Cumhuriyet döneminde Türkçe öğretmenlerinin yetiştirilmesi
Turkish teachers training during the independence period
- Tez No: 215363
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MURAT ÖZBAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 522
Özet
Dil, bir toplumun millet olmasını sağlayan en güçlü bağdır. İnsanıngelişiminde araç olduğu kadar amaç da olan dil, bu bakımdan son derece önemlidir.Dil, milletlerin sürekliliğinin sağlanmasında ve kişinin toplum içerisinde sağlıklıiletişim kurmasında büyük rol oynar. Ana dilinin kurallarına uygun olaraköğretilmesinde öğretmenlere önemli görevler düşmektedir. Bu da Türkçeöğretmenlerinin oldukça titiz bir şekilde yetiştirilmelerini gerektirir.Bu çalışma, Cumhuriyetin ilânından sonra Türkçe öğretmenlerininyetiştirilmesi sürecinde meydana gelen değişmeleri ve gelişmeleri kapsamaktadır.Cumhuriyetten önce Türkçe öğretmeni yetiştirme faaliyetlerinin ne boyutta olduğuda çalışmanın problemine kaynaklık etmesi bakımından ele alınmış ve bu konuhakkında elde edilen bulgular, ?Giriş? bölümünde sunulmuştur.Araştırmada, 1923'ten günümüze kadarki süre içinde Türkçe öğretmeniyetiştiren kurumların işleyişi, 2547 Sayılı YÖK Yasası ve ilgili yönetmeliklere bağlıolarak ele alınmıştır. Çalışmada literatür taraması yöntemi kullanılarak Millî EğitimBakanlığının muhtelif birimlerindeki arşivlerinde, Yükseköğretim Kurulu EğitimDairesi Başkanlığında, Gazi, Buca ve Dicle Eğitim Fakültesi arşivlerinde , MillîKütüphanede ve çeşitli üniversite kütüphanelerinde araştırma yapılmış, çeşitliüniversitelerde ?öğretmen yetiştirme? üzerine hazırlanan tezler ve yapılan çalışmalarincelenmiştir.Dört bölümden oluşan bu çalışmanın I. bölümü ?Giriş?tir. Bu bölümdeçalışmanın adı, konusu, problemi, amacı ve önemi yer almaktadır. II. bölümdeCumhuriyet Döneminde Türkçe öğretmeni yetiştiren kurumların tarihî gelişimi veteşkilat yapısı incelenmiş, Türkçe Eğitimi bölümlerinde uygulanan programlardeğerlendirilmiş ve bu bölümlerin öğretim kadrosu ile öğrenci kaynakları hakkındabilgi verilmiştir. Ancak Türkçe öğretmenlerinin uzun bir süre eğitim fakültelerininTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi bölümlerinde yetiştirilmesinden ve hâlâ ihtiyaçiiolması durumunda bu bölüm mezunlarının Türkçe öğretmeni olarak göreveatanmasından dolayı sadece Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi bölümlerinde uygulananprogramlar ayrı bir başlık altında değerlendirilmiştir. Bu bölümlerin öğrenci kaynağıve öğretim kadrosu, Türkçe Eğitimi bölümleriyle aynı özelliklere sahip olduğu içinbu hususlar ayrı olarak ele alınmamıştır.Çalışmanın III. bölümünde fen-edebiyat fakülteleri incelenmiştir. Ancak bufakültelerde de teşkilat yapısı, öğrenci kaynağı ve öğretim kadrosu, eğitimfakülteleriyle benzerlik göstermektedir. Tekrara düşmemek için söz konusu başlıklarbu bölümden çıkarılmış ve sadece fen-edebiyat fakültelerinin tarihî gelişimi ve TürkDili ve Edebiyatı bölümlerinin Türkçe öğretmeni yetiştirme sistemi içindeki yerideğerlendirilmiştir. 1997 yılında eğitim fakültelerinin yeniden yapılandırılmasıamacıyla gerçekleştirilen çalışmalar, hem Eğitim hem de fen-edebiyat fakültelerinebazı düzenlemeler getirmiştir. Bunların Türkçe öğretmeni yetiştirme sistemini neşekilde etkilediği de çalışmanın ilgili bölümlerinde açıklanmıştır.IV. bölüm, araştırmada elde edilen sonuçlar ve bu sonuçların ışığında dahaetkin bir Türkçe öğretmeni yetiştirme sistemi için sunulan önerilerden oluşmaktadır.Araştırmada eğitim enstitüleri ve yüksek öğretmen okullarındakiuygulamaların değerlendirilmesi amacıyla Tebliğler Dergisi'nin 1982 yılına kadaryayınlanan sayıları taranmış, 1982'den sonraki uygulamalar için de YükseköğretimKurulu Eğitim Dairesi Başkanlığında bulunan üniversite kataloglarındanyararlanılmıştır. Ancak bunlar, üniversiteler tarafından Yükseköğretim Kurulunadüzenli olarak gönderilmediğinden bütün üniversitelerin kataloğuna ulaşılamamış,burada bulunmayan Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi ile DicleÜniversitesi Eğitim Fakültesi Katalogları, bu fakültelerin Türkçe Eğitimibölümlerinden temin edilmiştir.Araştırmada elde edilen bulgulara göre 1997'deki düzenlemelerden sonraTürkçe öğretmeni adayları, sadece ilköğretim II. kademede görev yapmak üzereyetiştirilmektedir. Programlarda yabancılara, yurt dışındaki Türk çocuklarına, Türkiiisoylulara ve ilköğretim I. kademe öğrencilerine Türkçe öğretimi ile ilgili derslerinbulunmaması da bu görüşü desteklemektedir.Türkçe Eğitimi bölümlerinin yanı sıra Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi, TürkDili ve Edebiyatı, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları bölümlerinden mezunolanların da Türkçe öğretmeni olarak atanmasından dolayı, bu alandauzmanlaşmanın henüz tam olarak sağlandığı söylenemez. Bu sorunların çözümü içinTürkçe öğretmenliği görevine sadece Eğitim fakültelerinin Türkçe Eğitimibölümlerinden mezun olanların atanması sağlanmalı ve bu bölümde uygulananprogramlar, sürekli değerlendirilip geliştirilmelidir.
Özet (Çeviri)
Language is the strongest bond which helps a society to become a nation. Atthis point the language, which is an aim in human development as well as it is a tool,is relatively important. The language has an important role in ensuring the continuityof nations and in individual?s communicating with the others in the society. It is inthe responsibility of teachers to teach the mother tongue in accordance with its rules,and this requires the teachers to be trained rather carefully.This study involves changes and developments appeared in the process ofTurkish teachers? training after the declaration of Independence. In order to be usedas a source for the problem of the study, the dimensions of Turkish teacher trainingactivities before the Independence of Turkiye has been studied and the findingobtained about this subject has been presented in the ?Introduction? chapter.In this study, from 1923 to now, the processing of the institutions in whichthe Turkish teachers are trained have been studied based on 2547th (Higher EducationCommission) Law and related regulations. In the current study, using the books andarticles scanning method a search in the archives of the chairmanship of Publicationsoffice in national Education Ministry and of the Educational Faculty of Gazi, Bucaand Dicle in the Chairmanship of Educational office in Higher EducationCommission and in various universities libraries has been performed, and theses andstudies on ?teacher training? in various universities have been studied.The first chapter of the study which consists of four chapters is?Introduction?. In this chapter the name, subject matter, problem, aim and theimportance of the study are mentioned. In the second chapter of the study, historicaldevelopment and organizational structure of institutions in which the teachers havebeen trained during the independence period have been studied, the programs used inthe departments of Turkish Education have been evaluated and the information aboutthese departments? instructional staff and the information about these departmentsvinstructional staff and student sources has been provided. But, since the teachershave been trained in the departments of Turkish Language and Literature Educationof Educational Faculties for a long time and since these who graduate from thesedepartments are still appointed as Turkish teachers when it is needed, the programsused only in Turkish Language and Literature department have been evaluated undera separate title. Because the student sources and instructional staff of thesedepartments have similar features with Turkish Education departments, these pointshaven?t been focused on separately.In the third chapter of the study science and literature faculties have beenstudied. But at these faculties organizational structure, student sources andinstructional staff are same as they are at educational faculties. In order not to causerepetition, these titles are excluded from this chapter, and only the historicaldevelopment of science and literature faculties and the place of Turkish language andliterature departments in the teacher training system have been evaluated. The studiesperformed in 1997 with the aim of the educational faculties? reconstruction havebrought some regulations into both educational and science and literature faculties.The way they affected the Turkish teacher training system is explained in the relatedsections of the study.In the fourth chapter, the finding obtained from this investigation anddepending on these finding, the suggestions for a more affected Turkish teacherstraining system are included.In the study, in order to evaluate the practices of the educational institutionsand high teacher schools, the issues until 1982 of `Journal of Announcement? havebeen scanned, and for the practices after 1982 the catalogs have been benefited fromwhich are available in the Chairmanship of Educational Office in Higher EducationCommission. But, since they weren?t sent to Higher Education Commissionregularly, the catalogs of all universities couldn?t be reached, and the catalogs ofBuca Educational Faculty of Dokuz Eylul University and of the Educational Facultyof Dicle University, which aren?t available here, have been got from the lecturerswho work in the Turkish Education departments of these faculties.viAccording to the finding obtained from the study, after the regulations in1997, the Turkish teacher candidates are trained only to teach at the second level ofelementary schools. In the programs, the absence of lessons related with teachingTurkish to foreigners, bi?linguals and bi?culturals, those of Turkish race and studentsof the first level of elementary school support this idea.Since besides the graduates of Turkish Education departments, those whograduate from Turkish Language and Literature Education, Turkish Language andLiterature, Contemporary Turkish Dialects and Literatures departments are appointedas Turkish teachers, it isn?t probable to say that professionalism on this field isentirely achieved. In order to overcome these problems, only the graduates ofTurkish education departments of educational faculties should be appointed asTurkish teachers and the programs used at these departments should be evaluated anddeveloped continuously.
Benzer Tezler
- 1997 Yükseköğretim Kurulu tarafından başlatılan eğitim fakültelerindeki yeniden yapılanma uygulamasının değerlendirilmesi
The practice of reorganization of evoluation in deputy of education faculty which was begun by high instruction association (YÖK) in 1997
ŞEREF ALGUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Eğitim ve ÖğretimErciyes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. MEHMET ARSLAN
- Rüştiye Mekteplerinin tarihi gelişimi ve din eğitimi ve öğretimi
The Historical development and religious education and teaching in the Rushdiyya Schools
SÜLEYMAN TENGER
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
DinAnkara Üniversitesiİlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bil. Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL TOSUN
- Türkiye'de ilköğretime (6-7-8) branş öğretmeni yetiştirilmesi ve sosyal bilgiler öğretmenliği ile sosyal bilgiler dersi programlarının gelişimi(1946-1982)
Branch teachers training for elementory education in Turkey evolutionary progress of social science taught programs and branch teachers of the social science in period (1946-1982)
ÖZER BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Eğitim ve ÖğretimNiğde Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞABAN BAYRAK
- Türkiye'de ortaöğretime öğretmen yetiştirme problemi
Başlık çevirisi yok
TAYYİP DUMAN
Doktora
Türkçe
1988
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ALİ KOÇER