Erken Cumhuriyet Dönemi modern mimarlık örneklerinden Kadıköy Halkevi Binası Restorasyon Projesi
Restoration Project of Kadiköy Community Centre: An example of Early Republic Period architecture
- Tez No: 292397
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. GÜLSÜN TANYELİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 423
Özet
20. yüzyıl dünyada olduğu gibi ülkemizde de hızlı bir şekilde ortaya çıkıp gelişen ve siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel ve teknolojik alanlarda değişimlere sebep olan olayların yaşandığı bir dönemdir. Bu dönemde demokratik ve laik temellere dayalı bir ulus-devlet olarak Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin kurulması her alanda radikal değişimleri beraberinde getirmiştir. Bu süreçte yapılan çalışmalarla amaçlanan, Avrupa'da gelişen modernleşme hareketleri doğrultusunda yeni, çağdaş bir toplumun yaratılması olmuştur. Tez kapsamında, ülkemizde yaşanan modernleşme sürecinin iki önemli parçasını bir arada bulunduran Kadıköy Halkevi Binası çalışılmıştır. Yapı, hem Erken Cumhuriyet Dönemi'nde uluslararası modern tarz benimsenerek üretilen mimarlık örneklerinden biri olarak, hem de modern yaşamın özellikle kültürel ve toplumsal alanda gelişmesinin en önemli sağlayıcısı kabul edilebilecek Halkevi oluşumunun bir parçası olarak tarihi ve mimari değere sahiptir.Birinci bölümde, bu yapının seçilmesine neden olan, yapıyı değerli kılan etkenler açıklanmış, projenin hazırlanması sürecinde ne gibi çalışmaların yapılacağı, konunun hangi kapsamda ele alınacağı ve bu süreçte nasıl bir yol izleneceği, araştırma ve belgeleme çalışmaları için hangi yöntemlerin kullanılacağı belirtilmiştir.İkinci bölümde, Kadıköy Halkevi Binası'nın Modern Mimarlık örneklerinden biri olması nedeniyle yirminci yüzyıl modern yapılarının da koruma kapsamında değerlendirilmeleri konusu üzerine kuramsal araştırma yapılmıştır. Bu amaçla öncelikle, çağdaş koruma kuramının dünyada ve Türkiye'deki gelişim süreci bağlamında Modern Mimarlık örneklerinin de koruma alanı kapsamına girmesiyle beraber gündeme gelen yeni kuramsal tartışmalar irdelenmiştir. Uluslararası koruma örgütlerinin modern mirasın korunması konusu üzerine yapmış oldukları faaliyetler ve bu konuda çeşitli ülkelerde yapılan uygulamalardan örnekler incelenmiştir.Üçüncü bölümde, Kadıköy Halkevi Binası'nın koruma kapsamında bir değerlendirmesi yapılmıştır. Bu amaçla öncelikle, Cumhuriyet tarihimizde çok önemli yere sahip, modernite projesinin tüm ülke çapında yayılma arzusunun en somut kanıtı olarak görülebilecek eğitim kurumları olan halkevleri üzerine bir araştırma yapılmıştır. Yapının özgün işlevinin halkevi olması nedeniyle, yapı koruma kapsamında değerlendirilirken öneminin bir kat daha arttığı düşünülmektedir. Bunun yanında dönemin ideolojisinin halkevi yapılarının mimarisini nasıl şekillendirdiğinin; halkevi binalarının, batılılaşma ve modernleşme hareketlerinin mimari alandaki mekânsal karşılığı olarak görülmelerinin; halkevlerinin nasıl faaliyetlerle yaşama katıldıklarının ve günümüze ulaşabilmiş çok az sayıdaki halkevi yapısı üzerinden mimari özelliklerinin üzerinde durulmuştur. Kadıköy Halkevi Binası hakkında yapının mimarı, kent içindeki yeri ve yapının tarihi başlıkları altında detaylı bir çözümleme yapılmış ve sonuçta yapı sahip olduğu belge, anı, kimlik ve süreklilik değerleri ile mimari ve işlevsel değer olarak tanımlanmış koruma ölçütlerine uygun olduğu biçiminde değerlendirilmiştir.Dördüncü bölümde, yapının, plan ve cephe özellikleri, taşıyıcı sistem ve malzeme kullanımı hakkında yapılan tespit çalışmaları aktarılmış, ardından tarihsel araştırmalar doğrultusunda yapının görmüş olduğu müdahalelerin tespit ve değerlendirmesi yapılmıştır. Bu değerlendirmeler sonucunda restitüsyon ve restorasyon projeleri hazırlanmıştır. Mevcut durumunda, iki ayrı işlevle hizmet veriyor olmasından dolayı bir takım müdahalelere maruz kalmış olsa da, bir bölümünün Kadıköy Halk Eğitim Merkezi olarak yoğun bir şekilde kullanılıyor olması binanın özgün işlevine uygunluğu açısından olumlu olarak kabul edilmiş ve restorasyon projesi hazırlanırken bu işlevin devamı amaçlanmıştır.Tezin Kadıköy Halkevi Binası üzerinden tartışmaya açtığı ve katkıda bulunmayı hedeflediği alan ülkemizdeki koruma kavrayışına 20. yüzyıl Modern Mimarlık ürünlerinin de katılması yönünde geliştirilmesi gereken toplumsal bilinçtir. Ne yazık ki Modern Mimarlık ürünleri, koruma tartışmaları söz konusu olduğunda, daha eski ve geleneksel mirasla karşılaştırıldığında aynı derecede kabul görmemekte, değişen yaşam şartları, yapım teknolojileri, ihtiyaçlar, vb karşısında dayanamayarak çok hızlı bir şekilde tahrip olmakta ve hatta teker teker yıkılmaktadırlar. Oysa ki bu dönem yapılarının, Kadıköy Halkevi Binası örneğinde olduğu gibi, günümüz gereksinmelerine uygun olarak yapılacak restorasyonlarla yaşama dahil edilmeleri mümkündür. Böylelikle 20. yüzyıl Modern Mimarlık ürünlerinin, pek çokları tarafından güç fark edilen özel ve özgün niteliklerinin göz önüne çıkartılabileceği ve bu yapıların da korunması gerektiğine dair bilincin gelişmesine yönelik olumlu bir etki üretileceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The foundation of Turkey Republic, which is a democratic and secular based nation-state, at the beginning of the 20th century, has brought about a very fast transformation and development process in political, economic, social and cultural fields. Main targets of this process were the assimilation of Western type of modern life and the formation of a new, modern society. The object of the study of the thesis is the building of Kadıköy Community Center, which is a very important example of that period. It is one of the valuable cultural properties mainly in two terms: first, it is one of the initial architectural products which was build in International Modern Style in Early Republic Period and second, it is one of the important examples of the formation of community centers which are the main providers of the development of modern life socially and culturally.In the first chapter, the reasons of the choice of this building and the factors that render the value of the building are explained and the development process of the restoration project is defined with its expansions on the scope of the subject, on the method and on the research and documentation processes.In the second chapter, because of the building of Kadıköy Community Center is an example of Modern Architecture, a theoretical research about the evaluation of 20th century Modern Architecture buildings in the scope of preservation is introduced. The discussions on this field and the activities of international preservation organizations on the preservation of Modern Heritage are examined and the related applied works are exemplified.In the third chapter, the building of Kadıköy Community Center is evaluated in the context of preservation. For this purpose primarily the community centers, which have a specific importance in the history of Republic as educational institutions, with being the most concrete examples of the desire of the expansion of the modernity project through the whole country are investigated. It is thought that the importance of the building is incerased in the context of preservation because of the original function of the building is a community center. Besides these, how the architecture of community centers were shaped by the ideology of the period; how they were seen as the spatial response of modernization processes; in which ways they participated in the daily life of that period and the architectural characteristics of community center buildings; are emphazised. And the building of Kadıköy Community Center is analysed particularly under the topics of, the architect of the building, the place of the building in the city, and the history of the building. In conclusion, the building of Kadıköy Community Center is evaluated as appropriate for preservation criteria with its values of memory, identity, continuity and its historical document value.In the fourth chapter, the characteristics of the plans and elevations of the building and the structural system and materials are depicted. Then the interventions on the building are explored by the historical surveys. And the restitution and restoration projects of the building are proposed according to these evaluations. In the existing situation, the building has been functioning acording to two different programs and because of this it was exposed to some interventions. But a part of it, is still used as Kadıköy Community Center. This is acknowledged as a positive fact and the restoration project structured on the idea of the continuity of this function.The purpose of the thesis is to open discussion about the issue of preservation of the buildings of Modern Architecture with this research on the building of Kadıköy Community Center and to make contribution to the idea of the necessity of preserving Modern Architecture within the field of preservation in the country. Unfortunately, the buildings of Modern Architecture are not acceptable enough for preservation comparing with the buildings of traditional heritage. Their demolition process is very fast because of the changes in the needs of life, technology, economy, etc. whereas their contribution to life is possible with appropriate restorations, as in the example of Kadıköy Community Center. So it has been thought that the special and authentic qualities of the examples of 20th century Modern Architecture could be exposed and a positive effect could be produced for the development of the consciousness about preserving them.
Benzer Tezler
- Kadıköy Moda semtinin tarihi ve kentsel sit olarak tanımlanması ve korunması için öneriler
Identification of Moda district as historic and urban heritage site and conservation proposals
TANLA ATUN ATLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP ERES ÖZDOĞAN
- Erken Cumhuriyet dönemi modernleşmenin mimarlığa yansımaları: Seyfi Arkan'ın İzmit Halkevi binası örneği
Reflections of Early Republic period modernization on architecture: The example of Izmit Community School building designed by Seyfi Arkan
SERDAR MEMİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Gedik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM BELİR
- Istanbul City Hall: A case for the international style in Turkey
İstanbul Belediye Sarayı: Türkiye'de uluslararası üslup üzerine örnek çalışma
MELTEM ÇETİNEL
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET MURAT GÜL
- Building the 'modern' environment in early republican Turkey: Sümerbank Kayseri and Nazilli factory settlements
Erken Cumhuriyet Türkiyesi'nde 'modern' çevrenin inşası: Sümerbank Kayseri ve Nazilli fabrika yerleşimleri
BURAK PERİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2002
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ELVAN ALTAN ERGUT
- Halit Femir'in (1910-1954) hayatı ve mimarlığı
Halit Femir's (1910-1954) life and architecture
BİLGE EKİN İNAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP KUBAN TOKGÖZ