İlköğretim okulu öğretmenlerinin bireysel ve örgütsel değerlerinin uyumu (Ankara ili örneği)
Individual and organizational value congruence of elementary school teachers (Ankara sample)
- Tez No: 215286
- Danışmanlar: PROF. DR. SERVET ÖZDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 226
Özet
Birey-örgüt uyumuna ilişkin alanyazında, bireysel ve örgütsel değerlerinuyumunun, işgörenlerin iş doyumunu ve örgütsel bağlılığını artırdığına, bireysel veörgütsel performansı yükselttiğine, işgörenlerin işten ayrılma isteğini azalttığına,örgütsel amaçlar için ekstra çaba gösterilmesine ve örgütsel vatandaşlıkdavranışlarının sergilenmesine yardımcı olduğuna, işgörenlerin rol belirsizliğinigiderdiğine ve örgütte stres oluşturucu olumsuz etkenleri azalttığına ilişkin araştırmasonuçlarının yoğunlukta olduğu görülmektedir. Bu nedenle, okulda öğretmenlerinbireysel ve örgütsel değerlerinin uyumlu olması, öğretmenlerin iş doyumunu artıran,örgütsel bağlılık duygusu oluşturan ve dolayısıyla eğitimin kalitesini yükselten biraraç olarak değerlendirilebilir.Bu çalışmanın amacı, ilköğretim okullarında görevli öğretmenlerin bireyselve örgütsel değerlerin uyumuna ilişkin algılarını çeşitli değişkenler açısındanincelemek ve okulda birey-örgüt değer uyumuna yönelik bazı çıkarımlar sunmaktır.Bu amaçla, öncelikle birey-örgüt uyumunun önemine ve bireysel değerler ile örgütseldeğerlerin uyumuna ilişkin genel bir kavramsal çerçeve sunulmuştur. Ayrıca,araştırma kapsamında, birey-örgüt değer uyumunun sonuçları, okulun kendine özgüözellikleri dikkate alınarak iş doyumu, örgütsel bağlılık ve performans gibikavramlarla ilişkilendirilerek tartışılmıştır.Tarama modelinde olan bu araştırmada, ilköğretim okulu öğretmenlerininbirey-örgüt değer uyumuna ilişkin algıları, araştırmanın bağımlı değişkeninioluşturmuştur. Birey-örgüt değer uyumu üzerinde etkisi araştırılan cinsiyet, branş,çalışılan okuldaki hizmet süresi, mesleki kıdem, yaş, öğrenim durumu, mezun olunankurum, işten memnun olma düzeyi, kendini okulun önemli ve değerli bir üyesi olarakhissetme durumu ve okula ilişkin algılanan tutum değişkenleri ise, araştırmadabağımsız değişken olarak kullanılmıştır. Ayrıca, araştırma kapsamında ilköğretimokulu öğretmenlerinin bir dizi değere ilişkin verdikleri önem sıraları da incelenmiştir.Son olarak, araştırmaya katılan öğretmenlerin okulda birey-örgüt değer uyumunungeliştirilebilmesi için yönetsel, teknik ve sosyal (insan ilişkileri) anlamda neleryapılabileceğine ilişkin önerileri araştırılmıştır.Araştırmanın örneklemini, Ankara'nın merkez ilçelerinden (Altındağ,Çankaya, Etimesgut, Gölbaşı, Keçiören, Mamak, Sincan ve Yenimahalle) seçilen 40iiilköğretim okulunda görevli 575 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada verilerintoplanması amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen bir anket kullanılmıştır.Araştırmanın alt problemlerinin çözümlenmesi amacıyla Pearson Momentler ÇarpımKorelasyon Katsayısı, İlişkisiz Örneklemler İçin t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi(ANOVA), Tukey-HSD Çoklu Karşılaştırma Testi, Kruskal Wallis H-Testi, MannWhitney U-Testi, Spearman (rho) Sıra Farkları Korelasyon Katsayısı ve içerik analizikullanılmıştır.Araştırmanın sonuçları, araştırmaya katılan öğretmenlerin bireysel ve örgütseldeğerlere ilişkin algıları arasında pozitif yönde, orta düzeyde ve anlamlı bir ilişkiolduğunu göstermiştir. Öğretmenlerin birey-örgüt değer uyumuna ilişkin algılarında,cinsiyet, branş, çalışılan okuldaki hizmet süresi, yaş, öğrenim durumu, mezun olunankurum ve işten memnun olma düzeyi değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılıklar yoktur. Bununla birlikte, öğretmenlerin birey-örgüt değer uyumuna ilişkinalgıları; mesleki kıdem, kendini okulun önemli ve değerli bir üyesi olarak hissetmeve okula karşı algılanan tutum değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar göstermiştir. İşdoyumu yüksek, kendini okulun önemli ve değerli bir üyesi olarak hisseden veçalıştığı okula bağlılık duyan öğretmenlerin bireysel ve örgütsel değerlerin uyumunailişkin algıları, diğer öğretmenlere oranla daha olumludur. Ayrıca, araştırmasonuçları, bireysel ve örgütsel açıdan ?dürüstlük?, ?güven? ve ?saygı? gibi değerlerindaha ön planda görülmesine karşın, ?risk alma?, ?katılım? ve ?sorumluluk? gibideğerlerin önem sırası açısından daha sonlarda yer aldığını göstermiştir.Araştırmaya katılan öğretmenler, okullarda bireysel ve örgütsel değerlerinuyumunun artırılmasına yönelik olarak yönetsel bağlamda, karara katılım vekatılmalı yönetimin uygulanmasını, değerlendirmenin objektif ölçütlere göreyapılmasını, öğretmenlere bireysel ve mesleki gelişim olanaklarının sağlanmasınıgerekli görmektedirler. Öğretmenler, teknik alanda, okulların fiziki şartlarınıniyileştirilmesi, teknolojik donanımın güçlendirilmesi ve bilgi teknolojilerininkullanımına önem verilmesi yönünde önerilerde bulunmuşlardır. Ayrıca, insanilişkileri alanında ise, okulda çok yönlü (öğrenci, veli, öğretmen, yönetici, vb.)iletişimin geliştirilmesi, sosyal ve kültürel etkinliklerin özendirilmesi, işbirliği,yardımlaşma, birlikte hareket etme ve takım ruhu anlayışının gelişmesi, sorumlulukve görev bilincine önem verilmesi önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
There are many research findings in the field of person-organization fitsuggesting that while individual and organizational value congruence increases jobsatisfaction, organizational commitment and performance of employees, and helpsworkers demonstrate organizational citizenship behaviors and extra effort foracquiring objectives, it decreases the level of leaving the job, role ambiguities, andnegative factors causing stress in organization. Therefore, the congruence betweenteachers? individual values and organizational values of schools can be regarded as atool for increasing job satisfaction level and organizational commitment of teachersand improving education quality.The aim of this study was to examine the perceptions of elementary schoolteachers about individual and organizational value congruence according to somevariables, and to provide several implications for person-organization valuecongruence at schools. For this aim, firstly, a general conceptual analysis on theimportance of person-organization fit, and individual and organizational valuecongruence was presented. Then, considering the unique characteristics of schools,consequences of person-organization value congruence in terms of job satisfaction,organizational commitment and performance were discussed.As a descriptive study, dependent variables of this research were theperceptions of elementary school teachers on person-organization value congruence.Demographic variables of the teachers such as gender, branch, years in currentschool, years in profession, age, educational status, the last graduated school, jobsatisfaction level, feeling himself/herself as an important and valuable member ofschool, attitude towards school were independent variables. However, teachersranked some values in the order of importance for themselves and schools. Inaddition, teachers made several suggestions for managerial, technical and social(interpersonal relationships) aspects of school to improve individual andorganizational value congruence.In this study, a total of 575 teachers working in 40 elementary schools fromcentral counties of Ankara (Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Gölbaşı, Keçiören,Mamak, Sincan, and Yenimahalle) were selected as the study sample by usingcluster-sampling method. A self-developed questionnaire was used to gather data. Inivorder to analyze the data, Pearson Product-Moment Correlation Coefficient,Independent Samples t-Test, One-Way Anova (ANOVA), Tukey-HSD MultipleComparison Test, Kruskal Wallis H-Test, Mann Whitney U-Test, Spearman (rho)Correlation Coefficient, and content analysis were used.Results from this study indicated that a moderately significant positivecorrelation between teachers? perceptions of individual values and organizationalvalues was found. The results also showed that there were no statistically significantdifferences in perceptions of teachers? on person-organization value congruence interms of gender, branch, years in current school, age, educational level, the lastgraduated school, and job satisfaction level. However, results demonstrated thatteachers? perceptions on person-organization value congruence varied significantlydepending on the years in profession, feeling himself/herself as an important memberof school, and attitude towards the schools in which they work.According to the results, teachers with high job satisfaction, feelingthemselves as important members of schools, and having a strong commitment toschools had more positive person-organization value congruence perceptions than theothers. In addition to this, results showed that although teachers gave top priority tosome values such as honesty, trust, and respect, their perceptions of risk taking,participation and responsibility were in the later ranks of the scale.Elementary school teachers reported that in managerial aspects of school,allowing teachers to participate in the processes of decision-making, assessing theiractivities by objective criteria, and providing them with opportunities for supportingtheir individual and professional development were necessary in order to increaseperson-organization value congruence. In technical areas, they suggested that thephysical and technological conditions of schools should be improved, and the use ofinformation technology should be seen as a more important subject. In addition,elementary school teachers recommended that multi-dimensional communicationsamong students, teachers, school managers, and parents should be developed, socialand cultural activities should be organized at schools, and more attention should begiven to such values as cooperation, collaboration, team working, and responsibilityto improve interpersonal relationships in school settings.
Benzer Tezler
- Türkiye'deki kamu ve özel ilköğretim okulu öğretmenlerinin bireysel değerleri ile okulun örgütsel değerleri arasındaki uyum düzeyi, iş doyumu ve algılanan sosyal destek ile ilişkisi
The congruence level between personal values of teachers and organizational values of schools at public and private schools in Turkey, its relations with job satisfaction and perceived social support
MURAT TAŞDAN
Doktora
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Politikası Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ BALCI
- Devlet ve özel ilköğretim okullarında örgütsel öğrenme ve engellerin değerlendirilmesi
The Evaluations of organizational learning andt its obstacles at private and satte elementary
AYFER KÜŞÜKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSA GÜRSEL
- İlköğretim öğretmenlerinin bireysel değerlerinin çok boyutlu incelenmesi
The examine individual voues of the primary school teacher
MURAT ÇAVDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimYeditepe ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL EKŞİ
- İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerine göre kamu ilköğretim okullarında bireysel ve örgütsel değerler ve okul yöneticilerinin okullarını bu değerlere göre yönetme durumları
Individual and organizational values according to teachers and school administrators in public primary school and how do the school administrators manage their schools according to these values
KÜRŞAD YILMAZ
Doktora
Türkçe
2006
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ALİ BALCI
- İlköğretim öğretmenlerinin örgütsel stres ve duygusal tükenmişlik davranışları arasındaki ilişki
The relationship between organizational stress and emotional burnout of teachers working at elementary schools
SEMRA AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VİCDAN ALTINOK