İnançlara yönelik söylemin ideolojik inşası: Cuma hutbeleri
The ideological construction of the discourse on beliefs: Friday sermons
- Tez No: 358578
- Danışmanlar: PROF. DR. CENGİZ ANIK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Halkla İlişkiler, İletişim Bilimleri, Religion, Public Relations, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 442
Özet
Bu tezde inançlara yönelik söylemin ideolojik boyutları belirlenmekte ve bu açıdan Cuma hutbeleri incelenmektedir. Bu amaçla ilk olarak ideoloji ve iktidarın anlaşılmasına yönelik kuramsal görüşler tartışılmaktadır. Bu anlamda, idea ve logos kavramlarının tarihsel gelişimine yer verilmekte; ideoloji, bilgi ve kültürle ilişkili görüşler, toplum ve birey açısından değerlendirilmekte; ideoloji ve iktidara toplumbilimsel yaklaşımlar dikkate alınmaktadır. Daha sonra, din ile toplum arasındaki ilişkiler ele alınmakta ve bu ilişkinin çeşitli boyutları üzerinde durulmaktadır. Dinin toplumsal öneminin anlaşılması için dinin ideolojik ve siyasal boyutlarının anlaşılmasının gerekli olduğuna dikkat çekilmektedir. Dinin, modernleşme sürecindeki konumu ve yaşadığı değişimler, dini söylemlerin oluşmasında belirleyici bir öneme sahip olmaktadır. Çağdaş toplumların kendine özgü yapıları ve süreçleri ile din arasındaki ilişkilere özel bir ilgi gösterilmiştir. Bu bağlamda dinle ilişkili anlayışların şekillenmesinde medya kaçınılmaz bir yere sahiptir. Günümüz toplumlarının dinle ilişkili diğer bir önemli yönü sekülerleşme sürecidir. Özellikle sekülerleşmenin, dinsel inancın, modern anlamda ideolojikleşerek iktidara odaklanan bir biçime dönüşmesine yol açtığı görüşü tezin temel bir vurgusudur. Türkiye'de İslam ve ideolojinin tarihsel ve toplumsal yönüne; Türkiye'deki modernleşme, sekülerleşme süreçlerinin kendine özgü karakteristikleri dikkate alınarak açıklık getirilmeye çalışılmaktadır. Son olarak, sergilenen bu kuramsal tartışmalar ışığında Cuma hutbelerinin metin analizi yapılmaktadır. Kuramsal tartışmalarda ön plana çıkan belirli ölçütler bu metin analizinin temel birimlerini oluşturmaktadır. İnanç ve ideolojinin birbiriyle bağlantıları, bu tezin merkezi ilgisini oluşturmaktadır. Toplumdaki değişmeler, dinsel inancın ideolojiye dönüşmesine neden olmaktadır. Bu anlamda inançlara yönelik söylem giderek daha fazla dünyaya ilişkin öğütleri ve tavsiyeleri kapsamaktadır. İnsanlar, ideoloji vasıtasıyla, eylemlerine, ilişkilerine, nesnelere, olaylara kısaca dünyaya anlam verirler. İnançlara yönelik bir söylem biçimi olarak Cuma hutbeleri incelendiğinde onun, insan yaşamının neredeyse tüm bu alanlarıyla ilgili öğütler yoluyla dünyaya anlam vermenin belirli bir türünü oluşturduğu görülmektedir.
Özet (Çeviri)
In this thesis, the ideological aspects of the discourse on beliefs are specified and in that respect the Friday sermons are examined. For this aim, at first, the theoretical views attempting at understanding ideology and power are discussed. In this sense, the concepts of idea and logos are considered in terms of their historical development; the views on ideology, knowledge and culture are evaluated in terms of society and individual; the social scientific approaches to ideology and power are taken into account. When the Friday sermon as a discourse on beliefs is analyzed it is seen that it forms a certain type of giving meaning to the world through advices in all these fields. It is noticed that in order to understand social significance of religion it is necessary to understand its ideological and political dimensions. The position of the religion and the changes religion experiences in the process of modernization have a determinative importance in the formation of religious discourse. There is a special interest in the relation between the structures and processes of the contemporary society and the religion. In this context, media has an inevitable place in shaping the conceptions related to religion. Another significant aspect of contemporary society in relation to religion is the process of secularization. Specifically, a basic emphasis of this thesis is the view that religious belief has been transformed into a form that focuses on power. The historical and social sides of İslam in Türkiye are tired to be clarified by considering peculiar characteristics of the processes of modernization and secularization in Türkiye. Lastly, in the light of these theoretical discussions that are presented, a text analysis of the Friday sermons is carried out. Certain criteria that come into prominence in the theoretical arguments constitute the basic units of this text analysis. The interconnections of belief and ideology constitute the central concern of this thesis. The changes in society lead to the transformation of religious beliefs into ideology. In this sense, the discourse on beliefs increasingly contains the advices and recommendations about the world. People give meaning to their actions, their relations, objects, events briefly to the world through ideology. Next, an attention is given to the relations between religion and society and the various aspects of these relations are emphasized.
Benzer Tezler
- The nexus of populism, ideology, and threat perception: Evidence from Turkey
Popülizm, ideoloji ve tehdit algısı ilişkisi: Türkiye'den deliller
FATİH RESUL KILINÇ
Doktora
İngilizce
2023
Siyasal BilimlerKadir Has ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN EMRAH KARAOĞUZ
- Televizyon dizilerinde kültürel temsiller: Mardin dizileri örneği
Représentations culturelles dans les séries télévisées: Exemple de les séries télévisées de Mardin
SEZER AHMET KINA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Radyo-TelevizyonGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ECE VİTRİNEL
- Tommaso Campanella ve Thomas More'un ütopyalarının karşılaştırılması
Comparing Thomas More and Tommaso Campanella's utopias
MAHMUT AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
FelsefeAtatürk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OSMAN ELMALI
- 'Vatan için ölmek': Türkiye'de şehit asker kültünün sosyo-politik inşası ve şehit aileleri dernekleri
'Dying for the motherland': The socio-political construction of martyr soldier cult and martyr family associations in Turkey
ŞAFAK AYKAÇ
- Yeni medyada nefret söylemi: Hayko Cepkin örneği
Hate speech in new media: The case of Hayko Cepkin
ZEYNEP EKE
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
GazetecilikAnkara ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEDRİYE POYRAZ