Geri Dön

Yurttaşlık performansı: Yapı geçerliği ve öncülleri

Citizenship performance: Construct validity and antecedents

  1. Tez No: 254774
  2. Yazar: SAVAŞ CEYLAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ORHAN AYDIN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Sosyoloji, Psychology, Sociology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2010
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Bölümü
  12. Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 140

Özet

Bu araştırmada yurttaşlık performansı kavramının öncelikle ülkemizde kapsam, görünüş ve yapı geçerliğine sahip olup olmadığı bir ön çalışmayla incelenmiş, kavramın çok boyutlu yapısına ilişkin analizler yapılmış ve yurttaşlık performansı boyutlarının farklı öncülleri olup olmadığı sınanmıştır.Araştırmanın ön çalışmasında 10 katılımcı ile yarı-yapılandırılmış görüşmeler yoluyla elde edilen niteliksel analiz edilerek yurttaşlık performansının görünüş ve kapsam geçerliği incelenmiştir. Araştırmanın ikinci aşamasında, asıl çalışmada kullanılacak ancak, kültürümüzde geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmamış olan yurttaşlık performansı, iş doyumu (yöneticiden doyum, iş arkadaşlarından doyum ve işin doğasından doyum boyutları), grup sargınlığı ve işle bütünleşme ölçeklerinin geçerlik ve güvenirliği 213 kişilik bir örneklemde değerlendirilmiştir. Asıl çalışmada ise 619 katılımcıdan yurttaşlık performansı, yöneticiden doyum, iş arkadaşlarından doyum ve işin doğasından doyum boyutları, grup sargınlığı, işle bütünleşme, işlemsel adalet, duygusal ve normatif bağlılık, kişilik boyutlarından öz-disiplin ve uyumluluk ölçümleri ve demografik bilgiler alınmıştır. Yazında yer alan bilgiler ışığında yurttaşlık performansının yapısı ile ilgili üç farklı model geliştirilmiş ve bu modeller istatistiksel olarak karşılaştırılmıştır.Araştırmanın ilk aşamasından elde edilen bulgulara göre yurttaşlık performansı kavramının Türkiye'de kapsam ve görünüş geçerliğine sahip olduğu sonucuna varılmıştır. Araştırmanın ikinci aşamasında yurttaşlık performansı, yöneticiden doyum, iş arkadaşlarından doyum ve işin doğasından doyum boyutları, grup sargınlığı ve işle bütünleşme ölçekleri doğrulayıcı faktör analizine tabi tutulmuştur ve orijinallerine uygun faktör yapılarına sahip oldukları görülmüştür. Bu dört değişkenin ayrıca, iş-aile çatışması, aile-iş çatışması, işten ayrılma niyeti, tek maddelik genel doyum ölçeği, işin merkeziliği kavramları ile ilişkisi de incelenmiş ve yapı geçerliğine ilişkin yeterli kanıta sahip oldukları sonucuna varılmıştır. Araştırmanın son aşamasında yurttaşlık performansının tek, iki (Diğerlerine Yönelik Yurttaşlık ve Örgüte Yönelik Yurttaşlık) ve üç (Kişilerarası Destek, Örgüte Destek ve Öz-disiplinli İnisiyatif) faktörlü yapıları istatistiksel açıdan karşılaştırılmış ve üç faktörlü yapının daha uygun olduğu sonucu elde edilmiştir. Üç faktörlü yapının öncülleri incelendiğinde, yurttaşlık performansının kişilerarası destek boyutunu grup sargınlığı ve uyumluluk; örgüte destek boyutunu duygusal bağlılık, normatif bağlılık ve yöneticiden duyulan doyum; öz-disiplinli inisiyatif boyutunu ise işin doğasından duyulan doyum, işle bütünleşme ve öz-disiplin anlamlı düzeyde yordamaktadır.Ortaya çıkan bulgular kuramsal ve uygulama açılarından, diğer araştırma bulguları da dikkate alınarak tartışılmıştır.

Özet (Çeviri)

The aim of this study was first, to investigate the content, face and construct validity of citizenship performance in Turkish sample, second, to specify the appropriate multidimensional conceptualization of the construct and third, to identify the predictors differentiating the dimensions of citizenship performance.In the first phase of the study, qualitative data verifying the citizenship performance were collected from 10 participants with semi-structured interviews. In the second phase, reliability and construct validity of citizenship performance, job satisfaction (satisfaction from supervisor, co-workers and nature of job), group cohesiveness and job involvement scales were assessed by confirmatory factor analysis. Data were collected from 213 participants. In the main study, citizenship performance, job satisfaction (satisfaction from supervisor, co-workers and nature of job), group cohesiveness, job involvement, organizational justice (procedural justice), organizational commitment (affective and normative commitment), personality (conscientiousness and agreeableness) scales and demographic information form were administered to 619 participants. Three different conceptualization of citizenship performance were modeled and compared statistically with each other.Results from the first phase of the research revealed that citizenship performance has both content and face validity in Turkey. Results from the second phase of the study revealed that citizenship performance, job satisfaction, group cohesiveness and job involvement scales have adequate reliability and construct validity. In the main study, citizenship performance was tested statistically and conceptually as a one-factor construct, two factor construct (Citizenship toward others and citizenship toward organization) and three factor construct (Interpersonal Support, Organizational Support and Conscientiousness Initiative). Results revealed that three-factor solution is statistically and conceptually better than other models. Accordingly, interpersonal support was predicted by group cohesiveness and agreeableness, organizational support was predicted by affective commitment, normative commitment and satisfaction from supervisor, and conscientiousness initiative was predicted by satisfaction from nature of work, job involvement and conscientiousness.Theoretical and practical implications of these results are discussed with respect to how citizenship performance should be conceptualized as a multidimensional construct and how can managers encourage these behaviors.

Benzer Tezler

  1. Tarihi minarelerin dinamik özellikleri ve deprem performansları

    Dynamic properties of the historic minarets and their earthquake performance

    CİHAN CALP

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDULLAH GEDİKLİ

    DR. ÖĞR. ÜYESİ AYKUT ERKAL

  2. Mevcut yapı denetim sisteminin eleştirisi vesertifika esaslı - başarım tabanlı bir bütünleşik değerlendirme ve denetim modeli önerisi

    Critisizm of currently applied building inspection system & proposal of an assessment and inspection model based on performance & certification

    CEMAL ŞERİFOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALAATTİN KANOĞLU

  3. Türkiye Cumhuriyeti'nde müzik kurumlaşması ve kültürel kimlik değişimi

    Musical institutionalization and cultural identity change in Turkish Republic

    GÜRSEL YURTSEVEN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    MüzikYıldız Teknik Üniversitesi

    Sanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TURAN SAĞER

  4. Integrity as it relates to job performance, organizational citizenship behavior and withdrawal behavior: Moderating effect of organizational justice

    Kişisel bütünlüğün iş performansı, örgütsel yurttaşlık davranışları ve geri çekilme davranışları ile ilişkisi: Örgütsel adalet algısının moderasyon etkisi

    ÖZLEM KARAPINAR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    PsikolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. H. CANAN SÜMER

  5. İlköğretim ve ortaöğretim okulları öğretmenlerinin örgütsel vatandaşlık algıları (Malatya ili örneği)

    Primary and high schools teachers' perceptions of organizational citizenship (Malatya province sample)

    CELALETTİN KORKMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Eğitim ve ÖğretimFırat Üniversitesi

    Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Eko. Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. İ. BAKIR ARABACI