Yönetimde kayırmacı uygulamalar üzerine nitel bir çalışma
A qualitative study on favoritism applications in management
- Tez No: 369151
- Danışmanlar: DOÇ. DR. RAMAZAN ERDEM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 155
Özet
Kayırmacılık, basit bir gözlemle dahi fark edilebilen; hemen her pozisyondan insanın yakınlık görüşü üzerinden bir ilişki bağlamı kurduğu; resmi ve sosyal ilişkileri bu informal kanallar üzerinden görmeye çalıştığı bir uygulamayı ifade etmektedir. Örgütsel ve yönetsel anlamda kayırmacılık ise genel ve geniş anlamıyla, kamu görevlerine yapılan atamalarda ve terfilerde akrabalık (nepotizm) veya tanıdık-dost (kronizm) ilişkilerine ya da siyasi veya din temelli ortaya çıkan gruplara öncelik verilmesi; kamu kaynaklarının siyasi iktidara yandaş, seçmen kesimlerini kayıracak biçimde yönlendirilmesi (kliyentalizm) gibi anlamlara gelmektedir. Kayırmacı uygulamalar olağan gibi görünmekle birlikte rahatsızlıklar duyulmaya başlanmış ve yeni yeni literatürde yerini almaya başlamıştır. Bu araştırma ile de kayırmacı uygulamaların varlığını tespit etme ile hangi türde uygulamaların yaygın olduğu nitel yöntem ile incelenmiştir. Araştırma, sürekli karşılaşılan kayırmacı uygulamaların tam anlamıyla çerçevesini çizebilmeyi ve farklı olan tam anlamı ile tanımlanamamış boyutlarını tespit etmeyi amaçladığından olgubilim deseni ile dizayn edilmiştir. Araştırmanın örneklemini, araştırmanın evrenini oluşturan Başbakanlığa bağlı Bakanlıklardan Cumhuriyetin kuruluşu ile birlikte teşkilatlandırılmış Milli Eğitim Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı oluşturmuştur. Çalışmada bu dört bakanlıkta en az 10 yıl görev yapmış kişilerden amaçlı örnekleme metotlarından kartopu örnekleme yöntemi ile belirlenmiş olan 26 kişi ile görüşülmüştür. Araştırmada nitel veriler, yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Araştırmada kamu kurumlarında özellikle terfi işlemlerinde kayırmacı uygulamalara sıklıkla rastlandığı, geçmişte yaygın olarak görülen nepotizm ve hemşehricilik türleri azalma gösterirken, siyasi kayırmacılık türünün hâlâ en fazla başvurulan kayırmacılık türü olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca kamu kurumlarında yaygın olarak görülen ikinci kayırmacılık türünün ise dini referansla oluşturulan kendilerine benzeşenleri koruyup kollama olarak tanımladığımız hiyerokratik kayırmacılık türü olduğu tespit edilmiştir. Kayırmacı uygulamaların genel itibari ile kişiler üzerinde dışlanma, kuruma yabancılaşma, motivasyonsuzluk gibi etkileri olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarından hareketle, kayırmacılık türlerine yönelik bir sınıflama geliştirilmiştir. Kayırmacı uygulamaların önlenmesi için tüm aşamalarda hâlihazırdaki yasaların dikkate alınmasının yeterli olduğu düşünülmektedir. Kayırmacı ilişkilerin yapılacak yeni çalışmalarla detaylandırılması ve geliştirilmiş olan kayırmacılık türlerine yönelik sınıflama ile birlikte hiyerokratik kayırmacılık türü ile ilgili çalışmaların yapılması önerilmektedir. Anahtar Kelimeler Kayırmacılık, Siyasi Kayırmacılık, Hiyerokratik Kayırmacılık, Kronizm, Hemşehricilik, Nepotizm, Nitel Araştırma.
Özet (Çeviri)
Favoritism, a way of interrelating over closeness from almost every position and trying to accomplish the formal and social relations over these informal channels, can be noticed with a sample observation. On the other hand organizational and managerial favoritism means that giving priority to kinship (nepotism) or acquaintances (cronyism) or political/religious advocacy on appointments and promotions in the public office. Also it means allocation of public resources to favor the partisanship and voter segments (clientelism). Although favoritism applications are seen usual and commonplace; people have started to feel discomfort. In this study to detect the presence of favoritism practices and the type of applications that are common in were examined by quantitative methods. Research was designed by phenomenologic pattern because the purpose was able to draw the outline of favoritism applications that regularly encountered as well as trying to detect the unidentified different types. The sample of the study is composed of Ministry of Education, Ministry of Justice, Ministry of Health and Ministry of Interior which have been reorganized with the establishment of the Republic. Study has been completed with 26 people that have served at least 10 years in one of these four ministries. These people were determined with snowball sampling method of purposive sampling methods. In this research, qualitative data were collected by interview technique that based on semi-structured interviews form. In this study, we found that at public institutions especially on promotion procedures, favoritism applications are frequently common. Nepotism and citizenship have a decrease but political favoritism is still referenced. Also the second common type of favoritism in public institutions is hierocratic favoritism which is defined as protection of created religious reference as similar to them by us. As a general favoritism applications make impact on people as exclusion, alienation, de-motivation. Based on the research results, a classification was developed for the type of favoritism. In order to prevent favoritism applications at all stages is thought adequate to be considered of current legislation. It is recommended to carry out works intended for elaborating favoritism, hierocratic favoritism and classification of favoritism types that have been developed. Key Words Favoritism, Partizanship, Hierocratic Favoritism, Cronyism, Citizenship, Nepotism, Qualitative Research.
Benzer Tezler
- Eğitim fakülteleri öğretim üyelerinin akademik özgürlük algılarının incelenmesi
The exploration of the opinions of the faculty members on academic freedom at the faculties of education
HALİM GÜNER
Doktora
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET FARUK LEVENT
- The social dimension of sustainability: A case study on indoor environmental quality in Türkiye
Sürdürülebilirliğin sosyal boyutu: Türkiye'de iç mekan çevre kalitesi üzerine bir vaka çalışması
DARYA AMINI
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZGÜR KAYALICA
- The role of taxation in European Union Sovereign debt crisis
Vergilendirmenin Avrupa Birliği kamu borçları krizi üzerindeki etkisi
SEMİHA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
EkonomiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiAvrupa Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜL İPEK TUNÇ
- Tam zamanında üretim sistemi ve bir sanayi işletmesinde uygulama çaışmaları
Başlık çevirisi yok
ALİ CEMNUR BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
İşletmeGebze Yüksek Teknoloji Enstitüsüİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÖKHAN ÖZER
- Yenilikçi bir faaliyet olarak iç girişimciliğin çalışanların iş tatmini üzerine etkisi: Sakarya ili imalat sanayi üzerine bir alan araştırması
As an innovative activity; effect of internal entrepreneurship on job satisfaction of employee. a field research on manufacturing industry of province Sakarya
ÖZNUR BOZKURT