Psikolojik danışman adaylarının duygusal zeka düzeyleri ile düşünme stilleri arasındaki ilişki
The relationship between emotional intelligence and thinking styles of the counselor trainees
- Tez No: 368245
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATMA EBRU İKİZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: duygusal zeka, düşünme stilleri, psikolojik danışman adayları, emotional intelligence, thinking styles, counselor trainees
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 174
Özet
ÖZET Bu araştırmada psikolojik danışman adaylarının düşünme stillerinin ve sosyo-demografik özelliklerinin duygusal zeka alt boyutlarıyla ilişkisi ile yordayıcı etkisi incelenmiştir. Araştırmanın evrenini, 2012-2013 eğitim öğretim yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi ve Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nde öğrenim görmekte olan psikolojik danışman adayları oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı'nda, 2., 3. ve 4. sınıf düzeyinde öğrenim görmekte olan, 181'i kadın, 119'u erkek toplam 300 psikolojik danışman adayı oluşturmaktadır. Araştırmada ölçme aracı olarak Bar-On Duygusal Zeka Ölçeği (Bar-On, 1997) ve Düşünme Stilleri Ölçeği (Sünbül, 2004) ile araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 21.0 istatistik programı ve Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı, bağımsız t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Tukey Testi ve Çoklu Regresyon Analizi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen önemli sonuçlardan biri, psikolojik danışman adaylarının kişisel beceriler düzeylerinin yüksek ancak stres yönetimi düzeylerinin düşük olduğudur. Cinsiyet açısından sonuçlar değerlendirildiğinde, kızların bağımsızlık, duygusal benlik bilinci, sosyal sorumluluk, kişiler arası ilişkiler ve iyimserlik düzeyleri erkek psikolojik danışman adaylarından daha yüksektir. Dördüncü sınıfların sosyal sorumluluk ve strese dayanıklılık düzeylerinin ikinci sınıfta okuyan psikolojik danışman adaylarından daha yüksek olduğu bulgusu elde edilmiştir. Kendini gerçekleştirme, sosyal sorumluluk ve mutluluk alt boyutlarıyla anne eğitim düzeyi arasında pozitif yönde anlamlı; kendini gerçekleştirme, esneklik ve mutluluk alt boyutlarıyla baba eğitim düzeyi arasında pozitif yönde anlamlı; gerçekçilik ve dürtü kontrol alt boyutlarıyla ebeveyn eğitim düzeyi arasında negatif yönde anlamlı ilişkiler olduğu ortaya çıkmıştır. Sosyal sorumluluk ve mutluluk alt boyutları ile psikolojik danışman adaylarının ailelerinin gelir düzeyleri pozitif yönde anlamlı bir ilişki içerisindeyken; problem çözme ve dürtü kontrol duygusal zeka alt boyutları ile psikolojik danışman adaylarının ailelerinin gelir düzeyleri arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu sonucu elde edilmiştir. Ayrıca mutluluk düzeyleri ile algılanan ekonomik düzey arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Araştırma bulgularına göre duygusal zekanın kişisel beceriler alt boyutu ile düşünme stillerinin özerk düşünme, yargılayıcı düşünme, aşamalı düşünme, eş değerci düşünme, ayrıntıcı düşünme, içe dönük düşünme, dışa dönük düşünme ve yenilikçi düşünme arasında pozitif yönde; gelenekçi düşünme ve bütüncül düşünme arasında negatif yönde anlamlı bir ilişkinin olduğu saptanmıştır. Duygusal zekanın kişiler arası beceriler alt boyutu ile düşünme stilleri alt boyutlarından özerk düşünme, yargılayıcı düşünme, aşamalı düşünme, ayrıntıcı düşünme, dışa dönük düşünme ve yenilikçi düşünme arasında pozitif yönde; gelenekçi düşünme arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Duygusal zekanın şartlar ve çevreye uyum alt boyutu ile düşünme stilleri alt boyutlarından özerk düşünme, yargılayıcı düşünme, aşamalı düşünme, ayrıntıcı düşünme, dışa dönük düşünme ve yenilikçi düşünme arasında pozitif; gelenekçi düşünme arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Duygusal zekanın stres yönetimi alt boyutu ile düşünme stilleri alt boyutlarından özerk düşünme, yargılayıcı düşünme, aşamalı düşünme ve yenilikçi düşünme arasında pozitif yönde; kuralcı düşünme ve dışa dönük düşünme arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu sonucu elde edilmiştir. Duygusal zekanın genel ruh hali alt boyutu ile düşünme stilleri alt boyutlarından özerk düşünme, yargılayıcı düşünme, aşamalı düşünme, eş değerci düşünme, ayrıntıcı düşünme, dışa dönük düşünme ve yenilikçi düşünme arasında pozitif; gelenekçi düşünme arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Düşünme stilleri alt boyutlarından özerk düşünme, yargılayıcı düşünme, kuralsız düşünme, içe dönük düşünme ve dışa dönük düşünmenin duygusal zeka alt boyutlarından kişisel becerilerin önemli yordayıcıları olduğu, toplam varyansın %24'ünü açıkladığı sonucu elde edilmiştir. Düşünme stilleri alt boyutlarından özerk düşünme, ayrıntıcı düşünme ve dışa dönük düşünmenin kişiler arası ilişkiler boyutunun önemli yordayıcıları olduğu, toplam varyansın %16'sını açıkladığı sonucuna ulaşılmıştır. Düşünme stilleri alt boyutlarından yargılayıcı düşünme, aşamalı düşünme ve dışa dönük düşünmenin şartlar ve çevreye uyum boyutunun önemli yordayıcıları olduğu, toplam varyansın %24'ünü açıkladığı sonucu elde edilmiştir. Düşünme stilleri alt boyutlarından kuralcı düşünme, yargılayıcı düşünme ve aşamalı düşünmenin stres yönetimi duyusal zeka alt boyutunun önemli yordayıcıları olduğu, toplam varyansın %16'sını açıkladığı görülmüştür. Düşünme stilleri alt boyutlarından ayrıntıcı düşünme, dışa dönük düşünme, yenilikçi düşünme ve gelenekçi düşünmenin genel ruh hali boyutunun önemli yordayıcıları olduğu, toplam varyansın %23'ünü açıkladığı sonucuna ulaşılmıştır. Psikolojik danışman adaylarının sosyo-demografik özelliklerinin duygusal zeka düzeylerini yordamasına ilişkin yapılan analizler sonucunda, cinsiyet, sınıf düzeyi, anne-babanın eğitim düzeyi, ailenin ekonomik geliri ve algılanan ekonomik durumu değişkenlerinin psikolojik danışman adaylarının duygusal zeka düzeylerinin önemli yordayıcıları olmadığı sonucu elde edilmiştir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT This research investigate the predictive effect of thinking styles and socio-demographic characteristics of counselor trainees on emotional intelligence and the relationship between thinking styles, socio-demographic characteristics of counselor trainees and emotional intelligence subscales. Population is consisted of students in Dokuz Eylul University Buca Education Faculty and Ege University Education Faculty through 2013-2014 academic year. Sample is consisted of 300 counselor trainees (181 girls, 119 boys) from 2nd, 3rd and last year classes. Data is collected by Bar-On Emotional Quotient Inventory (Bar-On, 1997) and Thinking Styles Inventory (Sünbül, 2004) and a questionnaire. Data analyzed by SPSS 21.0, Pearson Corelation Coefficient, Independence T-Test, One Way ANOVA, Tukey Test and Multiple Regression Analysis. According to results, counselor trainees' intrapersonal relations levels are high but stress management levels are low. According to gender, independence, emotional self-awareness, social responsibility, interpersonal relationship and optimism levels of girls are higher than boys. Last year trainees have higher levels on social responsibility and stress management levels than second year students. There is a statistically significant positive correlation between mother education level and self-actualization, social responsibility and happiness levels, between father education level and self-actualization, flexibility and happiness levels, however there is a statistically significant negative correlation between parents education levels and reality-testing and impulse control levels of counselor trainees. According to income, social responsibility and happinees are found to be positively correlated but problem solving and impulse control are found to be negatively correlated. Moreover, there is a statistically significant positive correlation between happiness levels of counsellor trainees and their perceived economic levels. There is a statistically significant negative correlation between counselor trainees' conservative thinking and global thinking levels and personal skills subscale levels of EQ. between conservative thinking levels and interpersonal relations levels, between adaptability levels and general mood levels of EQ . Stress management levels are found to be negatively correlated with executive thinking ve external thinking levels of counselor trainees. The legislative, judicial, anarchic, internal and external thinking levels are found to be statistically significant predictors of counselor trainees' personal skills levels; the legislative, local and external thinking levels are found to be statistically significant predictors of interpersonal relations levels; judicial, hierarchic and external thinking levels are found to be significant predictors of adaptability levels of counsellor trainees. Stress management levels are found to be significantly predicted by executive, judicial ve hierarchic thinking levels; general mood levels of counselor trainees are fund to be statistically predicted by local, external, liberal and conservative thinking levels. Socio-demographic characteristics of counsellor trainees investigated in this study were gender, class level, parents education level, familiar income, perceived economic level and results indicate that those variables are found to have no predictive effect on EQ levels of counselor trainees.
Benzer Tezler
- Psikolojik danışman adaylarının özgeciliklerinin, duygusal zekâ, kültürel duyarlılık ve sosyal beğenirlik açısından yordanması
Prediction of altruism of pyschological counselor candidates according to emotional intelligence, cultural sensitivity and social desirability.
GÖZDE ŞAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiYıldız Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞERİFE GONCA ZEREN
- Psikolojik danışman adaylarının psikolojik danışma öz yeterliğinin duygusal okuryazarlık ve bazı değişkenler açısından incelenmesi
Examination of candidates for psychological counseling's psychological counseling self-efficacy in terms of emotional literacy and some variables
YUNUS HAYRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SAFİYE SARICI BULUT
- Psikolojik danışman adaylarının bazı değişkenlere göre duygusal ve psikolojik danışma öz yeterlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between emotional and psychological counseling self-efficacy perceptions of psychological counseling candidates according to some variables
MUSTAFA KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimKırıkkale ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİROL ALVER
- Psikolojik danışman adaylarının yardım etme stilleri
Candidate psychological counselors' helping skills
AHU ARICIOĞLU
Doktora
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
PROF. DR. FİDAN KORKUT OWEN
- Psikolojik danışman adaylarının yaşamda anlama ilişkin görüşlerinin incelenmesi
Examination of counselor candidates' views about meaning in life
ESRA KILAVUZ ÇALIŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİLİZ GÜLTEKİN