Üniversite öğrencilerinde sosyal kaygıyı yordayan ailesel ve bilişsel faktörler
Familial and cognitive factors predicting social anxiety among university students
- Tez No: 378590
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE OYA SORİAS
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Social Anxiety, Parental Attitudes, Cognitive Distortions
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uygulamalı Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin algıladıkları anne baba tutumlarının ve bazı bilişsel düşünce hatalarının, sosyal kaygı düzeyleri üzerindeki etkisini incelemektir. Bu amaçla, 2012–2013 eğitim-öğretim yılında Ege Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve İstanbul Arel Üniversitesi'nde eğitim görmekte olan, 19–23 (Ort = 20.94, Ss = .83) yaşları arasındaki 310 üniversite öğrencisi (165 kadın, 145 erkek) çalışmaya katılmıştır. Araştırmada, öğrencilere Demografik Bilgi Formu, Liebowitz Sosyal Kaygı Ölçeği (LSKÖ), Ana Babaya Bağlanma Ölçeği (ABBÖ), İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği (İİBÇÖ) ve Sosyal Düşünceler ve İnançlar Ölçeği (SDİÖ) uygulanmıştır. Katılımcıların sosyal kaygı düzeyleri cinsiyet, okudukları bölüm, başarı düzeyi, ailede psikiyatrik tanı bulunması ve arkadaş sayılarına göre karşılaştırıldığında, sosyal kaygı düzeylerinde sadece ailede psikiyatrik tanı bulunup bulunmaması açısından anlamlı farklılık bulunmuştur. Algılanan anne baba tutumları, ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalar, ve sosyal düşünce ve inançların sosyal kaygı üzerindeki etkisini araştırmak ve ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalar ile sosyal düşünce ve inançların bu ilişkideki aracı rolünü incelemek amacıyla yapısal eşitlik analizi yapılmıştır. Beklendiği gibi, algılanan anne baba tutumları örtük değişkeninin İlgi/Kontrol ve Aşırı Koruma alt boyutlarının sosyal kaygıyı anlamlı düzeyde yordadığı bulunmuştur. İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmalar değişkeninin Yakınlıktan Kaçınma, Zihin Okuma ve Gerçekçi Olmayan İlişki Beklentisi alt boyutlarının, Sosyal Düşünce ve İnançlar değişkeninin ise Sosyal Yetersizlik ve Sosyal Karşılaştırma alt boyutlarının sosyal kaygıyı anlamlı düzeyde yordadığı bulunmuştur. İlişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalar ile sosyal düşünce ve inançların algılanan anne baba tutumları ve sosyal kaygı arasındaki ilişkide aracı rolü olduğu bulunmuştur. Tüm bulgular literatür ışığında tartışılmış, ileride yapılabilecek çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of the current study was to investigate the predictive role of perceived parental attitudes and cognitive distortions on social anxiety among university students. Participants consist of 310 university students (165 female, 145 male), between ages 19–23 (M = 20.94, SD = .83), studying at Ege University, Middle East Technical University and Istanbul Arel University in 2012–2013 academic year. The data was collected by Demographic Information Questionnaire, Liebowitz Social Anxiety Scale (LSAS), Parental Bonding Instrument (PBI), Interpersonal Cognitive Distortions Scale (ICDS), Social Thoughts and Beliefs Scale (STABS). Findings revealed that social anxiety did not significantly differ according to participants' gender, major department, success level and number of friends but whether there is psychiatric diagnosis in a family member or not. Structural Equation Modelling was used to investigate the effect of perceived parental attitudes, interpersonal cognitive distortions, and social thoughts and beliefs on social anxiety; and explore the mediating role of interpersonal cognitive distortions, and social thoughts and beliefs in the relationship between perceived parental attitudes and social anxiety. It was found that Care/Control and Over Protection subdimensions significantly predicted social anxiety. Interpersonal Cognitive Distortions subdimensions as Avoidance of Intimacy, Mindreading, Unrealistic Relationship Expectation, and Social Thoughts and Beliefs subdimensions as Social Deficit and Social Competence also significantly predicted social anxiety. Interpersonal Cognitive Distortions and Social Thoughts and Beliefs were found to fully mediate the relationship between perceived parental attitudes and social anxiety. The findings and suggestions for future research were discussed in the light of literature.
Benzer Tezler
- İstanbul örnekleminde üniversite öğrencilerinde algılanan ebeveyn tutumunun sosyal kaygı ve mükemmeliyetçilik düzeylerine etkisi
The effect of perceived parental attitudes on social anxiety and perfectionism levels in university students İstanbul sampling
VERA EKEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiBeykent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NESLİM GÜVENDEĞER DOKSAT
- Üniversite öğrencilerinde travma sonrası büyümeyi yordayan çeşitli değişkenlerin Türk ve Amerikan kültürlerinde incelenmesi: Bir model önerisi
Exploring various variables as predictors of posttraumatic growth on university students in Turkish and American cultures: A model proposal
MANOLYA HASELDEN
- Üniversite öğrencilerinde bağlanma stilleri ile sürekli öfke ve öfke ifade tarzları arasındaki ilişkide aleksitiminin aracı rolü
The mediator role of alexithymia in between the relations of attachment styles and anger expressions of university students
İREM YAĞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
PsikolojiHaliç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ATİLLA TEKİN
- Üniversite öğrencilerinde travma sonrası gelişimi etkileyen faktörlerin incelenmesi
Examining the factors that affect posttraumatic growth in university students
CANSU ALTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
PsikolojiHaliç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEDA BAYRAKTAR
- Üniversite öğrencilerinde bağlanma stillerinin damgalama davranışıyla ilişkisinin öfke ifade tarzı açısından incelenmesi
Analysis of relationship between attachment styles and stigmatization behaviors in college students in terms of anger expression style
MERVE AYDİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ENGİN EKER