Enflasyonun finansal tablolar üzerindeki etkilerini gidermek amacıyla geliştirilmiş muhasebe modelleri
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 27375
- Danışmanlar: PROF. DR. FERYAL ORHAN BASIK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1994
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 164
Özet
ÖZET Ekonomik bir gerçek olarak enflasyon bütün dünya ülkelerinde olduğu gibi ülkemizde de yaşanmakta ve etkileri derinden hissedilmektedir. Enflasyonun et kilerine maruz kalan en önemli ekonomik birim ise işletmelerdir. Enflasyonun yaratmış olduğu tahribat başta finansa! tabloları anlamsız hale getirmektedir. Finansal tabloların anlamsızlaşması sonucu tüm işletme ilgililerinin alacakları kararları derinden etkilenmektedir. Klasik muhasebe sistemi enflasyon dönemlerinde işletme ilgililerinin iste dikleri bilgileri sunmakta yetersiz kalmaktadır. Temel olarak klasik muhasebenin esas alındığı para kıymetinin değişmez olduğu varsayımı fiyat artışlarının olduğu dönemlerde geçerli olmamaktadır. Görülmüştür ki, zaman içersinde aynı para miktarları, farklı alım güçlerine sahip olmaktadır. Enflasyon ilk önce işletme yöneticilerinin alacakları genel ekonomik karar lar üzerinde etkili olmaktadır. Yöneticiler mikro ve makro boyutlarda olmak üzere, üretim, yatırım, finansman, kâr dağıtımı, verimlilik, pazarlama stok yönetimi, ücret politikaları gibi konularda ekonomik kararlar almak zorun- dadırlar. İşletmelerin başarılı olmaları ve varlığını sürdürebilmeleri bu kararların isabetli ve ulaşılabilir olmasına bağlıdır. Enflasyonun fınansal tablolarda yapmış olduğu tahribatlar bu kararların isabetini olumsuz yönde etkileyecektir. Fiyat artışları sonucunda bir yandan varlık ve edim alışlarını gösteren bilanço anlamsızlaşırken, diğer taraftan, faaliyet sonuçlarını belirten gelir tablosu bozulmaktadır. Bilançoların işletme ilgililerinin bilgi gereksinimlerini tam olarak, karşılayabilmesi için anlaşılır, güvenilir, tamam, tarafsız, zamanlı ve karşılaştırabilir olması gerekmektedir. Oysa fiyatlar genel seviyesinde artışların meydana geldiği zamanlarda bilançoların bu işlevlerini yerine getirmediği görülmektedir. Esas olarak enflasyonun etkisiyle ilk önce bilançoların homojen-VIII ligi bozulmaktadır. İşletmeye giren ve işletmede kalan varlıklar birbirinden farklı satın alma gücüne sahip para birimleriyle ifade edilmektedir. İkinci olarak iktisadi ve mali durumu doğru olarak yansıtamaz hale dönüşmektedir. Gelir tabloları ise dönemin faaliyet sonuçlarını gösteren belgelerdir. Temel olarak yatırım ve kar planlarının değerlenmesinde, amaçlara ne kadar ulaşıldığının belirlenmesinde ve işletmenin zayıf yönlerinin saptanmasında yararlanılan gelir tablosu; fiyat artışlarının olduğu dönemlerde bu fonksiyonlarını yeri ne getirememektedir. Enflasyonun fınansal tablolar üzerinde meydana getirdiği tahribatları orta dan kaldırmak için çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Ancak değişen fiyatların fınansal tablolar üzerindeki etkilerini giderecek tek bir yöntem üzerinde görüş birliği yoktur. Muhasebe literatüründe enflasyon muhasebesi yöntemleri olarak bir çok metod teklif edilmiştir. Bunların bir kısmı uygulama olanağı bulmuş, vergi yasalarına girmiştir. Bir kısmı ise henüz uygulama olanağı bulamamıştır. Önerilen bu tedbirleri“Kısmi Düzeltme Tedbirleri”Kalıcı Düzeltme Tedbirleri“ olarak ikiye ayırmaktayız. Kısmi Düzeltme Tedbirler; LIFO, FIFO, Temel Stok Yöntemi, Fiyat Artışlarına Karşı İhtiyat Ayırma Yöntemi, Hızlandırılmış Amortisman Yöntemi ve Yenileme Fonu Yöntemleri olarak sınıflandırabilinir. Bu yöntemlerin muhasebe bilgilerinin tümüyle anlamlı hale dönüşmesi için herhangi bir imkân sağlamadıkları, her yöntemin farklı amaçları olduğu ve birbirlerinin alternatifi olmadığı, modellerin birlikte, yada ayrı ayrı kullanılabildiği ve son olarak modelle rin hepsi bir arada kullanılsa bile muhasebe belgelerinin tümünün anlamlı hale getirilemediği görülmektedir. Kısaca; kısmî düzeltme tedbirleri sorunun temeline inmeyen, sadece geçici önlemlerle bir ya da bir grup bilanço kalemini düzeltmeye yönelik önlemlerdir. Kalıcı Düzeltme Tedbirleri ise; muhasebe literatürünün de ”Enflasyon Muhasebesi Yöntemleri“ denildiğinde hemen akla gelen yöntemlerdir. Bu konudaIX geliştirilmiş üç ana model vardır. Geliştirilmiş modellerin ilki, Tarihi Maliyetler Muhasebesine göre hazırlanmış finansal tabloların fiyatla genel seviyesi değişikliklere göre düzenlenmesini öneren ”Genel Fiyat Seviyesi Muhasebesi“ modelidir. Genel olarak model; meydana gelen fiyat artışları sonucu, finansal tabloların paranın cari satın alma gücü cinsinden ifade edilmesi esasını benimsemiştir. Amaç; cari değerlere ulaşmak değil, hesapların bu günkü para değeriyle ifadesini sağlamaktır. İkinci olarak geliştirilmiş model, finansal tablolarda tarihi maliyetler yerine, varlıkların ikame maliyetlerinin kullanılmasını öneren, ”İkame maliyeti Muhasebesi“dir. bu yöntemde fiyatla özel seviyelerinde meydana gelen değişmeler göz önünde bulundurulmakta ve işletmenin sahip olduğu parasal olmayan varlıkların yıl sonunda, yenileme maliyetleri ile değerlenmesini esas almaktadır. Son olarak fiyatlar genel ve özel seviyeleri değişmelerinin finansal tablolar üzerindeki etkilerinin bir arada giderilmesini öneren ”Entegre Muhasebe Modeli“ geliştirilmiştir. Model bilançoda bulunan parasal varlıkların fiyatlar genel seviyesi değişimlerine göre, parasal olmayan, varlıkların ise yenileme maliyetlerine göre düzenlenmelerini esas almaktadır. Bu sayede elde tutma ve faaliyet gelirleri ayrılabilecektir. İlk iki yöntem uygulama alanı bulmuş olmasına rağmen ”Entegre Muhasebe Modeli“ henüz uygulama alanı bulamamıştır. Konuya ülkemiz açısından bakıldığımla enflasyonun büyük boyutlara ulaşmasına rağmen ülkemizde geleneksel muhasebenin yerini alacak kapsamlı bir ”Enflasyon Muhasebesi" yönteminin uygulamaya konulması konusunda hiçbir gelişme yoktur. Yalnız bu konuda kısmi düzeltme tedbirleri olarak nitelendirebileceğimiz, vergi yasalarımızda yerini bulmuş düzenlemeler mevcuttur. Bu düzenlemeleri, Yeniden Değerleme, Azalan Bakiyeler Usulüyle Amortisman Ayrılması, İstisna ve Muaflıklar, Alacak ve Borç Senetlerinin Reel Değerleriyle İfade Edilmesi, Sabit Kıymet Yenileme Fonu, Finansman Fonu, VergiX Borçlarının Bir Yıl Sonra Ödenmesi, Vergi Tarife Dilimlerinin Her Yıl Arttırılması ve LIFO uygulaması olarak sayabiliriz. Bu düzenlemeler soruna kalıcı bir çözüm getirmeyerek, bilanço ve gelir tablosu kalemlerinin kısmi olarak düzeltilmesi esasını getirmektedir. Kalıcı Enflasyon Muhasebesi yöntemlerinin ülkemizde uygulanma olanağı incelendiğinde, Entegre Muhasebe Modeli ve İkame Maliyeti Modelinin ülkemizde uygulanabilme olanağının bulunmadığı görülmüştür. Bu modellerin uygulanabilmesi için ülke çapında yerleşmiş, iyi bir muhasebe bilgi ağına, haberleşme ağına ve çok detaylı hazırlanmış genel ve Özel fiyat indekslerine ihtiyaç bulunmaktadır. Ülkemiz açısından uygulama olanağı en yüksek model. Genel Fiyat Düzeyi Muhasebesidir. Son dönemde geniş kapsamlı fiyat indekslerinin hazırlanması ve modelin diğer iki modele nazaran uygulanmasının daha kolay uygulanabilirliği ülkemiz açısından Genel Fiyat Düzeyi Muhasebesi modelimiz uygulanabilme olasılığını arttırmaktadır. Sonuç olarak Enflasyon Muhasebesi Modellerinin enflasyonun finansal tablolar üzerinde yapmış olduğu tahribat giderilmesinde. Tarihi Maliyetler Muhasebesine göre çok daha başarılı olduğu açıktır. Enflasyon muhasebesiyle ilgili yasal düzenlemeler olup olmadığına bakılmaksızın yöntemlerin işletmelerce uygulanmasında büyük faydalar vardır. İşletmeler bu sayede daha gerçekçi hazırlanmış muhasebe bilgilerine Ve finansal tablolara sahip olabileceklerdir.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Enflasyon muhasebesi ve TMS-2'ye göre finansal tabloların yeniden düzenlenmesi
Inflation accountancy and recounting the financial tables according
MUHSİN ÇELİK
- Enflasyonun finansal tablolar ve maliyetler üzerindeki etkilerinin genel fiyat düzeyi muhasebesine göre düzeltilmesi ve bir uygulama
Adjustment of the effects of inflation on the financial tables and costs according to the general price level accountancy and a case study
MURAT KOÇSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
İşletmeAnadolu Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. H. ERDİN GÜNDÜZ
- Enflasyon ortamında finansal raporlama
Başlık çevirisi yok
YAVUZ ÇİFTÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
İşletmeİstanbul ÜniversitesiMuhasebe Denetim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YÜCEL GÖKSEL
- Hisse senetleri İ.M.K.B.'de işlem gören şirketlerin denetimi ve kamuoyu aydınlatma ilkesi
Audit of the companies of which share certificates are in quatotation in Istanbul Securities Stock-Exchange and principle of enligment the public
İBRAHİM ERKAN AKKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
İşletmePamukkale Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NECMETTİN ERDOĞAN
- Enflasyonun finansal tablolar üzerindeki etkileri ve bu etkileri giderici bir tedbir olarak enflasyon muhasebesi
The Effects of inflation on the financial statements and inflation accounting as a measure for remedying these effects
SERAP GEYİK