Özel öğretim kurumundaki sınıf öğretmenlerinin milli eğitim ideolojisini yeniden üretme pratiklerinin okul etnografyasıyla incelenmesi
The study of national education ideologies reproduction practices by private primary school teachers in the context of school ethnography
- Tez No: 381558
- Danışmanlar: PROF. DR. ZİYA SELÇUK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 170
Özet
Bu araştırmanın amacı, özel öğretim kurumundaki sınıf öğretmenlerinin milli eğitim ideolojisini yeniden üretme pratiklerini araştırmaktır. Araştırma nitel olarak tasarlanmış ve okul etnografyasıyla saha araştırması yapılmıştır. Araştırma sahasını Ankara ili, Çankaya ilçesindeki bir özel öğretim kurumu oluşturmaktadır. Araştırma sahasında sekiz sınıf öğretmeni ile yapılan derinlemesine görüşmeler, sekiz sınıf öğretmeninin derslerine ve zümre toplantılarına yönelik gözlemler ve dokümanlardan veriler toplanmıştır. Toplanan veriler betimsel analiz ve içerik analizi teknikleriyle çözümlenmiştir. Araştırmanın bulguları problem cümlesine bağlı olarak belirlenen temalar, kategoriler ve kodlar çerçevesinde verilmiştir. Birinci tema kapsamında ideolojinin yeniden üretimi siyasal düşünce kategorisinde Kemalizm, muhafazakârlık, milliyetçilik, liberalizm ve neoliberalizm; kültür kategorisinde değer ve inanç, ritüeller ve semboller; düşünceler bilimi kategorisinde sistem bağlamında ortaya koyulmuştur. İkinci tema olan sınıf öğretmenlerinin eğitim-öğretim uygulamalarının eğitim ideolojisini yeniden üretiminde müfredat kategorisi öğretim programları, belirli gün ve haftalar, örtük müfredat bağlamında; endoktrinasyon kategorisi değer eğitimi ve hâkim düşünce kategorilerinde açıklanmıştır. Üçüncü tema ise roller, öğrenme yolları ve öğrenmeyi etkileyen bireysel ve bağlamsal faktörler kategorisi ile sunulmuştur. Araştırmanın sonunda elde edilen verilerden ulaşılan sonuçlar şöyledir: (i) Sınıf öğretmenleri ideoloji kavramını siyasi düşünce kategorisi içerisinde Kemalizm, milliyetçilik ve muhafazakârlık ideolojisi açısından doğrudan üretirken, liberalizm ve neoliberalizm ideolojilerini dolaylı yoldan üretmektedirler. (ii) Sınıf öğretmenlerinin eğitim-öğretim uygulamalarının yeniden üretim sürecinde üst yapı olarak bakanlık ve kurum önemli rol oynamaktadır. Özel öğretim kurumunda sınıf öğretmeni kurumun eğitim felsefesi ve uygulamaları doğrultusunda eğitim-öğretim sürecini yapılandırmaktadır. (iii) Eğitim-öğretim uygulamalarının müfredat kategorisi içerisinde değerlendirilmesinde özellikle ideolojik söylem bağlamında matematik ve sosyal bilgiler öğretim programında vurgunun yer aldığı görülmektedir. İdeolojik yansımanın öğretim programının da içeriğinden kaynaklı en yoğun olduğu öğretim programı Sosyal Bilgilerdir. (iv) Eğitim-öğretim uygulamaları örtük müfredatın okul iklimi boyutunda kurumun eğitim felsefesinde beklentilerle ortaya koyduğu Atatürkçülüğü ve yaşam becerilerine vurgu yapan değerleri içermektedir. Sınıf iklimi açısından da eğitim-öğretim uygulamaları kurumun ilerlemeciliğe dayanan liberalizme yönelik öğeler içermektedir. (v) İnformal kuralların ideolojik yansıması öğretmen ve öğrenci açısından iki boyutta değerlendirilebilir. Öğretmen açısından öncelikler bağlamında neoliberalizmin rekabet, paylaşım, hesapverebilirlik, güven boyutları ön plana çıkarken öğrenci açısından Atatürkçülük, milliyetçi ve muhafazakâr ideolojinin göstergelerine rastlanmaktadır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to research the re-production practices of national education ideologies of private primary school teachers. The study was designed qualitatively and field research was conducted with school ethnography. The field of the research was a private teaching institution in the Çankaya district, Ankara, Turkey. Data was obtained from detailed interviews with eight primary teachers, their observations and documents related to their classes and coterie meetings. Data obtained were analysed with descriptive and content analysis techniques. The findings of the study were given within the frame of themes, categories and codes which were determined based on the problem statement. The first theme of re-production of ideology was presented in the context of Kemalism, conservatism, nationalism, liberalism and neoliberalism in the category of political thought; value and belief, rituals and symbols in the category of culture and system in the category of school of thought. The second theme of curriculum in re-production of educational ideology in elementary teachers' teaching practices was explained in the context of syllabus, significant days and weeks, and hidden curriculum. Within this category the indoctrination in the context of teaching values and dominant thought was reviewed. The third theme was presented in the category of roles, learning styles and individual and contextual factors affecting learning. The results found at the end of the study are (i) While the primary teachers produce the ideology concept in terms of Kemalism, nationalism and conservatism directly, they produce the ideologies of liberalism and neoliberalism indirectly in the category of political thought. (ii) As upper structure, ministry and institution play a significant role in re-production process of teaching practices of primary teachers. Primary teachers in private teaching institutions construct their teaching processes according to the educational philosophy and practices of their respective institution. (iii) Evaluating the teaching practices in the category of curriculum, Math and Social Sciences are realised to be emphasised especially in the context of ideological discourse. Social Sciences course is the one that reflects the ideology the most intensively due to its syllabus. (iv) Teaching practices include Kemalism, which the institution presents via the expectations in educational philosophy, in the hidden curriculum of school climate. In terms of school climate, teaching practices include elements related to Liberalism based on constructivism. (v) Ideological reflections of informal practices are evaluated in two dimensions as teacher and student. Priorities for the teacher focused on competition, collaboration, accountability and confidence within the framework of neo-liberalism, Students indicated priorities of Kemalism, nationalism and conservatism in their ideological reflections.
Benzer Tezler
- Ortaokul 5. ve 6. sınıf İngilizce öğretmenlerinin ikinci dil olarak İngilizce öğretiminde eğitici drama yöntemine ilişkin görüşleri
5th and 6th grade English teachers' views on the educational drama method in teaching English as a second language
ZAİKA TUĞÇE BODUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimBahçeşehir ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALEV ÖNDER
- Kamu ve özel eğitim kurumlarında çalışan ortaöğretim fen bilimleri öğretmenlerinin iş doyumları ve öz yeterlik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
An investigation of secondary science teachers' job satisfaction and self-efficacy levels
ELİF KONAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZGÜR KIVILCAN DOĞAN
- Okul öncesi öğretmenlerinin fen öğretimine dair öğretimsel pratiklerinin pedagojik inançları açısından incelenmesi: PYP bağlamı
Investigation of preschool teachers' instructional practices regarding science teaching in terms of pedagogical beliefs: The context of PYP
DİLARA AŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiOkul Öncesi Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ YİĞİT KUTLUCA
- Öğretmenlerin karakter eğitimi yetkinlik inançlarının okul öncesi dönem çocuklarının değerleri ile ilişkisi
Relationship between teachers' character education efficacy beliefs and values of preschool children
EYLEM BAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimÜsküdar ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASİL ÖZDOĞRU
- Lise öğrencilerinin kullandıkları öğrenme stratejileri
Learning strategies used by high school students
ÖZLEM ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEKİR ÖZER