş hale gelecektir.Ancak son yıllarda dünyanın hemen her yerinde dini mensubiyet vedavranışlarda diriliş şeklinde ortaya çıkan bir takım gelişmeler, laikleşme teziüzerinde yoğun tartışmalara neden olmuştur. Dinin diriliş katdettiğini ilerisürenler, kanıt olarak Ortadoğu'da, Güney Asya'da, Orta Asya'da ve diğerbölgelerde slam'ın yükselişi, Afrika ve Latin Amerika'da Hıristiyan sayısındakibelirgin artış ve dini terörizm gibi, ilk bakışta küresel gibi görünen bazı örneklervermektedirler.Bununla birlikte ?dinin küresel dirilişi? hipotezi henüz test edilmemiştir. Buçalışmada dini diriliş hipotezini test etmek ve alanını belirlemek için istatistikûveriler kullanılmıştır. Bu soruna eğilmek için çalışma dini mensubiyette ortayaçıkan küresel eğilimleri ele almakta ve dini inanç, değer ve davranışların zamanitibariyle değişimini ölçmeye çalışmaktadır. Çalışmada istatistiksel verilerkullanılarak, belirli bir topluluğun dindarlık derecesini ölçmek için yedi kriterbelirlenmiştir. Çalışma ayrıca birçok ülkedeki din-devlet ilişkilerini karşılaştırmaksuretiyle dini değişimin yönünü belirlemeye çalışmaktadır. Yine çalışma, ?dininözel alandan çıkışı? ve ?dini çoğulculuk? gibi diğer global dini eğilimlere bakarak,mevcut dini değişimin niteliği hakkında net bir kanaat edinmeyi denemektedir.Çalışma, dini diriliş argümanını destekleyen bol miktarda kanıtın bulunduğu,ancak sanayi sonrası toplumlar örneğinde olduğu gibi, laikleşme tezinidestekleyen istatistiki bulguların da var olduğu; dolayısıyla her iki tezin deevrensel bir geçerliliğe sahip olamayacağı sonucuna varmıştır.
Özet (Çeviri)
Modernization is known as a process of progressive complexity anddifferentiation of institutions and spheres of life under the influence of economicand technological advances associated with the advent of capitalism.Secularization is an instance of modernization involving the differentiation ofreligion from economic and political institutions, namely separation of churchand state. Secularization can also imply a separation of religion from culture andconscience. The two dimensions of secularization can be expressed asobjective and subjective secularization. Religious resurgence refers to attemptsto respond to the changes imposed by objective and subjective secularizationon behalf of the religion.Social thinkers did not expect religion to survive the ineluctable forces ofmodernization and secularization. The founders of the sociology of religion likeWeber, Durkheim and Simmel and latter ones like Wilson, Hadden and Berger,expected secularization to succeed not only in separating religion from the state(objective secularization) but also in eradicating it from culture and consciencealtogether (subjective secularization). The world, in their vision, would becomeincreasingly and inescapably more rationalized, intellectualized, demystified,and disenchanted.However, in recent years some developments that seems to be a revival inreligious adherence and behavior in large parts of the world has been ledintense debates on secularization thesis. Proponents of the belief that religion isresurgent cite several examples as evidence of a religious revival that at firstglance seems global in scope, including the dramatic rise of Islam in the MiddleEast, South East Asia, Central Asia, and elsewhere; the steep increase in thenumber of Christians in Africa and Latin America; and the wave of religiousviolence and terrorism.Yet, the hypothesis of a“global resurgence of religion”has not been tested bymeans of empirical evidence. In this study, to test the hypothesis of ?a globalreligious resurgence," and to assess its scope, statistical data was used. Toaddress this question, the study tries to examine global trends in religiousadherence and to measure change of religious belief, behavior and values overtime. Using statistic data, the study identifies seven criteria by which the degreeof religiosity among a certain population can be measured. The study also triesto determine the political dimension of religious change comparing state-religion relationships in most countries. Looking at other global religious trendssuch as ?religious deprivatisation? and ?religious pluralism?, the study examinesto reach a clear opinion about the nature of contemporary religious change.The study concludes that there are ample evidences that support the argumentof religious resurgence, yet as it in the instance of postindustrial countries, thereare some statistic findings which support secularization thesis also; so it isimpossible to claim for each two thesis that they have a universal validity.
Benzer Tezler
- Bringing the constituent power back into democracy: An analysis of the political and what to do with it in modern constitutional democracies
Kurucu gücü demokrasiye yeniden eklemek: Siyasalın analizi ve modern anayasal demokrasilerde siyasal sorunsalı
CANDAN TÜRKKAN GHOSH
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
Siyasal BilimlerNew York UniversitySiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PASQUALE PASQUINO
- The politics of religion in the United States federal context: The faith-based initiative
Amerika Birleşik Devletleri federal bağlamında din siyaseti: İman temelli inisiyatif örneği
NEVİN DENİZ EKŞİOĞLU
Doktora
İngilizce
2012
Siyasal BilimlerBoğaziçi ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT AKAN
- Secularization and international relations theory: the case of Turkey
Laikleşme ve uluslararası ilişkiler teorisi: Türkiye
JAMES C. HELİCKE
Yüksek Lisans
İngilizce
2001
Uluslararası İlişkilerİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiY.DOÇ.DR. GÜLNUR AYBET
- Laikleşme ve ulusal kimlik inşası ekseninde Osmanlı'dan Cumhuriyete geçişte Türkiye'nin modernleşme süreci: Said Nursi örneği
Secularization and nation building axis of transition from Empire to Republic in Modern Turkey: Case of Said Nursi
MEHMET ALKIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Kamu YönetimiDicle ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEYFETTİN ASLAN
- Türkiye Cumhuriyeti'nin laikleşme sürecinde dinde ulusal dil sorunu
Başlık çevirisi yok
BAŞAK GEZ (OCAK)
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
SosyolojiDokuz Eylül ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ ARIKAN