İç Anadolu Bölgesi Kayseri ili Güpgüpoğlu Konağı Etnografya Müzesi'nde bulunan el sanatları örnekleri üzerine bir araştırma
A study on the handicrafts samples in Kayseri Gupgupoglu Mansion (Güpgüpoğlu Konağı) as an Etnography Museum in the Central Anatolia Region
- Tez No: 278340
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. TOMRİS YALÇINKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Güpgüpoğlu Konağı Etnografya Müzesi, Etnografik Eserler, El sanatları, İşlemeler, Dokumalar, Kadın ve Erkek Giysileri, Keseler, Metal Takılar, Başlıklar, Gupgupoglu Mansion (Güpgüpoğlu Konağı) Ethnography Museum, Ethnographical Works, Handicrafts, Needlework, Weaving, Male and Female Garment, Bags, Metal Accessories, Caps
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk El Sanatları Bölümü
- Bilim Dalı: El Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 334
Özet
Araştırma, İç Anadolu Bölgesi Kayseri İli Güpgüpoğlu Konağı Etnografya Müzesi'nde bulunan el sanatları ürünlerini sınıflandırarak; kullanım yeri, malzeme, teknik, renk, bezeme ve kompozisyon şekilleri açısından incelemek, müzelerimizde yer alan ve maddi kültürümüz olan el sanatlarımızın tanıtılmasına katkıda bulunmak üzere plânlanmış ve yürütülmüştür.Bu araştırma; 5 ana bölümden oluşmaktadır. I. Bölümde araştırmanın kapsamı, II. Bölümde konuyla ilgili araştırmalar yer almakta, III. Bölümde de araştırmanın yöntemi ile ilgili bilgilere yer verilmektedir. IV. Bölümde araştırmanın kavramsal çerçevesi, bilgi formları, bulgular ve yorum konularına yer verilmiş, V. Bölümde ise sonuç ve öneriler yer almaktadır.Araştırma; İç Anadolu Bölgesi'nde bulunan Kayseri İli Güpgüpoğlu Konağı Etnografya Müzesi'nde teşhir edilen el sanatları ürün örnekleriyle sınırlıdır (işleme, örgü, dokuma ve takı örnekleri). Müzede korunan el sanatları ürünlerinden 136 örnek araştırma kapsamına alınmıştır.Güpgüpoğlu Konağı Etnografya Müzesinde incelenen etnografik örneklerin fotoğrafları çekilerek; malzeme, teknik, renk ve kompozisyon özellikleri bilgi formları üzerinde analiz edilmiştir.Müzede incelenen işleme örnekleri; peşkir, uçkur, çevre, çarşaf, sedir eteği, yatak örtüsü, yastık, seccade, bohça ve Kur'an çantasıdır. İşlemelerde pamuklu dokuma kumaş kullanıldığı görülmüştür. Tekniklerden Türk işi ve Maraş (dival) işi tekniği, renklerden yeşil ve mavi, bezemelerden ise bitkisel ve geometrik bezeme yoğun olarak kullanılmıştır. İşlemelerde yoğun olarak sim iplik ve pamuk ipliğin kullanıldığı gözlenmiştir.Müzede incelenen kadın giysilerinden cepken, gelin entarisi, bindallı, sabahlık, elbise ve entarilerin çoğunun zemininde kadife, işlemesinde Maraş (dival) işi kullanıldığı ve bitkisel motiflerin yoğun olarak yer aldığı saptanmıştır. İşlemesinde sim iplik yoğun olarak kullanılmıştır. Kadın başlıklarının ana malzemesi olan feslere ise sim iplikle dival işi tekniği uygulanmıştır.Müzede incelenen erkek giysilerinden Efe şalvarı, aba (boy abası), başlık, fes, püsküllerin çoğunun zemininde çuhanın yanı sıra kumaşın da tercih edildiği, süslemesinde kordon tutturma tekniği kullanıldığı ve bitkisel motiflerin yoğun olarak yer aldığı saptanmıştır. İşlemelerinde sim iplik yoğun olarak kullanılmıştır. Erkek başlıklarının ana malzemesi olan feslere ise sim iplikle dival işi tekniği uygulanmıştır.Müzede incelenen takılar grubunda; tepelik, alınlık, gerdanlık, kolye, muskalık, küpe, bilezik, kemer tokası, kemer kaşı, kemer, yüzük yer almaktadır. Müzedeki kadın ve erkek takılarında ana malzeme gümüş metalinin yanı sıra, süsleyici malzeme olarak yarı değerli taşların yoğun olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. Kabartma, telkâri ve taş kakma tekniği ile üretilen takıların kompozisyonlarında geometrik bezeme sıklıkla kullanılmıştır.Müzedeki keselerde (saat kesesi, para kesesi, tütün kesesi) tığ örgü ve kumaş-işleme tekniklerine aynı oranda yer verilmiş, malzeme olarak teknik özelliklerinden dolayı sıklıkla sim iplik kullanılmıştır. Renklerden sarı sim ve yeşil keselerde sıkça kullanılırken,kompozisyonlarda bitkisel ve geometrik bezemelerin yoğun olarak kullanıldığı görülmüştür.Dokumalar grubunda yer alan halı, kilim, cicim kilim, yastık ve dokuma kumaşların büyük çoğunluğunda yün ipliği kullanılmış; tekniklerden cicim tekniğinin, renklerden beyaz, siyah, yeşil ve sarının yoğun olarak kullanıldığı gözlenmiştir. Geometrik ve sembolik bezemeler kompozisyonda sıklıkla kullanılmıştır.Müzede koleksiyonlarda yer alan el sanatları ürünlerinin bir kısmı teşhir edilmekte, bir kısmı ise depolarda korunmaktadır. Müzede sergilenen ürünler arasında Kayseri il Müzesi Müdürlüğünce izin verilen eserler belgelenebilmiştir.Gelecek nesillere aktarılacak kültürel olguların korunması biz bireylerin bilinçlendirilmesiyle ilintilidir. Kültürümüzün tanıtılmasında ?Müzecilik? alanında yeni yapılandırılmalara gidilmeli ve sanal ortamda müzecilik çalışmalarına hız verilmelidir.Araştırmanın yürütüldüğü, Kayseri İli Güpgüpoğlu Konağı'ndaki el sanatları ürünlerinin birçoğunun yıpranmış, toz ve ışık etkisiyle renkleri solmuş ve takı ürünlerinin birçoğu oksitlenmiştir. Bu bağlamda müzelerde korunan etnografik ürünlerinin bakımı, onarımı, temizlenmesi, yenilenmesi ve korunması için restorasyon ve konservasyon çalışmaları hızlandırılmalı, bu konuyla ilgili Ar-Ge merkezleri kurulmalıdır.
Özet (Çeviri)
Present research was planned and carried out in order to classify handicrafts samples in Kayseri Gupgupoglu Mansion (Güpgüpoğlu Konağı) as an Etnography Museum in the Central Anatolia Region and then examine them in terms of areas of use, materials, techniques applied, color, ornament and forms of composition, as a consequence, to contribute to promotion of our handicrafts, which represent our material culture in museums.This research is composed of 5 main chapters. Chapter I is about scope of the research and Chapter II includes researches carried out in relation with the subject matter. Chapter III is about methods applied in the study while the last chapter covers framework of the research, information forms, findings and comments while the last section, IV, covers the conceptual framework of the research, information forms, findings and recommendations.The research is restricted to handicrafts samples exhibited in Kayseri Gupgupoglu Mansion (Güpgüpoğlu Konağı) Ethnography Museum in the Central Anatolia Region (such as pieces of needlework, knitting, weaving and jewelry). Of the handicrafts samples kept in the museum, 136 pieces were included in the study.Ethnographical samples in Gupgupoglu Mansion examined as a part of the study were photographed and features such as materials, techniques applied, color and composition were analyzed on information forms.Samples of needlework examined in the museum include towels, peşkir (napkin), waistband, bed sheet, handmade surroundings, coach cloth, bed covers, pillows, prayer rugs, bundles and Koran bags. It was seen that cotton fabric was used for needlework. As for techniques applied; Turkish technique and Maraş needlework technique (dival); colors such as green and blue; vegetative ornaments were commonly used. As for the yarns used in needlework, cotton yarn and purls were dominantly used.Of the female garment examined in the museum; it was seen that the ground for Bindallı, bolero (cepken), bride dress, morning gown, clothes and other traditional dresses was mainly velvet while Maraş (dival) needlework was put alongside vegetative motives on most of the pieces. Purl was used for a weaving material on a frequent basis. Fez, main piece of the female hats, is decorated with dival technique by using purls.As for the male garment studied in the museum; it was found out that majority of the swashbucklers? pants, (tall) coarse woolen cloth, caps, fez, and fringes were produced on haircloth along with fabric, and ornamentation was made by using blonya needle technique, and vegetative ornaments were commonly used. In needlework, purls were found to be the most frequently used material. Fez, main piece of the male caps, is decorated with dival technique by using purls.The group of jewelry studied in the museum includes cap stone, frontoral accessories, neckband, necklace, amulet cap,, earrings, bracelets, belt buckles, bibs, belts and rings. In production of the jewelry for both male and female, silver was used as main material. Semi precious stones were used as decorative materials and mostly geometrical ornamentation was used in composition of the accessories produced by using relief, filigree (telkâri) and stone inlay techniques.Knitting needlework was used as frequently as fabric weaving techniques on the bags (such as clock bag, money bag, and tobacco pouch); and purls as the most suitable yarn due to its technical specifications. While yellow purls and green threads are intensively used in bag production, vegetative and geometrical ornaments were frequently seen in compositions.Under woven pieces group; woolen thread was used in majority of the samples such as carpets, rugs, cicim kilim rugs, pillows and woven fabrics; and cicim was observed to be the most frequent technique whereas white, black, green and yellow were the most common colors. Finally; geometrical and symbolic ornaments were used in composition as frequently as possible.Some of the handicrafts samples in the collections are being exhibited while some others are preserved in storing houses. Of the pieces exhibited, only those allowed by Kayseri Directorate of Provincial Museum could be documented.Cultural concepts to be transferred to the next coming generations can be preserved only by means of arising awareness among us, individuals. In promoting our local culture, new initiatives must be taken in structuring ?Museum studies? and museum studies must be accelerated in the virtual environment.Many of the handicrafts samples in Kayseri Güpgüpoğlu Konağı were found to be worn out, faded away due to the light and dust, and many of the accessories became oxidized. In this context; restoration and conservation studies must be accelerated and Re-De centers must be established in this area to ensure maintenance, repair, cleaning, renewing and preservation of the ethnographical properties in the museums.
Benzer Tezler
- Uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemi yöntemleriyle arazi örtüsü/kullanımı değişiminin analizi: Kayseri ili örneği
Analysis of land cover/use change utilizing remote sensing and geographical informations system methods: A case study of Kayseri
DENİZ CALDA
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Astronomi ve Uzay BilimleriHava Harp Okulu KomutanlığıUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DERYA MAKTAV
- Kayseri ili için alansal kaynaklı emisyon envanteri
Areal source emission inventory for the province of Kayseri
DİLŞAD APAYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Çevre MühendisliğiErciyes ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FİLİZ DADAŞER ÇELİK
- Yeşilhisar ilçesinin beşeri ve ekonomik coğrafyası
Human and economic geography of Yeşilhisar town
SERKAN KÖKSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
CoğrafyaKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TIRAŞ
- Kayseri ili chrysomelıdae (Coleoptera) familyası türlerinin belirlenmesi ve taksonomik olarak değerlendirilmesi
Determination and taxonomically evaluation of species of chrysomelidae (Coleoptera) family from Kayseri province
DİDEM CORAL ŞAHİN