Türk Hümanizmi?nin çeviri boyutu: Tercüme Bürosu ve Tercüme dergisi (1940- 1946)
Translation aspect of ?Turkish humanism?: Translation Bureau and Translation journal (1940 - 1946)
- Tez No: 226165
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ERGUN AYDINOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Siyasal Bilimler, Tarih, Translation and Interpretation, Political Science, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 275
Özet
Bu tezin amacı, başta Tercüme Dergisi olmak üzere, 1940 ? 1946 yılları arasında Tercüme Bürosu'nun gerçekleştirdiği çeviri çalışmalarını ?Türk Hümanizmi? düşüncesi çerçevesinde ele almaktır. Çalışmanın zaman açısından 1940 ? 1946 yılları ile sınırlandırılmasının nedeni, bu tarihlerde Milli Eğitim Bakanlığı görevini Hasan Ali Yücel'in yürütmesi, ?Türk Hümanizmi? düşüncesinin resmi kültür politikasını biçimlendirmesidir. Çalışmada öncelikle çevirinin ve hümanizm düşüncesinin tarihi hakkında bilgi verilmiştir. Ardından, Osmanlı dönemi ile Cumhuriyetin 1920'li, 1930'lu yıllarındaki çeviri çalışmaları aktarılmış, ?Türk Hümanizmi? düşüncesinin bu dönemlerdeki kaynakları araştırılmıştır. 1940'lı yıllardaki çeviri hareketi ise dönemin siyasal, ekonomik ve toplumsal gelişmeleri çerçevesinde ele alınmıştır. Çalışmada bir dizi sonuca ulaşılmıştır: Birincisi, 1940'lı yıllara gelinceye dek gerek Osmanlı döneminde, gerekse Cumhuriyet döneminde hümanist düşüncenin bütünlüklü bir biçimde topluma aktarılmasını sağlayabilecek kapsamda bir çeviri çalışması ortaya çıkmamıştır. İkinci olarak, ?Türk Hümanizmi? düşüncesi 1930'ların ikinci yarısından itibaren aydın kesimi içinde tartışılmaya başlanmış, Hasan Ali Yücel'in Milli Eğitim Bakanı olduğu dönemde resmi kültür politikası olarak uygulama alanı bulmuştur. Ancak genel anlamda hümanist kültür çalışmaları, özelde ise çeviri etkinliği kültüre ilişkin özcü yaklaşımları savunanların tepkisini çekmiştir. II. Dünya Savaşı'nın ardından, giderek şekillenmeye başlayan Soğuk Savaş ortamının da etkisiyle, CHP içinde bir dönüşüm yaşanmıştır. Bu dönüşüm, ekonomik yönden liberalleşmeyi olduğu kadar, siyasal yönden de milliyetçi muhafazakarlığı ve antikomünizmi güçlendirmiştir. Değişimin bir yansıması olarak, hümanist kültür çalışmalarına katılan aydınlar ?komünizm suçlamasıyla? karşılaşmışlardır. Yönetici zümrenin Batı Bloku'nun desteğini sağlama kaygısı, ?komünist faaliyetler? olmakla suçlanan hümanist kültür çalışmalarından vazgeçilmesine neden olmuştur. Tercüme Bürosu'nun çalışmalarının kapsamı ve Tercüme dergisinin yayın anlayışı da bu nedenle değişime uğramıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this research work is to discuss the translation activities of the Translation Bureau between the years 1940 ? 1946, in the context of humanism. The subject era is limited by the years that Hasan Ali Yücel was the Minister of Education/Culture, by time that ?Turkish Humanism? formed government?s culture policy. Firstly, information about the history of translation and humanism is given. Translation studies in the Ottoman era and in the first decades of Turkish Republic are summarised, the sources of ?Turkish Humanism? are commentated. Finally, translation activity in the 1940?s is analysed in the politic, economic and social level. The findings of the study suggests that neither in the Ottoman, nor in the first decades of Republican era, a translation activity which would adapt the humanist culture to the society could not be occured. Second, the thought of ?Turkish Humanism? was began to be discussed by a group of elite in the seond half of the 1930?s, and it has become the formal culture policy when Hasan Ali Yücel was appointed as the Minister of Education/Culture. But the humanist cultural studies, including the translation activities were reacted by traditional approaches toculture. Especially supporters of the racist movement, gained effectiveness in the political climate of the Second World War, accused humanists as ?communists?. The governing elite?s apprehension of engaging into the western block in the Cold War era caused government to forsake humanist culture activities, including the translation studies. The content of the studies of Translation Bureau and Translation Journal are effected by the changing government policy.
Benzer Tezler
- An assessment of the Translation Bureau and the cultural politics of Turkey (1940-1946)
Tercüme Bürosu ve Türkiye'nin kültür politikası üzerine bir değerlendirme (1940-1946)
SENA YAPAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Kamu Yönetimiİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ETIENNE EUGENE CHRISTIAN CHARRIERE
- Ulus-devlet inşasında çeviri ve ideolojinin rolü çerçevesinde 'Tercüme Bürosu' ve 'Tercüme' dergisi
'Translation Bureau' And 'Tercüme' journal within the framework of the role of translation and ideology in building the nation-state
EVREN BARUT
Doktora
Türkçe
2020
Mütercim-TercümanlıkAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUNA AĞILDERE
- Cumhuriyet Dönemi şiirinde Yunan ve Latin mitologyası
Greek and Latin mythology in poetry of the Republic Period
AYDIN AFACAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İNCİ SAN
- Cumhuriyet Döneminde yayınlanan Tercüme dergilerinin çeviri sosyolojisi açısından irdelenmesi (1940-1946)
The study of Translation journals issued in the Republican Period from the viewpoint of sociology of translation (1940-1946)
FAYIKA GÖKTEPE
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Mütercim-TercümanlıkSakarya ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYSEL NURSEN DURDAĞI
- Türkiye'de çok partili döneme geçiş sürecinde eğitim politikaları (1946-1950)
Başlık çevirisi yok
MERAL DELİPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL ÖZTÜRK