Geri Dön

Süregen hastalığı olan çocukların ebeveynlerinin baş etme biçimleri ve algıladıkları sosyal destek düzeylerinin çocuklardaki depresyon, öğrenilmiş çaresizlik ve travma sonrası stres belirtileri düzeyine etkisi açısından incelenmesi

The impact of the coping styles of parents and the social support level they perceive who have children with chronic illness on depression, learned helplessness and post traumatic stress symptoms

PDF İndir

  1. Tez No: 257611
  2. Yazar: AMBER DALMAZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FERHUNDE ÖKTEM
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Süregen Hastalık, Depresyon, Öğrenilmiş Çaresizlik, Travma Sonrası Stres Belirtileri, Baş Etme Biçimleri, Algılanan Sosyal Destek, Chronic illness, depression, learned helplessness, post- traumatic stress symptoms, coping styles, perceived social support
  7. Yıl: 2009
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 150

Özet

Bu çalışma süregen hastalığı olan çocukların depresyon, öğrenilmiş çaresizlik ve travma sonrası stres düzeyleri üzerinde ebeveynlerinin baş etme biçimleri ve algıladıkları sosyal destek düzeylerini incelemeyi amaçlamıştır. Süregen hastalık tanısı en az 1 yıldır devam eden 8-16 yaşları arasında 72 çocuk ve her çocuğun bir ebeveyni araştırmaya dahil edilmiştir. Ebeveynlerin, demografik bilgi formunu doldurmaları istenmiş ve tüm ebeveynlere Baş Etme Biçimleri Ölçeği (BEBÖ), Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBASDÖ) uygulanmıştır. Çocuklara ise Çocuklar için Depresyon Ölçeği (ÇDÖ), Çocuklar için Öğrenilmiş Çaresizlik Ölçeği (ÇÖÇÖ) ve Travma Sonrası Stres Belirtileri Ölçeği (ÇTSSBÖ) uygulanmıştır. Çocukların depresyon, öğrenilmiş çaresizlik ve travma sonrası stres belirti düzeyleri, 2 (Cinsiyet) x 2 (Tanı Grubu) varyans analizleriyle (ANOVA) karşılaştırılmıştır. Genel olarak bulgular, SLE (Sistemik Lupus Eritametozus) ve JRA (Juvenil Romatoid Artrit) gruplarının depresyon, öğrenilmiş çaresizlik ve travma sonrası stres belirti puanlarının birbirinden ve cinsiyetler açısından anlamlı düzeyde farklılaşmadığıdır. Ebeveynlerin demografik özelliklerinden yaş grubu değişkeni, anneler açısından, çocukların depresyon ve travma sonrası stres düzeyi puan ortalamaları açısından farklılık oluşturmuştur. 26-38 yaş grubundaki annelerin çocukları, diğer iki yaş grubundaki (39-44; 45-55) ebeveynlere göre anlamlı düzeyde daha çok depresif belirti ve travma sonrası stres belirtisi ifade etmişlerdir. Ebeveynlerin demografik özelliklerinden cinsiyet, eğitim düzeyi, yaşadıkları yerin; ebeveyn ölçek puan ortalamaları açısından farklılık oluşturup oluşturmadığı varyans analizleriyle incelenmiştir. Genel olarak bulgular, kadınların erkeklerden daha çok kaderci ve sosyal destek arayıcı baş etme biçimine başvurduğunu göstermektedir. Eğitim düzeyi değişkeni, kaderci baş etme biçimi açısından farklılık oluşturmuştur. İlkokul mezunu ebeveynler, ilkokul sonrası eğitim alan ebeveynlere kıyasla anlamlı düzeyde daha fazla kaderci baş etme biçimine başvurmuşlarıdır. Ebeveyn yaş grubu, kaderci ve çaresiz baş etmeyi tercih etmeleri açısından farklılık oluşturmuştur. Yaşanılan yer değişkeni, aileden algılanan sosyal destek düzeyi açısından farklılık oluşturmuş; şehirde yaşayan ebeveynler ilçe ve köylerde yaşayanlara göre, ailelerinden anlamlı düzeyde daha fazla sosyal destek algıladıklarını ifade etmişlerdir. Çocukların sahip oldukları demografik özelliklerden çocuk cinsiyeti ve yaş grubu, sırasıyla ebeveynlerin sosyal destek arayıcı ve kaderci baş etme biçimleri açısından anlamlı bir fark oluşturmuştur. Erkek çocuğu olan ebeveynler, kız çocuğu olanlar ile karşılaştırıldığında, anlamlı düzeyde daha fazla sosyal destek arayıcı baş etme biçimine başvurdukları gözlenmiştir. 13-16 yaş grubundaki ergenlik dönemini de içine aldığı düşünülen yaş grubundaki çocukların ebeveynleri ise 8-12 yaş grubundaki çocukların ebeveynleri ile kıyaslandığında, anlamlı düzeyde daha çok kaderci baş etme biçimine başvurmaktadır. Ebeveynlerin baş etme biçimleri ve algıladıkları sosyal destek düzeyleri, çocukların depresyon, öğrenilmiş çaresizlik ve travma sonrası stres düzeyi puanı arasında anlamlı bir fark oluşturmamıştır. Ölçek puanları arasındaki ilişkinin incelenmesi için korelasyon analizi yürütülmüş; sonuçlar iki tanı grubu ve ebeveynler açısından karşılaştırılarak tablo halinde sunulmuştur. Çocukların depresyon, öğrenilmiş çaresizlik ve travma sonrası stres düzeyleri üzerinde, ebeveynlerinin baş etme biçimleri ve algıladıkları sosyal desteğin etkili olup olmadığını incelemek amacıyla regresyon analizi yürütülmüştür. Bulgulara göre, çocukların travma sonrası stres düzeyleri annelerin arkadaşlarından algıladıkları sosyal destek tarafından yordanmıştır. Çocukların depresyon düzeyleri ebeveynlerinin baş etme biçimleri, algıladıkları sosyal destek düzeyleri tarafından yordanmamıştır. Öğrenilmiş çaresizlik düzeyleri ise babaların eğitim düzeyi, anne ve babaların sosyal destek arayıcı baş etme biçimi ve problem çözme odaklı baş etme biçimi tarafından yordanmıştır. Ebeveynlerin sahip olduğu demografik özelliklerin baş etme biçimleri ve algıladıkları sosyal destek üzerinde etkisi olup olmadığı incelenmiştir. Bulgulara göre, babaların yaşadıkları yer, ailelerinden algıladıkları sosyal desteği yordamaktadır. Eğitim düzeyi, hem anne hem babalar açısından kaderci baş etme biçimine başvurmayı yordamaktadır. Bununla birlikte anneler için eğitim düzeyi; kaderci baş etme biçiminin etkisi sabit tutulduğunda, sosyal destek arayıcı baş etme biçimini de yordamaktadır. Ebeveynlerin çalışma durumu, babalar için kaderci baş etme biçimine başvurmalarını yordarken, bunun etkisi sabit tutulduğunda, yaşadıkları yer değişkeni, problem çözme odaklı ve çaresiz baş etme biçimlerini yordamaktadır. Çalışmanın bulguları, anne babaların baş etme biçimleri ve algıladıkları sosyal destek düzeylerinin, çocukların öğrenilmiş çaresizlik ve travma sonrası stres belirtileri üzerinde rol oynadığını ifade etmektedir.

Özet (Çeviri)

The aim of this study is to examine the impact of the coping styles of parents and the social support level that they perceive on depression, learned helplessness and post-traumatictic stress levels of children who have a chronical illness. 72 children of whom chronical illness diagnosis has lasted at least for a year, aged between 8-16, and one of the parents of each children were involved in this study. Parents were requested to fill the demographic information form, and all the parents were applied Coping Styles Inventory (CSI), Multi- Dimensional Percieved Social Support Scale (MDPSSS), Beck Depression Inventory For Children (BDIC), Learned Helplessness Scale For Children (LHSC) and Post-Traumatic Stress Symptom Inventory For Children (PTSSIC). Depression, learned helplessness and and post- traumatictic stress symptom levels were compared with 2 (gender) x 2 (diagnosis group) variance analysis (ANOVA). Generally, findings are that depression, learned helplessness and post- traumatic stress sypmtom levels of SLE (Sistemik Lupus Eritametozus) and JRA (Juvenil Romatoid Artrit) groups do not differ from each other significantly. The age variable among the demographic characteristics of the parents differed for mothers, the depression and post-traumatic stress levels are differed for point averages. The children of mothers aged between 26-38, expressed more depressive symptoms and post traumatic stress symptoms than the parents belong to the other age group (39-44; 45-55). Whether the demographic characteristics of parents as gender, education level, the location that they live differ according to the parent scale point averages were examined with variance analysis. Generally findings show that women have more intention for fatalistic and social support seeker style of coping than men. The education level variable differed for the fatalistic style of coping. The parents who graduated from the primary school had more intention for the fatalistic style of coping significantly than the parents who had education level higher than the primary school. The age group of parents differed for the fatalistic and desperate style of coping. The variable of location they live differed for the social support level perceived from the family; the parents who live in city expressed that they perceive more significant social support level from their families than the parents who live in districts and villages. The gender and age group which are some of the demographic characteristics that the children have showed a significant difference for the social support seeker and fatalistic coping styles of parents. The parents who had sons were observed as they were more tend to apply social support seeker type of coping style compared to the parents who had daughters. The parents of the children belonged to the age group which is thought to include the adolescence of 13-16 ages applied for more fatalistic style of coping significantly, compared to the parents of children belonged to 8-12 ages. The coping style of parents and the social support level that they perceive did not make a significant difference between the points of depression, learned helplessness and post traumatic stress level of children. Correlation analysis was made in order to examine the relationship between the scale points, the results were compared according to the two diagnosis group and parents, and they were presented as a table. Regression analysis was made in order to examine whether the parents? coping styles and the social support they perceive are effective on the depression, learned helplessness and post traumatic stress levels of children. According to the findings, the post traumatic stress levels of children were indicated by the social support that their mothers perceive from their friends. Children?s depression levels were not indicated by the coping styles of their parents and the social support level that they perceive. Their learned helplessness levels were indicated by the education levels of fathers, the social support seeker coping styles and problem focused coping styles of parents. Whether the demographic characteristics that parents have an impact on coping styles and perceived social support was examined. According to the findings, the location that fathers live indicated the social support perceived from their family. Education level indicated the fatalistic coping style for both mothers and fathers. Education levels of mothers indicated social support seeker coping style when the impact of fatalistic coping was held constant. The work status of parents indicated the fatalistic coping of fathers, when the impact of this is held constant, the location they live indicated the problem solving focused and desperate coping styles. The findings of this study expresses that the coping styles and the perceived social support levels of parents have a role on learned helplessness and post traumatic stress symptoms of children.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    339050

    Görme engelli çocuk ebeveynlerinin yaşadığı güçlüklerin belirlenmesi ve tükenmişlik ile yaşam doyumuna yönelik yordayıcı değişkenler

    Assesting experienced difficulties of parents who have a visually impaired children and predictors of life satisfaction and burnout

    HÜSEYİN NERGİZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    PsikolojiHacettepe Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SAİT ULUÇ

  2. Tez No

    743463

    5-9 yaş aralığındaki süreğen hastalığı olan çocukların yaşam kalitesini etkileyen etmenlerin incelenmesi

    Investigation of quality of life of children aged 5-9 with chronic disease

    MERVE ÇAĞRI ÇOT BALCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimKTO Karatay Üniversitesi

    Çocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEMA BÜYÜKTAŞKAPU SOYDAN

  3. Tez No

    905711

    Edirne il merkezindeki ebeveynlerin çocuk istismarı hakkındaki farkındalığı

    Child abuse awareness amoung parents in Edirne

    HATİCE AFRANUR ÇELİK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Aile HekimliğiTrakya Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAMDİ NEZİH DAĞDEVİREN

  4. Tez No

    602943

    Hastane okullarına giden süreğen hastalığı olan çocukların sağlıkla ilgili yaşam kalitesi düzeyleriyle öğretmen ve çocukların bu okullar hakkındaki görüşleri

    Health-related life quality levels of children with chronic diseases attending hospital schools and teachers' and children's views about these school

    İMGE YURDABAKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesi

    Özel Eğitim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. VESİLE YILDIZ DEMİRTAŞ

  5. Tez No

    713561

    Üç-altı yaşlarında sağlıklı çocuğu olan anneler ile süreğen hastalıklı çocuğu olan annelerin bazı değişkenler açısından incelenmesi

    Investigation of mothers with healthy children at the age of three-six and mothers with children with continuous disease, in terms of some variables

    PINAR ÇAKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Eğitim ve Öğretimİnönü Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ÖZCAN SEZER

Geri Dön