Kastamonu Şehri Nasrullah Camisi, Yılanlı Camisi, Yakupağa Camisi, Ahmed Dede Camisi hazirelerindeki mezar taşları
The gravestones of Nasrullah Mosque, Yilanli Mosque, Yakupaga Mosque, Ahmed Dede Mosque in Kastamonu City
- Tez No: 207291
- Danışmanlar: PROF.DR. HALİT ÇAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 270
Özet
Bu hazirelerde 84 mezar tespit edilmiştir. Bu 84 mezarda 163 mezar taşı mevcut olup, bunların 43 tanesi erkek baş taşı, 27 tanesi kadın baş taşı, 51 tanesi ayak taşıdır. 38 tanesi yakın tarihte bir şekilde tahrip olan mezar taşlarının yerine yapılmıştır. 4 tane taşın da kimliği belirlenememiştir. Biz de bu durumu göz önüne alarak daha sağlıklı bir inceleme yapmak adına mezar taşlarını kadın baş taşları, erkek baş taşları ve ayak taşları olmak üzere üç gruba ayırdık. Hazirede yer alan bu mezar taşları daha çok 19.yy'a aittir. Tipolojisi yapılan bu mezar taşlarının ayrıca form özelliklerine göre de tipolojisi yapılmıştır. Erkek mezar taşları, form tiplerine göre dört gruba ayrılmıştır. Kendi içinde kitabesine göre de iki gruba ayrılmıştır. Erkek mezar taşlarında başlık kısımlarını ayrı bir başlık altında değerlendirmeyi daha uygun bulduk. Buna göre yapılan tipoloji de beş ayrı tip başlık kullanıldığı görülmüştür. 8 tane kavuk, 15 tane sarık, 5 tane fes ve 4 tane de taç, erkek mezar taşlarında başlık olarak kullanılmıştır. Kadın mezar taşlarının tipolojisi yapılırken, erkek mezar taşlarından farklı olarak başlıkları esas alınarak bir ayrım yapılmıştır. Buna göre de 5 ayrı tip tespit edilmiştir. Ayak taşlarına baktığımızda da 5 gruba ayrıldığı görülmüştür. Tüm bu mezar taşlarına baktığımızda en çok süslemenin görüldüğü ayak taşlarıdır. Bitkisel, geometrik ve nesneli süslemeler görülmektedir. 3 örnekte gül, 1 örnekte lale, 2 örnekte mine, 4 örnekte kır çiçeği, 6 örnekte hurma, 4 örnekte servi, 2 örnekte asma, 9 örnekte kıvrık dal, 13 250 örnekte akantus yaprakları, 3 örnekte gül dalı, 1 örnekte tuba ağacı, 9 örnekte soyut yapraklar, bitkisel süsleme olarak kullanılmıştır. Geometrik süsleme olarak 4 örnekte baklava motifi, 1 örnekte daire motifi kullanılmıştır. Nesneli motif olarak 3 örnekte vazo, 2 örnekte ay motifi, 4 örnekte güneş motifi, 2 örnekte istiridye kabuğu motifi, 3 örnekte de kurdele motifi kullanılmıştır. Toplam 163 tane mezar taşından 15 örnekte mermer kullanımı görülürken geri kalan örnekler de taş kullanılmıştır. Mezar taşlarında oyma tekniği kullanılmıştır. İncelediğimiz Hazirelerde talik, sülüs ve celi sülüs olmak üzere 3 farklı yazı tipi görülmüştür. 6 örnekte sülüs, 2 örnekte celi sülüs ve bunların dışında kalan 55 örnekte de talik hatla kitabeler yazılmıştır. Sonuç olarak Kastamonu Şehri Nasrullah Camisi, Yılanlı Camisi, Ahmet Dede (Tekke) Camisi ve Yakup Ağa Camisi Hazirelerinde yer alan mezar taşları'nda, İstanbul'da görülen işçilik ve üslup burada daha yöresel özellikler kazanarak yapılmıştır. Bu mezar taşlarını daha basit işçilik eserleri olarak değerlendirmemiz mümkündür. Osmanlı mezar taşlarında 18.yy'dan itibaren batı etkileri ile birlikte görülen süsleme kompozisyonları ve değişimler, İstanbul'daki kadar olmasa da Kastamonu'da da kendini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
İn the tomb that we have analysed, 84 gravestones have been found. When we seperate the numbers of stones in the tomb as head and foot stone, when we make the typology, 163 gravestones have arisen 43 of these are male head stones and 27 of these are female stones and 51 of them are foot stones 38 of these 163 grave stones are newly built head stones, 4 of them have not been identified . By considering this situation in order to make more healthy research, we have grouped the grave stones in to 3 groups as female head stones, male head stones and foot stones. The grave stones in the tomb mostly beleng to the 19th century. The grave stones whose the typology has been done, also have been made the typology according to the form characteristics. The male grave stones are grouped in to 4 according to form types. İn itself, it is grouped in to 2 according to the epigraph. We deemed more suitable to mention the head sections on male head a stoneds in another heading. According to typology that has been made of five different headings have been observed. 8 kavuk, 15 sarık, 5 fes, 4 corollas, were used as heading on male headings. When the typology of female grave stones were made, differently from the male grave stones there is a differentiation based on headings. When look at the foot stones, we face with 5 typed gremping. When we analyse these grave stones, most of the decorations are on foot stones. Plantal, geometric and object drawn decorations are seen. İn 3 examples rose, in 1 example tulip, in 2 examples mine, in 4 examples wild flower, in 6 examples bud, in 4 examples conuoluted branch, 252 in 13 examples acantus leaves, in 3 examples rose branch, in 1 example tree of tuba, in 9 examples abstract leaves were used as plantal decoration. As a geometrical decoration in 4 examples baklava motives was used. As a motive with objects in 3 examples vase in 4 examples sun motive and in 2 examples ostrea shell motives were used. Also, in 3 examples ribbon was used as an architectural decoration. From 163 total grave stones, 15 examples of them were made of marbles and the others were from stone. On grave stones the oyma technique was used. İn the Nasrullah Camisi, Yılanlı Camisi, Ahmet Dede (Tekke) Camisi ve Yakup Ağa Camisi Hazirelerinde Yer Alan Mezar Taşları, we face with 3 different types of writing as talik, sülüs and celi sülüs . İn 6 examples sülüs, in 2 examples celi sülüs, in 55 examples the epigraph with talik hat were used. As a result, on the grave stones that are in Kastamonu Şehri Nasrullah Camisi, Yılanlı Camisi, Ahmet Dede (Tekke) Camisi ve Yakup Ağa Camisi Hazirelerinde Yer Alan Mezar Taşları, we see more localised version from the workmanship and style that can be seen in İstanbul. We can evalmate these grave stones as more simple workmanship Works. The decoration compositions and alterations with western effect from eighteenth century on wards, though not as much as in İstanbul, also shows itself in Kastamonu.
Benzer Tezler
- Nasrullah Kadı ve Kastamonu kent tarihindeki yeri
Nasrullah Cadi and his position in Kastamonu city history
OSMAN OĞUZHAN ARSLANOĞLU
- Kastamonu medreseleri ve uleması
Kastamonu madrasas and scholars
MUSTAFA YAVUZ
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLGÜN UYAR
- Kastamonu'da Türk devri mimarisi ve şehir dokusunun gelişimi (18.yüzyıl sonuna kadar)
Başlık çevirisi yok
Z. KENAN BİLİCİ
Doktora
Türkçe
1991
Sanat TarihiAnkara ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. OLUŞ ARIK
- Kastamonu yerel basınının sosyal medya kullanımı üzerine bir inceleme
A review on the use of social media of the local press of Kastamonu
BİLAL KAHYAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
GazetecilikKastamonu ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERSOY SOYDAN
- Muğla (menteşe), Milas ve Marmaris evlerinde bulunan kapı tokmakları
Door knockers in Mugla (Mentese), Milas and Marmaris houses
NURULLAH OLAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sanat TarihiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OKTAY BAŞAK