Türkçeden İngilizceye edat çevirileri esnasında alınan çeviri kararları
Translation decisions in translations of prepositions from Turkish into English
- Tez No: 353071
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. TURGUT GÜMÜŞOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: edat, çokanlamlılık, anlatım bozukluğu, çeviri süreci, çeviri kararları, eşdeğerlik, aktarım sorunu, prepositions, polysemy, ambiguity, translation proces, translation decesions, equivalence, transfer problems
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çeviribilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 170
Özet
Bu çalışmanın amacı, ilgi kurma görevli sözcükler olarak tanımlanabilen edatların Türkçe'den İngilizce'ye aktarımı sırasında alınan çeviri kararlarını incelemek ve ortaya çıkan çeviriri farklılıkları üzerine bir takım kuramsal tespitlerde bulunmaktır. Bu çalışmada edat kavramına, buna bağlı olarak, evrensel ölçütlerde yapılan edat sınıflandırılmalarına yer verilmiş ve edat kavramı için yapılan çeşitli tanımlar sunulmuştur. Hem Türkçe'de hem de İngilizce'de görev, anlam ve yapı olarak sınıflandırılan edatlar, konu ile ilgili olan kaynaklardaki tanım farklılıkları göz önün ele alınarak örneklendirilmiştir. Edatların tarihsel sürecine ve dönüşümüne kısaca değinilmiş anlamsal ve sözdizimsel boyutta dilde üstlendiği görevler ve yerine getirdiği işlevler örnek cümlelerle karşılaştırılmış ve kullanımları açıklanmaya çalışılmıştır. Edatların kullanıldığı yapıları ve işlevleri gösteren örnek cümleler her iki dile de çevrilmiştir. Çalışmada, çokanlamlılık ve çokanlamlılığın çeviride yol açtığı temel çeviri ve aktarım sorunlarından anlatım bozuklukluğuna değinilmiş ve edatların sebep olduğu anlatım bozuklukları anlamsal ve sözdizimsel boyutta örneklendirilmiştir. Edatların yol açtığı anlam ve biçim ayrılıkları sonucunda ortaya çıkan aktarım farklılıklarının giderilmesinde çevirmen kararlarının oynadığı rolün önemi gerçek dünya deneyimi bağlamında açıklanmıştır. Çeviri sürecinde eşdeğerlik kavramı belli kuramcıların öne sürdükleri eşdeğerlik modelleri içinde verilmiştir. Bu tezde, denek ve kontrol grupları içi hazırlanan bütüncenin dil testi olarak sunulma aşamaları ve çeviri işinin kendisi anlatılmş ve elde edilen çevirilerin incelenmesinden sonra elde edilen bazı niceliksel sonuçlar grafik ve tablolar halinde gösterilmiştir. Niceliksel sonuçlar çeviri kararlarının ardında yatan bilişsel nedenlerin değerlendirilmesine yardımcı olacak niteliksel verilere dönüştürülmüştür. Bu çalışma, edatların çevrilmesi sırasında alınmış olan çeviri kararlarının nasıl şekillendiği üzerine yapılan genel bir değerlendirilmeyle sonlandırılmıştır. Bu genel değerlendirmenin sonucunda, eşdeğerliği yakalamak için alınmış çeviri kararlarının her hangi bir aktarım sorununa yol açıp açmadığının tespiti yapılacaktır.
Özet (Çeviri)
This study was conducted in order to lay stress on and present some experimental and theoretical evaluations of the discrepancy encountered during the process of translation, from Turkish into English, of prepositions, described as functionary elements to express such a number of relationships as time, location, direction, manner, state, quantity, purpose, reason and cause. Technically divided into three parts, this thesis first deals with the preposition concept in general. Correspondingly, there are classifications in accord with universal standards, including various definitions of prepositions obtained from grammar references, glossary of terms and relevant articles. Displayed through graphics, prepositions are classified into three different headings: function, meaning and form. Discrepancy amongst their definitions and the historical process and transformation of prepositions are briefly addressed alongside their semantically and syntactically defined and examplified duties and functions within the language. In the second chapter, such general and basic problems faced in translation as polysemy and ambiguity, are compared and epitomized on both semantic and syntactic levels. This chapter approaches how prepositions should give rise to divergence in form and meaning and the similar translation problems arising immediately afterwards and the importance of the role played by the translator in clearing up such problems in the context of the real world experience. Likewise, it includes some of the models of equivalence proposed by a number of theorists, which are thought of as having an impact on the decision-making process in translation. The third and last part, which accounts for a step-by-step analysis of the corpuses gained through the agency of those who took part in the experimental phase, is presented under the title of research method. In his study there will be a comprehensive evaluation on linguistic performance as to how translation decisions during the translation work of prepositions have been shaped by the experimental subjects. In brief, it will be ascertained if any of those translation decisions taken for the sake of equivalence caused a translation problem.
Benzer Tezler
- İngilizce ve Türkçede kullanılan eklerin karşılaştırılması
A comperative study of affixes in Turkish and English
ERDEM AYBAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Batı Dilleri ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET ÖZTÜRK
- Crosslinguistic analysis of lexical bundles in L1 English, L2 English, and L1 Turkish research articles
Ana dil İngilizce, ikinci dil İngilizce ve birinci dil Türkçe araştırma makalelerindeki çok sözcüklü birimlerin diller arası karşılaştırmalı analizi
FATİH GÜNGÖR
Doktora
İngilizce
2016
DilbilimGazi Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HACER HANDE UYSAL
- İngilizce ve Türkçede yer ve zaman edatlarının karşılaştırılması
A comparative and contrastive analysis of the prepositions of place and time in Turkish and English
MEHMET PAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Batı Dilleri ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET AYGÜN
- Syntax-based error analysis on writings of university prep school pre-intermediate level students
Üniversite hazırlık sınıfında yabancı dil olarak İngilizce öğrenen orta altı seviye öğrencilerin yazılarının sözdizimsel –syntactic- hata analizi
HÜLYA GÜRBÜZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Eğitim ve ÖğretimUfuk ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BERRA ABBASOĞLU
- An experimental study on acquisition of prepositions in English as a third language
Edatların üçüncü dil olarak İngilizce'de edinimi üzerine deneysel bir çalışma
SAKİNE ÇABUK
Doktora
İngilizce
2016
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SULTAN ÇİĞDEM SAĞIN ŞİMŞEK