Türkçedeki temel kelimelerin cinsiyetlere göre çağrışım setleri
Association sets of basic words in turkish language according to gender
- Tez No: 227796
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET BİCAN ERCİLASUN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 544
Özet
?Türkçedeki Temel Kelimelerin Cinsiyetlere Göre Çağrışım Setleri? adlı tez çalışmamızda, cinsiyet farklılığının, toplumsal rol ve kimliklerin, ekonomik ve kültürel koşulların, yaşama biçiminin; algılama, düşünme ve dil üzerindeki etkileri belirlenmeye çalışılmıştır.Bu çalışmada çağrışımlar üzerinden insanın algılama ve düşünme biçimi, zihin dünyası anlaşılmaya çalışılırken beyin temelli bir yaklaşım benimsenmiştir. Çağrışım düşüncesi teorik anlamda açıklandığı gibi çağrışımın ve dilin nörofizyolojik gerçekliğine de değinilmiştir. İnsan beyni ve zihniyetinin toplumsal bünye ile olan bağları kurulmuş, çağrışımlar kurulan bu bağlar temelinde çeşitli dilbilgisel ve alt-kültürel eğilimler yönünden değerlendirilip sınıflandırılmıştır.Tez çalışmamızda 600 katılımcı yer almıştır. Bu katılımcılar cinsiyetlerine ve ait oldukları toplumsal tabakalara göre dört sınıfa bölünmüştür. Toplumsal tabaka belirleme anketi doğrultusunda, alt ve orta tabaka olmak üzere iki toplumsal sınıf oluşturulmuş, her bir toplumsal tabaka içindeki katılımcılar ?kadın? ya da ?erkek? oluşlarına göre kendi içinde bölünmüştür. Böylelikle kadın ve erkeklere ait çağrışımlar, sadece cinsiyetlere göre değil, katılımcıların toplumsal arka planları göz önünde bulundurularak değerlendirilmiştir.Katılımcılardan, Türkçedeki temel kelimelerden seçilen 207 hedef kelimenin çağrışımları istenmiştir. Çağrışım verileri, her bir katılımcı gruba göre sınıflandırılıp dilbilgisel ve alt-kültürel eğilimler yönünden değerlendirilmiştir. Böylelikle her bir katılımcı grupta yaşam biçiminin, zihniyetlerin ve kültürel gerçekliklerin izleri aranmıştır.Çalışma verilerinin değerlendirilmesi sonucunda, hedef kelimelerin çağrışımlarında toplumsal tabakalara ve cinsiyet gruplarına göre farklılıklar olduğu, çağrışımlarda toplumsal tabakalara ve cinsiyetlere özgü alt-kültürün, yaşayış, algılayış ve dil kullanım biçimlerinin izlerinin bulunduğu görülmüştür. Görülen bu farklı eğilimler, katılımcıların ekonomik ve kültürel gerçeklikleri, toplumsal rolleri ve yaşam biçimleri doğrultusunda açıklanmıştır.
Özet (Çeviri)
In our study called ?Association Sets of Basic Words in Turkish Language According to Gender?, it has been attempted to determine the effect of gender difference, social role and identity, economical and cultural circumstances and life style on perception, way of thinking and language.In this study a brain-based approach has been adopted while attempting to determine the human mentality, perception and the way of thinking on the basis of associations. The concept of association has been described in theoretical sense; on the other hand it has been referred to the neurophysiological authenticity of association and language. Bonds have been established between human brain/mentality and social structure, subsequently these bonds have been evaluated and classified in respect to the underlying grammatical and subcultural tendencies.600 participants took part in our dissertation study. These participants were divided into four categories according to their gender and social class. In accordance with the social class detecting questionnaire, two social classes were set as lower class and middle class; furthermore, both social classes were divided in itself into two as ?woman? and ?man?. Thus, the associations of men and women were evaluated considering not only their gender but also their social backgrounds.The associations of 207 target words which are selected within basic words in Turkish language were asked to the participants. Association data were evaluated with respect to grammatical and subcultural tendencies by being classified according to each participating group. Hence, the traces of life style, mentality and cultural authenticity were searched for in each participating group.As a result of assessing the data obtained from the study, it has been seen that there are differences in the associations of target words according to social classes and gender; and there are traces of subculture which is intrinsic to social class and gender, life style, way of perceiving, and mode of language use on associations. These different tendencies have been explained in parallel with economical and cultural authenticity, social role and life style of the participants.
Benzer Tezler
- Cümledeki işlevleri açısından Arapça'da Mef'uller ve Türkçedeki karşılıkları
The complements in Arabic according to their functions in the sentence and their Turkish equivalents
MEHMET RAŞİT ARABACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Doğu Dilleri ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. M. AKİF ÖZDOĞAN
- The phonology of Arabic loanwords in Turkish: The case of t-palatalisation
Türkçedeki Arapça kökenli alıntı kelimelerin ses dizimine dair: T-damaksıllaşması olgusu
HALİL İBRAHİM İSKENDER
Doktora
İngilizce
2015
DilbilimUniversity of London (The School of Oriental and African Studies-SOAS)Dilbilim Ana Bilim Dalı
PROF. GEORGE DEDES
- Samiha Ayverdi'nin beş eserinde (İnsan ve Şeytan, Ateş Ağacı, Batmayan Gün, Son Menzil, Mesihpaşa İmamı) söz varlığı
Vocabulary in Samiha Ayverdi̇'s five work of art (İnsan ve Şeytan, Ateş Ağaci, Batmayan Gün, Son Menzi̇l, Mesihpaşa İmami)
MEVA APAYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıKarabük ÜniversitesiYeni Türk Dili Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET ÖKSÜZ
- التّطوّر الدّلالي للكلمات العربيّة في اللّغة التّركيّة
Et-tetavvürü'd delâli lil-kelimâtil Arabiyye fi'llüğatit- Türkiyye
QASEM AL HARIRI
Yüksek Lisans
Arapça
2023
Doğu Dilleri ve EdebiyatıYalova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SOUMİA HAJ NAYEF
- Examining the sexist language use and views of early childhood teachers
Okul öncesi öğretmenlerinin cinsiyetçi dil kullanımlarının ve cinsiyetçi dil kullanımına yönelik görüşlerinin incelenmesi
NİLGÜN ERZİNCAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FEYZA ERDEN