Türk Hukukunda manevi tazminatın niteliği ve hesaplanması
Qualification and calculation of non-pecuniary compensation in Turkish Law
- Tez No: 382202
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. HURİYE REYHAN DEMİRCİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Medeni Hukuk Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
Hukukta sorumluluk zararın oluşumuyla başlar ve geniş anlamda zarar maddi ve manevi zararı kapsamaktadır. Çalışmamızın konusu olan manevi tazminatın temeli manevi zarardır. Buna göre kişilerin manevi bütünlüklerine yani kişilik haklarına yönelik gerçekleştirilen saldırılar akabinde bir zarar oluşursa, bu zarara sebep olanın zararı tazmin borcu doğacaktır. Kişilik haklarına konu olan değerler; yaşam hakkı ve bedensel bütünlük, kişinin şeref ve haysiyeti, adı, resimleri, sesi ve yaşam alanları şeklinde başlıklandırılabilir. Manevi zararın tazmini dava yoluyla olmaktadır. Manevi tazminat davası, kişilerde oluşan manevi zararı, yani maruz kaldıkları kişilik haklarına saldırı akabinde oluşan elem, keder ve üzüntüyü telafi ve bir nebze olsun rahatlama duygusu verilebilmesi amacıyla ileri sürülen dava hakkıdır. Manevi tazminatın hukuki niteliği hususunda ise özel hukuk cezası, tatmin, telafi,sembol, sosyal yardım ve önleme caydırma görüşleri ileri sürülmüştür. Somut olaylar göre bu görüşler değerlendirilerek tazminat belirlenmektedr. Türk Hukuku içerisinde manevi tazminat borcunun doğduğu durumlar; beden tamlığının ihlâli ve ölüm halinde manevi tazminat, basın yoluyla kişilik haklarının ihlâlinde manevi tazminat, Sözleşmeye aykırılıktan doğan manevi tazminat, boşanma ve nişanlılığın sona ermesi halinde manevi tazminat, diğer kişilik haklarının ihlâli sebebiyle manevi tazminat olarak belirlenmiştir. Diğer kişilik haklarının ihlâli halinde kişilik haklarını koruyan saldırı tehlikesinin önlenmesi davası, saldırıya son verilmesi davası ve saldırının hukuka aykırılığının tespiti davası, maddi tazminat davası, manevi tazminat davası ve vekaletsiz iş görmeden doğan kazancın geri verilmesi davası açılabilmektedir. Manevi tazminat genellikle zarar görene bir miktar para ödenmesi şeklinde belirlenmektedir. Ancak olayın gereklerine göre başka bir tazmin şekline de hakim karar verebilir. Tazminat talebinde kural olarak zarar gören kimse o bulunabilir. Ağır bedensel zarar ve ölüm hallerinde yakınlarında manevi zarar talebinde bulunabileceği belirtilerek esasen bu durumun istisnası varmış gibi düşünülsede, bu durumda da manevi zarara uğryanın tazminat talebinde bulunduğu açıktır. Çünkü manevi zarar manevi dünyada gelen bir eksilmeyi temel alır. Zarar veren kişinin özellikleri, zarar gören kişinin özellikleri ve zararlı sonucu meydana getiren olaydaki kusur durumu tazminatın miktarına etki eder. Bu hususlar dikkate alınarak hakkaniyeteuygun miktarda tazminat belirlenir. Tüzel kişilerde manevi tazminat talebinde bulunabilir. Manevi tazminat talebinin ileri sürülebilmesi zararı ve zarardan sorumlu olan kişiyi öğrenmesinden başlayarak iki ve her durumda on yıllık zamanaşımı süresine bağlıdır. Anahtar Kelimeler : Hukuk, Manevi Tazminat, KiĢilik Hakları, Manevi Zarar
Özet (Çeviri)
Responsibility in the law starts with occurrence of damage and loss covers pecuniary and non-pecuniary damages in broad terms. Basis of non-pecuniary compensation which is subject of our study is non-pecuniary damage. Accordingly, if a loss is resulted from attacks intended for non-pecuniary integrities of individuals that is their personal rights, compensation debt of individual who caused this damage will be born. Values which are subject of personal rights may be outlined under right to live and physical integrity, honor and dignity of individual, name, pictures, voice and living spaces. Compensation of non-pecuniary damage is made through lawsuit. Non-pecuniary compensation lawsuit is a lawsuit right argued for the purpose of compensating non-pecuniary damage that is sorrow, sadness and discomfort resulted from attack for personal rights which individuals exposed to and giving a bit of relief feeling. In issue of legal nature of non-pecuniary compensation, private law punishment, satisfaction, compensation, symbol, social welfare and prevention deterrence opinions were proposed. These opinions are evaluated by concrete events and compensation is determined. Cases where non-pecuniary compensation debt is born within Turkish law are non-pecuniary compensation in case of violation of body integrity and death, non-pecuniary compensation in violation of personal rights by means of media, non-pecuniary compensation resulted from being incongruent to the contract, non-pecuniary compensation in case of termination of divorce and engagement, non-pecuniary compensation due to violation of other personal rights. In case of violation of other personal rights, lawsuit of preventing attack danger protecting personal rights, lawsuit of terminating the attack and lawsuit of determining the contradiction of attack to the law, pecuniary compensation lawsuit, non-pecuniary compensation lawsuit and lawsuit of refunding the earning resulting from doing work without power of attorney may be opened. Non-pecuniary compensation is generally determined in form of paying a sum of money to the injured person. However, according to the facts of the event, judge may decide on another compensation form. Injured person may demand compensation as a rule. In cases of heavy physical damage and death, relatives may demand non-pecuniary compensation and although it is considered that this situation has an exception, it is clear that person who suffered from non-pecuniary damage demands compensation in this case. Because non-pecuniary damage takes decrease coming in spiritual world as a base. Characteristics of person giving damage, characteristics of injured person and fault state in the event leading to harmful outcome are affecting the amount of compensation. By taking these issues into consideration, compensation amount complying with justice is determined. Legal persons may demand non-pecuniary compensation. Claiming a non-pecuniary compensation demand starts from the moment when damage and person who is responsible for damage are learnt and depends on ten years of limitation at any case. Key words : Law, Moral Compensation, Personal Rights, Non-pecuniary damage
Benzer Tezler
- Türk ve Azerbaycan Hukukunda aile ilişkilerinden doğan manevi tazminat
Non pecuniary compensation in Turkish and Azerbaijan Law
AGHADADASH SAFAROV
- Türk hukukuna göre boşanmada manevi tazminat
Material compensation in divorce according to Turkish law
SELİN ÇELİK ÇALHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukAntalya Bilim ÜniversitesiÖzel Hukuk Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ALTUNKAYA
- Türk hukukunda tıbbi uygulamadan kaynaklanan manevi tazminat
Non-pecuniary compensation arising from medical practice in Turkish law
YAKUP GÖKHAN DOĞRAMACI
Doktora
Türkçe
2021
HukukİZMİR BAKIRÇAY ÜNİVERSİTESİSağlık Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERKAN ÇINARLI
- Boşanmanın mali sonuçları
Financial consequences of divorce
EDANAZ ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukÖzyeğin ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TOPALOĞLU