Kayıtdışı ekonomi-ölçülmesi- Türkiye'deki boyutları ve sonuçları
Unregistered Economy. Measurement. It?s dimensions and results in Turkey
- Tez No: 277299
- Danışmanlar: PROF. DR. VEDAT BİLGİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Economics, Labour Economics and Industrial Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekonomi Bölümü
- Bilim Dalı: Çalışma Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde 1970 lerden sonra yoğun biçimde hız kazanan kayıt dışı ekonomi, son 30 yılda ciddi boyutlara ulaşmış konunun araştırılarak çözümlenmesi acil ihtiyaç haline gelmiştir.Kayıt dışı kavramı, tanımı bile sorun olmuş konuyla ilgili araştırmacıların öncelikleri ve ilgili oldukları bilim alanına göre araştırmalar yapılmış ve isimlendirilmiştir. Gizli ekonomi, saklı ekonomi, marjinal ekonomi, kara ekonomi, yer altı ekonomisi vs. gibi.Kayıt dışı ekonomi, genel olarak kamu otoritesinin bilgisi dışında kalan her türlü ekonomik işlem olarak tanımlanabilir.Kayıt dışı ekonomini büyümesinde başlıca dört olgunun; gelir düşüklüğü, ekonomik eşitsizlik, devletin güçsüzlüğü ve milli ahlak zayıflığının önemli ölçüde etkisi vardır.Konusu suç olan yasadışı faaliyetlerde `üretim' yasalara aykırı gelişirken kayıt dışı ekonomide `gelir' yasalara aykırı şekilde cereyan etmektedir. Kara parayla mücadele aynı zamanda kayıt dışılıkla mücadele demek olmakla birlikte mücadele şekilleri tamamen bir birinden farklıdır.Kayıt dışı ekonomi, adı üstünde her hangi bir kayda tabi tutulmadığından ekonomide bıraktığı izlerden hareketle çeşitli yöntemler geliştirilerek (anket, vergi incelemeleri, istihdam, parasal, karma yöntemler vs.) tahmin edilmeye çalışılmaktadır. Türkiye'de konuyla ilgili farklı yıllarda farklı yöntemlerle çalışmalar yapılmış, ortalama %30-40 oranında oldukça yüksek kayıt dışılık tespit edilmiştir.Kayıt dışı ekonomiyi önlemek için yasalar, gelişen şartlara uygun, ihtiyaçlara cevap verebilen bir şekle bürünmelidir. Kurumlar arası koordinasyon ve iletişim, veri sistemi oluşturulmalı ve geliştirilmelidir. Vergi idaresi ile denetim, sosyal güvenlik kurumu ve diğer tüm kurumlar etkin hale getirilmelidir. Çalışma şartları hafifletilmeli, maliyetler, düşürülmelidir. Ekonomi nama yazılı hale gelmeli, bankacılık sektörü aracılığıyla kayıt altına alınmalıdır. Yolsuzluk ve rüşvetle mücadele edilmeli, eğitim seviyesi yükseltilmeli, vergi bilinci yerleştirilmeli hatta kampanyalar düzenlenmelidir. Sosyal yapıdan kaynaklanan (nüfus artışı, göç, kentleşme, işsizlik vs) sebeplerin önüne geçilmelidir. Ancak ülke şartları göz önünde bulundurularak oluşturulacak ve ciddiyetle uygulanacak stratejik plan ve programlar çerçevesinde 5-10 yıl süre zarfında başarılı olunabilecektir.
Özet (Çeviri)
Informal economy increased intensely after 1970s and has reached to significant levels during last 30 years. For this reason, to carry out an investigation in order to reach a resolution on this matter has become an urgent necessity.Even the definition of the term ?informal? has become a problem and it is called in accordance with the researches that have been carried out by the researchers? according to their areas of interests and priorities. Like as, ?hidden economy?, ?submerge economy?, ?marginal economy?, ?black economy?, ?underground economy? and etc.In general terms, informal economy can be defined as all types of economic transactions not within the knowledge of the public authority.Low income, inequality in economy, weakness of government and deficiency of national ethics are the main four issues affecting the increase of the informal economy significantly.?Income? occurs unlawfully in informal economy while ?production? improves unlawfully in illegal activities that are accepted as a crime. Although struggle against illicit money means also the fight against informal economy, the form of struggle is completely different from each other.Informal economy, as its name implies, is not subjected to a formal record, and it is tried to be estimated by various methods (survey, tax investigation, and employment, monetary and combined methods) from the point of view of its signs in economy. After the studies carried out on the subject by different methods in different years, average rate of the informal economy is detected 30 % - 40 % which is considerably high.Laws should be in the capacity of being adequate for improving conditions and satisfying necessities. Coordination and communication between institutions and data base systems should be established and developed. Tax administration, audit, social security institution and all other institutions should be made effective. The working conditions should be more comfortable and expenses should be decreased. The economy ought to become nominative and registered through the banking sector. Struggle against corruption and bribe should be carried out effectively, education level should be increased, consciousness of tax responsibility should be provided and even campaigns should be organized about it. Causes arising from social structure (population growth, migration, urbanization, unemployment) should be prevented. The struggle against informal economy could be successful in a period of 5 - 10 years in the framework of the programs and strategic plans carried out earnestly by taking country?s conditions into account.
Benzer Tezler
- Kayıtdışı ekonomi
Undergrand economy
NECDET FİDAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
EkonomiÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SELÇUK BOZAĞAÇLI
- Türkiye'de kayıt dışı ekonomi ve vergi denetimi
Underground economy in Turkey and tax inspection
ERTUĞRUL KUTAY ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
EkonomiSüleyman Demirel Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEKİR SAMİ OĞUZTÜRK
- Türkiye'de vergi denetimi ve kayıt dışı ekonomi arasındaki ilişki
The relationship between tax audit and the informal economy in Turkey
TUĞBA KARTAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MaliyeTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAHADIR SAZAK DOĞAN
- Türkiye'de gizli vergi potansiyeli ve bunu etkin vergilendirme yolları
Hidden tax potential in Turkey and the way of effective taxation of it
ŞAFAK ERTAN ÇOMAKLI