Geri Dön

Eski Uygurca İyi Niyetli Hanzade İle Kötü Niyetli Hanzade metninin rekonstrüksiyonu

Reconstruction of the Old Uyghur text: İyi̇ Ni̇yetli̇ Hanzade İle Kötü Ni̇yetli̇ Hanzade

  1. Tez No: 394329
  2. Yazar: KENAN AZILI
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET MAHUR TULUM
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2015
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Anadolu Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 118

Özet

Yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışmada Budist Uygur edebiyatının çatik türüne giren bir yazma eserin rekonstrüksiyonu yapılmıştır. Budist külliyat içerisinde Buda adaylarının yeniden doğum ve hayat hikâyelerinin anlatıldığı bu edebî tür, Türk milletinin Budizme dair tafsilatlı malumatlarını ve yine Türklerin maddî ve manevî değerlerini ihtiva etmektedir. Birçok dilde nüshaları bulunan yazma, Türkoloji sahasına“Kalyânamkara ve Pâpamkara Hikâyesi”olarak yerleşse de aslen Eski Uygurca nüshasında bu isimler yerine“Edgü Ögli Tigin ve Anyıg Ögli Tigin”isimleri yer almaktadır. Bu yüzden de bu isimle anılması daha doğru olacaktır. Bunu yanında dönemin dil özelliklerini yansıtması bakımından bu eserin oldukça mühim bir yere sahip olduğu anlaşılmaktadır. Yukarıda anılan sebepler, bizi yazma üzerinde yeniden çalışmaya yönlendirmiştir. 20. Yüzyılda Dun-Huang Mağaraları'nda bulunan ve Fransa Millî Kütüphanesinde muhafaza edilen eser üzerine bugüne kadar birçok çalışma yapılmıştır. Eserin çözümlenişinin 101. yılında bütün bu çalışmalar karşılaştırmalı olarak tekrar ele alınacak, eksiklikler gösterilecek ve yeni düzeltmeler teklif edilecektir. Söz konusu veri analizi yapılırken tarihî Türk lehçelerinin yanında modern Türk lehçeleri, Türkiye Türkçesi ve ağızlarına sık sık başvurulacaktır. Böylece sunulmuş olan okuma ve tamir teklifleri mesnetleri ile ortaya konulmuş olacaktır. Türkoloji sahasında daha önce uygulanmamış farklı metotlarla (orijinal metin, transliterasyon ve transkripsiyon) değerlendirme ve tespitlerde bulunulacak, hemen ardından da metnin sözlüğü verilerek çalışma nihayete erecektir. Bu sözlükte yer alan kelimelerin anlamları özellikle metin içerisindeki kazandığı anlamlar değerlendirilerek verilecektir.

Özet (Çeviri)

The manuscript reconstructed in this post-graduate thesis is a Jataka which is an important genre of Buddhist Uighur Literature. This literary genre in which the rebirth and life stories of Buddha candidates are narrated in Buddhist Corpus contains detailed knowledge of Turkish Nation about Buddhism and also material and moral values of the Turks. Although this manuscript which has editions in many languages settled in to area of Turcology as ''Kalyânamkara and Pâpamkara Story'', the names ''Edgü Ögli Tigin and Anyıg Ögli Tigin'' take place in its Old Uighur edition instead of these names originally. Thus to be called under this name will be more accurate. Moreover this work is understood to have a very significant place when thought in terms of reflecting the language properties of that era. Consequently these causes necessitated restudying on the manuscript. Many studies have been conducted about the work up to now which was found in Dun-Huang caves in 20th Century and preserved in France National Library. All such studies will be reconsidered comparatively in the one hundred and first year of the analysis of the work and then deficiencies and corrections will be set forth. While analyzing mentioned data, modern Turkic dialects, Turkey Turkish and its dialects will be refered frequently besides historical Turkic dialects. By this way, submitted reading and emendation offers will be set forth with grounds thereof. Assessments and interpretations will be made by different methods (original text, transliteration and transcription) which were not applied in Turcology area formerly and the study will be concluded by giving text dictionary right after. The meanings of the words contained in this dictionary will be given by particularly assessing the meanings which they gain within the text.

Benzer Tezler

  1. Eski Uygurca zaman kategorisinin metindilbilim açısından incelenmesi: İyi ve Kötü Prens öyküsü örneği

    The textlinguistic analysis of tense category in old Uyghur: The case of İyi ve Kötü Prens öyküsü

    JUYEONG JANG

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesi

    Türkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BÜLENT GÜL

  2. Eski Uygurca Kuanşi-im Pusar. incelemesi-metin-çeviri-açıklamalar-sözlük

    Old Uighur Kuansi im Pusar examination text- translation- explanations- glossary

    CEYDA ÖZCAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik Üniversitesi

    Türk Edebiyatı Bölümü

    PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ

    PROF. DR. MUSTAFA SİNAN KAÇALİN

    PROF. DR. ZÜHAL ÖLMEZ

  3. Altun Yaruk bağlamında Eski Uygurca'da fiil birleşmeleri

    Compound verbs in Old Uyghur Turkish in the context of Altun Yaruk

    RAZİYE ERSAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    DilbilimHacettepe Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BÜLENT GÜL

  4. Eski Türkçede bilge kavramı

    Old Turkish 'bilge' consept

    SÜMEYYE KARAKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AKARTÜRK KARAHAN

  5. Prens Kalyanamkara Papamkara hikâyesi, metin (çeviriyazı ve aktarım), dil incelemeleri (cümle bilgisi ve sözcük yapımı), indeks

    A story of Prince Kalyanamkara Papamkara

    DUYGU YAVUZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    DilbilimMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TANJU ORAL SEYHAN

    YRD. DOÇ. DR. C. ERALP ALIŞIK