Deniz ortamı manyetotellürik verilerinin çapra -türev yöntemi ile iki boyutlu ters çözümü
Two dimensional inversion of marine magnetotellurics data with cross-gradient constraints
- Tez No: 309560
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. EMİN UĞUR ULUGERGERLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeofizik Mühendisliği, Geophysics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 76
Özet
Manyetotellürik yöntem, yer içinin yapısının incelenmesinde en çok kullanılan yöntemlerden biridir. Yöntemin kolay uygulanabilirliği, son yıllarda deniz ortamında yapılan çalışmalarda da kullanılmasını yaygınlaştırmıştır. Manyetotellürik verilerin 2B ters çözümü kötü-durumludur ve düzgünleştiricili yöntemler kullanılarak çözülebilir. Bu çalışmada manyetotellürik verilerin 2B ters çözümü için bir algoritma geliştirilmiştir.Manyetotellürik yöntemde ölçülen büyüklükler, denizel ve karasal ortamlar için farklı karakterdedir. Deniz ve karasal ortam için MT tepkileri hesaplanmış ve iki durum arasındaki farklılığın sebepleri belirlenmiştir. Manyetotellürik tepkiyi etkileyen topoğrafya ve kıyı etkisi gibi faktörler açıklanmıştır. Denizel ortamın, veri üzerindeki etkisini gösterebilmek amacıyla, ters çözüm işlemine batimetrinin dahil edilmesi gerektiği gösterilmiştir.Doğrusal olmayan ters çözüm probleminde eşlenik türev (CG) algoritması kullanılmıştır. Geliştirilen algoritmada, farklı durağanlaştırıcı tanımlarının manyetotellürik yöntemin ters çözümünde kullanılabilirlikleri karşılaştırılmıştır.Manyetotellürik verilerin ters çözümü için birleşik ters çözüm algoritması geliştirilmiştir. Geliştirilen algoritmada, aynı jeoloji için farklı sonuçlar üretebilen TE ve TM modu verileri, iki farklı yöntem verisi olarak kabul edilip, birleşik ters çözüm işlemine sokulmuşlardır. Uygulanan birleşik ters çözüm işleminin temelinde, bu iki veri tipini sağlayan yer modellerinin geometrik olarak benzer olması kuralı yatmaktadır. Bu benzerliği sağlamak amacıyla birleşik ters çözüm algoritmasında çapraz-türev yöntemi kullanılmıştır.Geliştirilen algoritma, yapay veriler üzerinde denenmiş ve manyetotellürik 2B ters çözümde kullanılabilir olduğu gösterilmiştir. Sonuçlar ayrıca, TE ve TM modu verilerinin, çapraz türev yöntemiyle birleşik ters çözüme sokulduğunda, ayrı ayrı sokuldukları duruma göre birbirlerine daha çok benzeyen modeller ürettiği ve yeraltının yorumlanması aşamasında faydalı yapısal bilgiler sağladığı gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
Magnetotelluric (MT) method is one of the most famous methods in the investigation of subsurface structures. Because it is easy to implement, it has also become widely used in marine environment surveys. Two dimensional inversion of magnetotellurics data is ill-posed thus can be solved with regularization methods. In this study, an algorithm for two-dimensional magnetotelluric inversion has been developed.The data in MT sounding can be different for marine and land environment. Responses for both cases has been calculated and the reasons for the differences has been discussed. The topographic and coast effects on data has been identified.Conjugate gradient algorithm is used for the non-linear inverse problem. In algorithm, different stabilizers were compared due to their usefulness in 2D inversion of MT data.A joint inversion algorithm has been developed for the inversion of magnetotellurics data. Developed algorithm acts TE and TM mode data as collected from different methods and uses for joint inversion. The joint inversion procedure uses the rule of geometrical similarity between earth models obtained from both TE and TM mode inversion. In order to provide this similarity rule, cross-gradient constraint is used in joint inversion procedure.Developed algorithm has been tested on sythetic models and it is shown that algorithm is usefull for two-dimensional inversion of magnetotelluric data. Results also showed that, joint-inversion process with cross-gradient constraints can provide more similar earth models for TE and TM modes. The results from cross ? gradient inversion could provide usefull information when interpretating the subsurface.
Benzer Tezler
- 3-D velocity structure for the Sea of Marmara and surrounding region (NW Turkey) by using full waveform tomography
Marmara Denizi ve Kuzeybatı Anadolu Bölgesi üç boyutlu (3-B) hız yapısının tam dalgabiçimi tomografi yöntemi ile analizi
YEŞİM ÇUBUK SABUNCU
Doktora
İngilizce
2016
Jeofizik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUNCAY TAYMAZ
- Deniz güvenliğine yönelik başlıca tehditler ve AB deniz güvenliği stratejisi bağlamında Akdeniz güvenliği
Main threats to maritime security and Mediterranean security in the context of European Union maritime security strategy
ALİ ÖZGÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Siyasal BilimlerErciyes ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İNANÇ ÖZEKMEKÇİ
- An assessment on the link between maritime security and the marine environment
Deniz güvenliği ve deniz ortamı arasındaki bağlantı üzerine bir değerlendirme
MEGAT MOHD SHAUQI MEGAT YAHYA
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
HukukAnkara ÜniversitesiDeniz Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. XXX ADEMUNI-ODEKE
- Sinop ili kıyı şeridinde deniz ortamı kalitesinin belirlenmesi
Sea surroundings quality determination at the coast of Sinop
OKAN KARAALİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Çevre MühendisliğiOndokuz Mayıs ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. YÜKSEL ORHAN
- Denize deşarj yapılarının inşa yöntemlerinin karşılaştırılması
Comprasion of construction methods of the marine outfall structures
BAŞAK ÇITIR ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Deniz BilimleriKaradeniz Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BASRİ ERTAŞ
- Sualtı akustik dalga yayılımında baloncukların dispersif modellenmesi
Dispersive modeling of bubbles for underwater acoustic wave propagation
BURAK DEĞİRMENCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiDeniz Harp Okulu KomutanlığıElektronik Mühendisliği Bölümü
YRD. DOÇ. DR. SERKAN AKSOY