Geri Dön

İnançlara yönelik söylemin ideolojik inşası: Cuma hutbeleri

The ideological construction of the discourse on beliefs: Friday sermons

  1. Tez No: 358578
  2. Yazar: ASUMAN BANU HÜLÜR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. CENGİZ ANIK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Halkla İlişkiler, İletişim Bilimleri, Religion, Public Relations, Communication Sciences
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2014
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 442

Özet

Bu tezde inançlara yönelik söylemin ideolojik boyutları belirlenmekte ve bu açıdan Cuma hutbeleri incelenmektedir. Bu amaçla ilk olarak ideoloji ve iktidarın anlaşılmasına yönelik kuramsal görüşler tartışılmaktadır. Bu anlamda, idea ve logos kavramlarının tarihsel gelişimine yer verilmekte; ideoloji, bilgi ve kültürle ilişkili görüşler, toplum ve birey açısından değerlendirilmekte; ideoloji ve iktidara toplumbilimsel yaklaşımlar dikkate alınmaktadır. Daha sonra, din ile toplum arasındaki ilişkiler ele alınmakta ve bu ilişkinin çeşitli boyutları üzerinde durulmaktadır. Dinin toplumsal öneminin anlaşılması için dinin ideolojik ve siyasal boyutlarının anlaşılmasının gerekli olduğuna dikkat çekilmektedir. Dinin, modernleşme sürecindeki konumu ve yaşadığı değişimler, dini söylemlerin oluşmasında belirleyici bir öneme sahip olmaktadır. Çağdaş toplumların kendine özgü yapıları ve süreçleri ile din arasındaki ilişkilere özel bir ilgi gösterilmiştir. Bu bağlamda dinle ilişkili anlayışların şekillenmesinde medya kaçınılmaz bir yere sahiptir. Günümüz toplumlarının dinle ilişkili diğer bir önemli yönü sekülerleşme sürecidir. Özellikle sekülerleşmenin, dinsel inancın, modern anlamda ideolojikleşerek iktidara odaklanan bir biçime dönüşmesine yol açtığı görüşü tezin temel bir vurgusudur. Türkiye'de İslam ve ideolojinin tarihsel ve toplumsal yönüne; Türkiye'deki modernleşme, sekülerleşme süreçlerinin kendine özgü karakteristikleri dikkate alınarak açıklık getirilmeye çalışılmaktadır. Son olarak, sergilenen bu kuramsal tartışmalar ışığında Cuma hutbelerinin metin analizi yapılmaktadır. Kuramsal tartışmalarda ön plana çıkan belirli ölçütler bu metin analizinin temel birimlerini oluşturmaktadır. İnanç ve ideolojinin birbiriyle bağlantıları, bu tezin merkezi ilgisini oluşturmaktadır. Toplumdaki değişmeler, dinsel inancın ideolojiye dönüşmesine neden olmaktadır. Bu anlamda inançlara yönelik söylem giderek daha fazla dünyaya ilişkin öğütleri ve tavsiyeleri kapsamaktadır. İnsanlar, ideoloji vasıtasıyla, eylemlerine, ilişkilerine, nesnelere, olaylara kısaca dünyaya anlam verirler. İnançlara yönelik bir söylem biçimi olarak Cuma hutbeleri incelendiğinde onun, insan yaşamının neredeyse tüm bu alanlarıyla ilgili öğütler yoluyla dünyaya anlam vermenin belirli bir türünü oluşturduğu görülmektedir.

Özet (Çeviri)

In this thesis, the ideological aspects of the discourse on beliefs are specified and in that respect the Friday sermons are examined. For this aim, at first, the theoretical views attempting at understanding ideology and power are discussed. In this sense, the concepts of idea and logos are considered in terms of their historical development; the views on ideology, knowledge and culture are evaluated in terms of society and individual; the social scientific approaches to ideology and power are taken into account. When the Friday sermon as a discourse on beliefs is analyzed it is seen that it forms a certain type of giving meaning to the world through advices in all these fields. It is noticed that in order to understand social significance of religion it is necessary to understand its ideological and political dimensions. The position of the religion and the changes religion experiences in the process of modernization have a determinative importance in the formation of religious discourse. There is a special interest in the relation between the structures and processes of the contemporary society and the religion. In this context, media has an inevitable place in shaping the conceptions related to religion. Another significant aspect of contemporary society in relation to religion is the process of secularization. Specifically, a basic emphasis of this thesis is the view that religious belief has been transformed into a form that focuses on power. The historical and social sides of İslam in Türkiye are tired to be clarified by considering peculiar characteristics of the processes of modernization and secularization in Türkiye. Lastly, in the light of these theoretical discussions that are presented, a text analysis of the Friday sermons is carried out. Certain criteria that come into prominence in the theoretical arguments constitute the basic units of this text analysis. The interconnections of belief and ideology constitute the central concern of this thesis. The changes in society lead to the transformation of religious beliefs into ideology. In this sense, the discourse on beliefs increasingly contains the advices and recommendations about the world. People give meaning to their actions, their relations, objects, events briefly to the world through ideology. Next, an attention is given to the relations between religion and society and the various aspects of these relations are emphasized.

Benzer Tezler

  1. The nexus of populism, ideology, and threat perception: Evidence from Turkey

    Popülizm, ideoloji ve tehdit algısı ilişkisi: Türkiye'den deliller

    FATİH RESUL KILINÇ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Siyasal BilimlerKadir Has Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN EMRAH KARAOĞUZ

  2. Televizyon dizilerinde kültürel temsiller: Mardin dizileri örneği

    Représentations culturelles dans les séries télévisées: Exemple de les séries télévisées de Mardin

    SEZER AHMET KINA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Radyo-TelevizyonGalatasaray Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ECE VİTRİNEL

  3. Tommaso Campanella ve Thomas More'un ütopyalarının karşılaştırılması

    Comparing Thomas More and Tommaso Campanella's utopias

    MAHMUT AVCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    FelsefeAtatürk Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. OSMAN ELMALI

  4. 'Vatan için ölmek': Türkiye'de şehit asker kültünün sosyo-politik inşası ve şehit aileleri dernekleri

    'Dying for the motherland': The socio-political construction of martyr soldier cult and martyr family associations in Turkey

    ŞAFAK AYKAÇ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinGalatasaray Üniversitesi

    Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BİROL CAYMAZ

  5. Yeni medyada nefret söylemi: Hayko Cepkin örneği

    Hate speech in new media: The case of Hayko Cepkin

    ZEYNEP EKE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    GazetecilikAnkara Üniversitesi

    Gazetecilik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BEDRİYE POYRAZ