İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama, okuma motivasyonu ve okuma alışkanlıkları arasındakii ilişki
The relationship between 5th graders? reading comprehension, reading motivation and reading habits
- Tez No: 279666
- Danışmanlar: PROF. DR. HAYATİ AKYOL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İlköğretim Bölümü
- Bilim Dalı: İlköğretim Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 226
Özet
Okuma bilişsel, sosyal, duygusal ve motivasyona dayalı pek çok süreçle ilişkili olmasına rağmen okumayla ilgili araştırmaların daha çok bilişsel süreçlerde yoğunlaştığı görülmektedir. Bu araştırmada ilköğretim 5. sınıflarda okuduğunu anlama, okuma motivasyonu ve okuma alışkanlığı arasındaki ilişkiler açıklanmaya çalışılmaktadır. Bu amaç kapsamında geliştirilen yapısal model ile içsel ve dışsal okuma motivasyonunun okuduğunu anlamayı doğrudan ve okuma alışkanlığı aracılığıyla dolaylı olarak etkileme durumu test edilmiştir. Geliştirilen yapısal modelde okuduğunu anlama bağımlı değişken, kişisel eğilimden ve okuldan kaynaklanan okuma miktarları aracı değişken, içsel ve dışsal motivasyon da bağımsız değişkenler olarak ele alınmıştır. Ayrıca tüm değişkenlerin cinsiyet ve sosyoekonomik düzeye göre farklılaşma durumları incelenerek yapısal modelden elde edilen sonuçların yorumlanmasına katkı sağlanmıştır.Araştırma ilişkisel tarama modeli çerçevesinde yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu alt, orta ve üst sosyoekonomik düzeye mensup toplam 481 ilköğretim 5. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Okuma Motivasyonu Ölçeği - Türkçe Formu, Okuduğunu Anlama Testi, Kişisel Eğilimden Kaynaklanan Okuma Miktarı Ölçeği, Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırma kapsamında öncelikle Okuma Motivasyonu Ölçeği'nin (Wigfield ve Guthire, 1997; Wang ve Guthire, 2004) ilköğretim 3, 4 ve 5. sınıf öğrencileri için Türkçe'ye uyarlanmıştır. Ölçeğin içsel ve dışsal motivasyon modeli temel alınarak yapılan Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ve güvenirlik çalışmaları sonucunda, içsel motivasyon boyutu merak ve ilgi, dışsal motivasyon boyutu tanınma, sosyal, rekabet ve uyum faktörlerinden oluşan 21 maddelik, geçerli bir yapıya ve güvenilir ölçümler yapan bir ölçek formuna ulaşılmıştır.Araştırmada nedensel ve karşılaştırmalı analizler yapılmıştır. Nedensel analizler Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Karşılaştırmalı analizlerde ise İlişkisiz Örneklemler t-testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) teknikleri kullanılmıştır. Verilerin analizinde AMOS 7 ve SPSS 15.00 programları kullanılmıştır.Bu araştırmanın en önemli sonucu, okuduğunu anlamada yalnızca bilişsel süreçlerin değil motivasyon süreçlerinin de etkili olduğunun belirlenmesidir. Araştırmada ulaşılan sonuçlar genel olarak şu şekildedir:Araştırma sonuçlarına göre, içsel motivasyonun okuduğunu anlamaya olumlu yönde etkisinin olduğu belirlenmiştir. Bu durum içsel motivasyonun öğrencilerin okuduğunu anlamak için ihtiyaçları olan bilişsel ve duyuşsal becerileri geliştirdiğini göstermektedir.Araştırmada dışsal motivasyonun okuduğunu anlamayı olumsuz yönde etkilediği ancak dışsal motivasyonun ?rekabet? boyutunun okuduğunu anlamaya olumlu yönde etkisinin olduğu belirlenmiştir. Rekabet değişkeninin okuduğunu anlamaya doğrudan olumlu etkisinin bulunması, dışsal motivasyonun bir bütün olarak okuduğunu anlamayı olumsuz yönde etkilemediğini göstermektedir Rekabet faktörü dışında öğrencilerin okuma konusunda öğretmenin beklentilerini karşılama (uyum), çevreleriyle etkileşim kurmaya (sosyal) ve iyi bir okuyucu olarak tanınma (tanınma) yönelimleri olarak özetlenebilecek dışsal motivasyonları arttıkça okuduğunu anlama başarıları azalmaktadır. Ancak, okumada arkadaşlarından daha iyi olmaya yönelik rekabetçi eğilimler öğrencilerin okuduğunu anlama başarılarını artırmaktadır. Bu durum okuma konusunda rekabetçi eğilimleri yüksek olan başarı odaklı öğrencilerin okuduğunu anlamada akranlarından daha iyi olduğu göstermektedir.Araştırma sonuçları, öğrencilerin kişisel eğilimden kaynaklanan okumalarında içsel motivasyonun etkili olduğunu ancak dışsal motivasyonun etkili olmadığını göstermiştir. Öğrencilerin okul dışında ilgileri ve merakları doğrultusunda yayın türlerini okumaya zaman ayırdıkları anlaşılmaktadır. Ancak okuldan kaynaklanan okuma (okuma saatlerinde) hem içsel hem de dışsal motivasyondan etkilenirken dışsal motivasyonun etkisinin daha güçlü olduğu görülmüştür. Öğrencilerin okuma alışkanlıklarının okuduğunu anlama başarısına doğrudan etkisinin olmadığı belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Research on reading focuses mostly on cognitive processes although it is known to be related to many cognitive, social, emotional and motivational processes. This study aims to explain the relationships between reading motivation, reading comprehension and reading habits among 5th graders. It was found in the structural model developed to this aim that reading comprehension was directly affected by intrinsic and extrinsic reading motivation, and indirectly by the mediation of the habit of reading. The structural model took reading comprehension as the independent variable, the reading amount stemming from personal tendencies and the school as the mediating variable, and intrinsic and extrinsic motivation as independent variables. In addition, the effects of gender and socioeconomic level on all variables were examined, thus facilitating the interpretation of the results obtained from the structural model.The study was conduct correlational survey model. The study group comprised a total of 481 fifth graders from the lower, middle and upper socioeconomic levels. The data collection instruments used in the study included the Motivation for Reading Questionnaire-Turkish Form, Reading ComprehensionTest, Reading Amount Stemming from Personal Tendency Questionnaire, and a Personal Information Form. To begin with, the Motivation for Reading Questionnaire (Wigfield and Guthire, 1997; Wang and Guthire, 2004) was adapted to Turkish for 3, 4 and 5th graders. The Confirmatory Factor Analysis (CFA) and reliability studies based on the intrinsic and extrinsic motivation model yielded a 21-item valid and reliable questionnaire with the following factors: curiosity and interest in the intrinsic motivation dimension, and recognition, sociability, competition and compliance in the extrinsic motivation dimension.The study employed causal and comparative analyses. Causal analyses were made by using the Structural Equation Model (SEM), while comparative analyses were made by using the Independent Samples t-Test and One-Way Analysis of Variance (ANOVA). Data were analyzed by the AMOS 7 and SPSS 15.00 packages.The most important result of this study has been that reading comprehension is affected not only by cognitive but also by motivational processes. Other results may be summarized as follows:Intrinsic motivation was found to have a positive effect on reading comprehension. This shows that intrinsic motivation improves students? cognitive and affective skills, which are needed for reading comprehension. It was also found that extrinsic motivation affects reading comprehension negatively but that its ?competition? dimension affects reading comprehension positively. The direct positive effect of the competition variable on reading comprehension shows that extrinsic motivation as a whole does not negatively affect reading comprehension. Other than the competition factor, increased extrinsic motivation ? which can be defined as satisfying teachers expectations about reading (compliance), sharing what has been read with others (social), and being recognized as a good reader (recognition) ? decreases reading comprehension achievement. However, competitive tendencies towards peers while reading increases reading comprehension achievement. This shows that success-oriented students with high competitive tendencies in reading have better reading comprehension than their peers.The results showed that intrinsic motivation, not extrinsic, is effective when reading stems from students? personal tendencies. Students seemed to spare time for reading materials that tap their interests and curiosities outside school. However, during school-related reading hours, both intrinsic and extrinsic motivation seemed to be effective, and extrinsic motivation seemed to have a stronger effect. The results also showed that students? reading habits did not affect their reading comprehension directly.
Benzer Tezler
- Ekrandan okumanın ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama ve okuma motivasyonu düzeylerine etkisi
The effect of reading on screen on the fifth grade elementary students level of reading comprehension and reading motivation
ZEYNEP İLERİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimSakarya Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERGÜN ÖZTÜRK
YRD. DOÇ. DR. M. BARIŞ HORZUM
- 5. ve 6. sınıf öğrencilerinin okumaya karşı tutum ve motivasyonlarının okuduğunu anlama becerileri ile ilişkisi
The relation of 5th and 6th grade students' attitude and motivation toward reading to reading comrehension skills
BERNA ÜRÜN KARAHAN
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN MERT
DOÇ. DR. MURAT TAŞDAN
- Doğrudan Öğretim Modeli'nin ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerine etkisi
The effect of Direct Instruction Model on reading comprehension skills of elementary school fourth graders
YASEMİN KUŞDEMİR
- Dijital hikâye anlatımının ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerileri ve okuma motivasyonları üzerindeki etkisi
The effect of digital storytelling on the reading comprehension skills and reading motivations of primary school fourth grade students
FURKAN BİLALOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DUYGU SANİYE ÖZTÜRK
- Barrett taksonomisine dayalı öğretim programı'nın 7. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerine etkisi
The effect of Barrett's taxonomy based curriculum on 7th grade students' reading comprehension skills
ABDULLAH KALDIRIM
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER ÖZKAN