Orhan Pamuk'un 'Kara Kitap' adlı romanının Rusça çevirisinde tümce yapılarının sentaks açısından incelenmesi
The analysis of the syntactic structures in Russian translation of Orhan Pamuk's novel 'The Black Book'
- Tez No: 228213
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE DİETRİCH
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Western Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Rus Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Düşünce, kültür, yaşam biçimi bakımından farklılaşan gruplar arasında kaçınılmaz ve zorunlu iletişim gereksinimine cevap bulmaya çalışan çeviri, insanlık tarihi kadar eski bir edimdir. Cicero'nun ünlü 'non verbum de verbo, sed sensum exprimere de sensu (sözcüğü sözcüğüne değil, duygu duyguya/anlam anlama)' sözleri uzun yüzyıllar boyunca çeviri üzerine yapılan tartışmaların özeti olmuş, serbest çeviri/sadık çeviri eksenini belirlemiştir. Çeviriyi kuralcı yaklaşımla ele alan Etienne Dolet, John Denham, Alexander Fraser Tytler gibi isimler kesin çeviri ilkeleri oluşturmaya çalışmış, `çeviri nasıl yapılır' sorusuna tek ve net cevap aramıştır. Zaman içinde çeviri çok boyutlu, karmaşık ve öznel bir edim olarak görülmeye başlamış, sabit kurallar yerine esnek betimleyici yaklaşımlarla değerlendirilmiştir. Eugene Nida ve Noam Chomsky'nin eserlerinde derin yapılardan söz edilmiş, İtamar Even-Zohar, Gideon Toury gibi çeviribilimciler Çoğul Dizge ve çevirinin onun içindeki yeri üzerine çalışmalar yapmış, Reiss ve Vermeer'in eserlerinde ise kaynak odaklılıktan erek odaklılığa geçiş tamamlanmıştır. Kültürlerarası diyaloğun temel koşullarından olan çeviri, bilimsel araştırmalara konu olmaya devam etmektedir.Orhan Pamuk'un Kara Kitap romanının Rusça çevirisini incelemek, bir anlamda kültürlerarası diyaloğun daha sağlıklı ve akıcı olmasına katkıda bulunmaktır. Çalışmamızda, kaynak ve erek metinler arasında kıyaslamalı analiz yaparak O. Pamuk'un belli başlı üslup özelliklerinden olan sentaksını çeviride korunup korunmadığı belirlenmeye çalışılmıştır. 512 tümce örneğinin incelemesinin sonucunda örneklerin yaklaşık %61'i bu ya da şu şekilde yapısal değişime uğradıkları görülmüştür. Bu değişimin çoğu durumda uzun tümcelerin daha kısa tümcelere bölme şeklinde olduğu gözlemlenmiş, mümkün olduğu durumlarda çeviri örneği sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Societies, differing in the aspect of mentality, culture, life style, has always unevitably and compulsory need an intercultural communication vehicle. Translation, in its challenge to find a proper and satisfactory answer to these needs, seems to be as old human activity as the world itself. Cicero, with his famous 'non verbum de verbo, sed sensum exprimere de sensu?, has actually started the discussion, lasting for centuries: discussion between loose and faithful translation methods. The names like Etienne Dolet, John Denham, Alexander Fraser Tytler had demonstrated the normative approach to the fenomen of translation, trying to put some certain rules and principles of `right? translating. Later, translation was estimated as an unique, multidimentional and complex activity; flexible discriptive theories took place of strict normative approaches. Noam Chomsky and Eugene Nida made their contribution to the translation studies with the `deep structures?, scientists like Itamar Even-Zohar and Gideon Toury worked on Polysystem and target-oriented translation methods. Orientation on target text found its final discription in the Skopos Theory by Hans Vermeer and Katharina Reiss. Translation, as the absolute condition of the intercultural dialog, continues to be an object for scientific studies.Long sentence with complex syntactic structure is one of the most important features of Orhan Pamuk?s novel `The Black Book?. By comparative analysis of 512 examples of source sentence-target sentence couples we found that approximately 61% of the examples has undergone certain structural changes in some way, mostly by being divided into a few shorter target sentenses. We also gave our version of target sentence where possible.
Benzer Tezler
- Лингво-стилистические особенности ложныхдрузей переводчика
Tuzak kelimelerin çevirisinde dilbilimsel ve üslupbilimselözellikler
ŞUHEDA RENGİN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Rusça
2024
Mütercim-TercümanlıkKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SALTANAT MAMBAYEVA
- Orhan Pamuk'un Kara Kitap adlı romanının Gürcüce çevirisi üzerine karşılaştırmalı bir çalışma
A comparative analysis of the georgian translation of Orhan Pamuk's Black Book
SANDRO BAKURADZE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mütercim-TercümanlıkHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABİDE DOĞAN
- A comparative study of the two english translations of Orhan Pamuk's Kara Kitap from Berman's stylistic perspective
Orhan Pamuk'un Kara Kitap adlı romanının iki çevirisinin Berman'ın biçembilimsel perspektifi çerçevesinde karşılaştırmalı incelenmesi
GÖZDE BEGÜM MIZRAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Mütercim-TercümanlıkHacettepe Üniversitesiİngilizce Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASALET ERTEN
- Un Exemple d'intertextualite: Gide et Sarraute dans les romans Orhan Pamuk
Metinlerarası bir çalışma: Orhan Pamuk'un romanlarında Gide ve Sarraute
TÜLAY AKKOYUN
- Orhan Pamuk'un romanlarında erkeğin iktidarı
Power of men in the novels of Orhan Pamuk
MÜZEYYEN SAĞLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAVVA NURAN TEZCAN
