Kırım Tatar Türkçesinde organ adlarından yapılan eğretilemeler
Metaphors created by using organ names in Crimean Tatar language
- Tez No: 375553
- Danışmanlar: PROF. DR. FİGEN GÜNER DİLEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 237
Özet
Bu çalışmada Kırım Tatar Türkçesinde organ adlarından yapılan eğretilemeler incelenmiştir. Dili etkili şekilde kullanmamızı sağlayan, anlatımı güçlendiren ve çok anlamlılığın araçlarından biri olan eğretilemelerin, özelde de organ adlarından yapılan eğretilemelerin, Unesco'nun kaybolma tehlikesi altındaki diller içerisinde gösterdiği Kırım Tatar Türkçesinde kullanılıp kullanılmadığı, kullanılıyorsa bunun sıklığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Sürgün ve Kırım'a dönüş sonrasında yazılmış roman ve hikâyeler taranmış ve her organ için bulunan veriler listelenmiştir. Organ isimlerinin eğretileme içerisindeki işlevinin, kattığı anlamın daha iyi tespit edilebilmesini sağlamak için olabildiğince çok örnek verilmeye çalışılmıştır. Giriş bölümünde çalışmanın amacı, yöntemi ve kapsamı belirtilmiş, birinci bölümde de eğretilemenin ne olduğu açıklanmıştır. Tezin esas ve hacimli kısmını oluşturan inceleme bölümünde ise, tespit edilen eğretilemeler beş ana başlıkta incelenmiştir. Organ adları anatomi kitaplarındaki tasnifler temel alınarak sınıflandırılmış ve her ana başlık altında ayrıca alt başlıklar içerisinde ele alınmıştır. Her bir organın sözlük anlamı, tarihi ve çağdaş Türk lehçelerindeki karşılıkları verilmiştir. Taranan eserlerde espit edilen örneklerden ortak özellik gösterenler, bu ortaklıklarına göre ikinci alt başlıklar altında toplanmıştır. Sonuç bölümünde eğretilemelerin günümüz Kırım Tatar Türkçesindeki durumu ve geçmişten günümüze seyri tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, metaphors created by using organ names in Crimean Tatar Language are analysed. It is attempted to be identified whether metaphors, which provide us an efficient use of language, strengthen expression, and work as a tool of polysemy, especially metaphors created by using organ names, are used or not in Crimean Tatar Language that takes place in UNESCO's list of endangered languages; and, frequency of using metaphors are also attempted to be identified. Novels and stories from post-exile and retail period are scanned and data, found for each organ name, is listed. To provide a better identification and understanding of organ names' functions in metaphors and meanings they provide, it is attempted to be given as many examples as possible. In the introduction chapter, aim, method and scope of the study is given, and in the first chapter the meaning of metaphor is explained. In the research chapter, which is the main and voluminous chapter of the thesis, identified metaphors are analysed under five main titles. Based on their classification in anatomy books, organ names are classified; and, they are discussed in subtitles that are placed under each main title. Each organ's lexical meaning, history, and equivalents in modern Turkic dialects are given. In the scanned works, examples that show common features are collected under the same subtitle in accordance with their common features. In the conclusion chapter, the condition of metaphors in today's Crimean Tatar Language, and their progress from past to present are identified.
Benzer Tezler
- Tatar şairi Rkail Zeydulla'nın şiirleri üzerinde dil incelemesi (Giriş-metin-dizin)
A grammatical analysis on the poems of the Tatar poet Rkail Zeydulla (Introduction-text-index)
TUĞBA ORÇAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimEge ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÖNER
- Kırım Tatar Türkçesinde anlamca kaynaşmış-deyimleşmiş birleşik fiiller ve bu fiillerin öğretimdeki yeri
The Combined verbs united in meaning idiomized in the Turkish in Kırım tatar and the location of these verbs in teaching
ARZU SEMA ERTANE BAYDAR
Doktora
Türkçe
2002
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. MUKİM SAĞIR
- Kırım Tatar Türkçesinde kiplik belirteçleri
In Crimean Tatar Turkish modal adverbs
SATI BURCU KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HABİBE YAZICI ERSOY
- Kırım-Tatar Türkçesinde cümle bağlayıcıları
Başlık çevirisi yok
İHSAN AKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
DilbilimGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜZİN TURAL
- Zakir Kurtnezir'in Miras adlı eseri esasında Kırım Tatar Türkçesinde zamirler
The pronoun of Crimean Tatar Turkish in the book Miras by Zakir Kurtnezir
PAKİZE NURCAN KARAKAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARZU SEMA ERTANE BAYDAR