Geri Dön

2-6 yaşlarındaki kekemelik problemi olan ve olmayan çocukların artikülasyon özelliklerinin karşılaştırılması

A comparison of articulatory characteristics of 2-6 year old stuttering and non stuttering children

PDF İndir

  1. Tez No: 40269
  2. Yazar: F. FİGEN GÜLERYÜZ
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. PINAR EGE
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1995
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 147

Özet

Bu araştırma, 2-6 yaşlan arasındaki kekemelik problemi olan ve olmayan ço- cuklardaki görülen artikülasyon hata tiplerinin (şekil, yer, titreşim, atma ve çarpıt ma) geleneksel yaklaşımla ayrıntılı bir incelemesinin yapılarak hataların pozisyon larının (baş, orta ve son) ve bu çocuklardaki diadokokinetik hızlarının karşılaştırıl ması amaayla planlanmıştır. Araştırmanın ömeklemine, 2-6 yaş düzeyindeki 20 kekemelik problemi olan ve 20 kekemelik problemi olmayan çocuk alınmıştır. Çalışmaya alman tüm denek ler için ortak kriterler belirlenmiştir. Buna göre çalışmaya alman çocukların önce den artikülasyon, dil ya da kekemelik tedavisi almamış olması, oral-periferal yapı larında bir sorun olmaması., nörolojik bir problemin görülmemesi, normal işitiyor olması, bütün gelişim alanlarında yaşının özelliğini gösteriyor olması, aka dil fonksiyonunun yaşma uygun ve Türkçe'nin ana dili olarak kullanılıyor olması kri ter olarak ele alınmıştır. Grup sınıflandırması için kriterler şöyledir : Kekeme grup için; konuşma sırasında 300 heceden 5 ya da daha fazla hecede akıcılık bozukluğu göstermesi, çocuğun çevresindekilerce kekemelik sorunu olduğuna dikkat çekili yor ya da kabul ediliyor olması, normal akıalık için; konuşma sırasındaki 300 he ceden 4 ya da daha az hecede akış bozukluğunun olması, çocuğun çevresince ko nuşmasının akıcılığına ait kekemelik riski oluşturduğuna inanılmaması kriterleri çalışma için alınacak çocukları belirlemede esas olmuştur. Veri toplama aşamasında çocuğa ait bilgileri içeren bilgi formu kekemelik problemi olmayan çocuklar için anaokulu öğretmenleriyle, kekemelik problemi olan çocuklar için ise, aileleriyle birlikte doldurulmuştur. Çalışma sırasında ilk aşamada“Serbest Oyun Ortamı”araştırmacı ile çocuğun standart oyuncak setiyle (evcilik oyuncakları, bebek, trafik seti) oyunu ve resimli kitaplar hakkında konuş maları sırasında çocuğun ifadeleri toplam 25-30 dak. teyp-kasete kaydedilmiştir. Alman konuşma örneği sözcük testinden elde edilen verileri desteklemek ve ayrı ca çocukların ortalama kekeleme sıklığı bulunarak tam ve sınıflandırma işleminde kullanılmıştır. İkinci aşamada her çocuk tarafından seslerin baş, orta ve sondaki üç pozisyonda en az iki kullanımlarım içeren 107 resimli sözcük kartı isimlendiril-116 mistir. Kayıtlar hem teyp-kaseüe, hem de diğer uygulayıcının yazılı kayıt yöntemi kullanmasıyla gerçekleştirilmiştir. Seslerin çücarulış şeklinin transkripsiyonunda, iki uygulayıcı arasında farklılık olduğunda deneyimli bir konuşma terapisti olan üçüncü bir kişinin katkısı sağlanarak kayıt üzerinde görüşbirliğine varma yoluna gidilmiştir. Çocukların yapakları her artikülasyon hatası fonetik envantere göre baş, orta, sondaki pozisyonları dikkate alınarak geleneksel yaklaşımda esas alman hata tiplerine (şekil, yer, titreşim, atma, çarpıtma) göre sınıflandırılmıştır. Bir diğer hata tipi olan ekleme hatası çok az yapıldığı için istatistiki incelemeye alınmamış tır. 107 sözcükten 10 sözcüğün sondaki pozisyonunda ünsüz kümeleri (cluster re duction) bulunduğu için bu grup tekrar kendi içinde ayrı olarak incelemeye alın mıştır. Üçüncü aşamada, Diadokokinetik Test (DDK) ile çocukların diadokokinetik hızlan ölçülmüştür. Bu test çocukların kabul edilebilir bir düzgünlük derecesiyle konuşmadaki sesleri hızlı olarak sıralama yeteneğini belirlemek için uygulanmış tır. Diadokokinetik işlem; tekli, ikili, üçlü olmak üzere toplam 6 tekrarın üreti mini içermiştir. Tekli /Pa/, /Ta/, /Ka/; ikili /PaTa/, /TaKa/; üçlü /PaTaKa/ hecelerinin belirlenen sayıdaki üretiminin kaç saniyede gerçekleştiği DDK hız de ğerini vermiştir. Toplanan verilerin istatistiksel analizinde varyans analizi, Mann Whitney-U Testi, Wilcoxon Eşleştirilmiş İki Örnek Testi, İki Yüzde Arasındaki Farkın Önemli lik Testi uygulanmıştır, elde edilen bulgular aşağıda sıralanmıştır : - Kekeme grup daha fazla artikülasyon hatası yapmaktadır. - Kekemelik problemi olmayan grupta yapılan artikülasyon hatalarının orta laması sırasıyla; atma, şekil, titreşim, yer ve çarpıtma hatalarıdır. - Kekemelik problemi olan grupta ise en sıktan en aza doğru sıralama; şekil, atma, titreşim, yer ve çarpıtma tipi hatalardır. - Her iki grupta yapılan artikülasyon hata tiplerinin sözcük pozisyonlarına göre ortalamaları paralellik göstermektedir. Yine her iki grupta da toplam hata sıklığının sırası; ortada, sonda ve baştaki pozisyonlardadır.117 - Şekil hatasının kekeme olan ve olmayan her iki grupta da sözcük pozisyon larına göre hata sıklığının sırası; ortada, başta ve sondaki pozisyonlardadır. Şekil hata tipinde gruplar arasındaki fark orta pozisyonda önemli bulunmuştur. Her iki grupta da orta pozisyonda yapılan şekil hataları sıklığı sırasıyla; iki ünlü arası ün süzden önce ve ünsüzden sonradır. Kekeme grupta daha fazla sayı ve çeşitlilikte şekil hataları görülmüştür. - Yer hatasının sözcük pozisyonlarına göre hata sıklığının sıralaması, keke melik problemi olan grupta; başta, ortada ve sondaki pozisyondadır. Kekemelik problemi olmayan grupta ise; ortada, sonda ve baştaki pozisyondadır. Yer hata ti pinde gruplar arasındaki fark baştaki pozisyonda önemlidir. Kekeme grupta, kontrol grubundan farklı yer hataları görülmüştür. - Titreşim hatasının sözcük pozisyonlarına göre sıklığının sıralaması her iki grupta da; sonda, başta ve ortadaki pozisyonlardadır. Titreşim hata tipinde grup lar arasındaki fark başta, ortada ve sonda olmak üzere her üç pozisyonda da çok önemlidir. Her iki grupta en fazla sürtünmeli seslerde, daha sonra patiamalı- kapantilı ve yan-kapanuhlarda titreşimli ünsüz sesi, titreşimsiz ünsüz yapmakta dırlar. Ayrıca kekeme grup bunun tersi olarak titreşimsiz patlamah-kapantıh ün süzü, titreşimli yapmaktadırlar. - Atma hatasının sözcük pozisyonlarına göre sıklığının sıralaması her iki grupta da; ortada, sonda ve baştaki pozisyondadır. Atma hata tipinde gruplar ara sındaki fark, ortadaki pozisyonda önemlidir. Her iki grup içinde atma hatasının orta pozisyondaki sıklığı sırasıyla; ünsüzden önce, iki ünlü arası, ünsüzden sonra dır. Her iki grupta da en fazla yapılan hata tipi sırasıyla, akıcılar, yan-ünlüler, ge- nizsiller, sürtünmeliler ve patlamah-kapantılılarda olduğu görülmüştür. Kekeme grupta ayrıca yan-kapanülılarda atma hatası görülmektedir. - Çarpıtma hata tipi kekeme olmayan grupta hiç yapılmamıştır. Kekeme olan grupta sözcük pozisyonlarına göre çarpıtma hata tipinin sıklığı sırasıyla; sonda, ortada ve baştadır. Çarpıtma hata tipinde de titreşim hatalarında olduğu gibi, gruplar arasındaki fark başta, ortada ve sondaki her üç pozisyonda da önemlidir. Kekeme grupta baş ve ortadaki pozisyonda /z/, /r/ ve /l/ ünsüzlerinde, sondaki pozisyonda ise /k/, /f /, İyi, /h/ ve /r/ ünsüzlerinde çarpıtma hatası yaptıkları görülmektedir.118 - Kekemelik problemi olan grupta şekil, yer, titreşim, atma ve çarpıtma hata tipleri hem sayı, hem de çeşitlilik yönünden diğer kekeme olmayan gruptan daha fazla olduğu görülmektedir. - Ünsüz kümesindeki (cluster reduction) gruplar arasında yapılan hatalar arasındaki fark önemlidir. Kekeme grupta daha fazla sayı ve çeşitlilikte ünsüz kü mesi hatası yapılmaktadır. En fazla yapılan hata tipi sondan bir önceki ünsüz sesi özellikle /r/ ve /l/ akıa ünsüzlerini atma şeklindedir. Diadokokinetik hızlar iki grup arasında karşılaştırıldığında tek heceli (/Pa/, /Ta/, /Ka/), iki heceli (/PaTa/, /TaKa/) ve üç heceli (/PaTaKa/) sıralan keke melik problemi olan grubun daha uzun sürede (saniye) gerçekleştirdikleri görül müştür ve gruplar arasındaki fark da önemli bulunmuştur. Yani kekeme grubun diadokokinetik hıza diğer kekeme olmayan gruptan daha yavaştır. Daha önce de ifade edildiği gibi, bu çalışma kekemelik problemi olan çocuk ların, normal akışı olan yaşıtlarına göre daha fazla artikülasyon bozukluğu oluş turduklarını ve ayrıca daha geniş artikülasyon bozukluğu çeşitliliğini oluşturduk larını göstermiştir. Bu bulguların ışığında bazı çocuklar için kekemelik ve artikülasyon bozukluğunun birbiriyle ilişkili olduğu düşünülebilir. Yine hem ke kemelik, hem artikülasyon bozukluğu olan çocukların, nöromotor davranışların- daki gecikme bozukluklarım bazı araştırmacılar daha olası görmektedirler. Ve ke kemelik problemi, konuşmanın temporal programlanmasındaki bozuklukla ilişkilendirilmektedir. Bu çalışmada da kekemelik problemi olan çocukların diado kokinetik hızlarının daha yavaş olduğu gözlenmiştir. Bu da bize kekeme çocukla rın artikülatör mekanizmalarının motor kontrolünde ve konuşmanın temporal programlanmasıyla ilgili güçlükleri olabileceği görüşüne bu çalışmada katkıda bu lunulduğu düşünülmüştür. Fakat bu konuda daha kapsamlı çalışmaya ihtiyaç du yulacaktır. Bu çalışma bulguları sonucunda araştırmacılara teorik bilgiler sağlamak, kli- nisyenlere tam ve tedavide yol gösterici ipuçları elde etmek temel düşüncemiz ol muştur. Bu düşünceler, ancak hem teorik, hem de klinik çalışmaların artırılması ve geliştirilmesi sonucu kekeleyen çocuklara yardım etmemizi kolaylaştıracaktır.

Özet (Çeviri)

This study was conducted to compare the articulation errors and diadochokinetic rates in stuttering and fluent children 2-6 years of age, using a detailed analysis of articulation error types (manner, place, voicing, omissions, distortions). 20 stuttering children and 20 fluent children from 2 to 6 years of age were used as subjects. The normal subjects were eligible for the study if they met the following criteria : No previous articulation, language and stuttering therapy, absence of neurological disease. Normal oral-peripheral structure, normal hearing. Normal development in all areas. Monolingual home environment (Turkish) normal receptive language. The stuttering group met the following criteria : Disfluencies in 5 or mor syllables in a 300 syllable speech sample. Acceptance of notice of the child's stuttering by his/her environment. Normal fluency was described by the presence of 4 or less dysfluent syllables in a 300-syllable speech sample in addition to regarding of child's speech as normal by those in the child's environment. The personal information form for the subjects were filled together with the nursery teachers for non-stutterers and with the parents for stutterers. First, an audio-tape recording of child's speech was made while the researcher and child were playing with the a standard play set (domestic toys, babies, traffic set) and pictured-books. The speech recording was used not only to support the data obtained from the word test, but also to derive a 300-syllable sample to find the child's mean stuttering frequency for the diagnosis and clasification process. Next, an articulation test involving the use of the Turkish phonemes in the initial, medial and final positions at least two-times was administered. For the test each child had to name 107 picture cards. In addition to the audio-recordings, a simultaneous trans. In case of disagreements in the transcription of sounds between the two investigators, the assistance of a third, experienced120 speech-pathologist was obtained to reach a conclusion. All the articulation errors made by the children were classified according to their position in the sentence (initial, medial and final) and error types (manner, place, voicing, omission and distortion). Addition of sounds were not included as errors in the analysis due to its rarity. 10 words out of 107 which included consonant clusters were analyzed as a seperate group. Thirdly, the diadochokinetic rates of the children were assessed to determine the ability of children to arrange the sounds in order quicly during speech. The diadochokinetic process included the production of single (/Pa/, /Ta/, /Ka/), double (/PaTa/, /TaKa/) and trisyllables (/PaTaKa/) a total of six. The time that was necessary for the production of a predetermined number of single, double and trisyllables revealed the diadochokinetic rates. The statistical analyses used were ANOVA, Mann-Whitney-U Test, Wilcoxon Paired Two Sample Test. The results are shown below : - Articulation errors were more frequent in the stuttering group. - The frequency of articulation errors with respect to three positions from most to least was omissions, manner, voicing, place and distortion in the nonstuttering group. - For the stutters, the frequency sequence was manner, omissions, voicing, place and distortion errors. - The total of articulation error types with regard to word positions were similar in both groups in which the frequency of total errors were highest at medial position, further decreasing at final and initial positions. - The frequency of manner errors with regard to word positions, for both of the groups were, in decreasing order, at the medial, initial and final positions. The difference between the groups with respect to manner errors were found to be significant at the medial position. In both of the groups, the manner errors that were made at the medial position were respectively in mid-vocalic position before the consonant and after the consonant.121 - The frequency of place errors with regard to word positions were in decreasing order, at the initial, medial and final positions in the stuttering group. In the nonstuttering group, the frequency was highest at the medial, position and decreased in final and initial positions. The difference between the groups with respect to place error was significant at the initial position. - The frequency of voicing error with regard to word positions, for both of the groups, were indecreasing order, at the final, initial and medial positions. The difference between the groups with respect to voicing errors were very significant at the all positions. Both of the groups were changed voiced consonant sound to unvoiced consonants, most frequently in fricatives sounds, to be followed by stop-plosives and affricates. In addition, the stutters changed unvoiced stop-plosives to them voiced counter parts. - The frequency of omission errors, with regard to word positions were, in decreasing order, at the medial, final and initial positions for both of the groups. The difference between the groups with regard the omission errors was significant at the medial position. For both groups, the grequency of omission error at the medial position was highest before a consonant, followed by the midvocalic position and after the consonant. In both of the groups, omission errors were most frequent for liquids, followed by semi-vowels, nasals, fricatives, and stop-plosives in addition omission errors was present for affricates in the stuttering group. - Distortion errors were not observed in the nonstutters. In the stuttering group, the frequency sequence of distortion errors with regard to word positions, were highest at the final position, followed by medial and initial positions. The difference between the groups with regard to distortion errors was significant at all positions. The distortion errors were made for /z/, /r/ and /l/ consonants at the initial and medial positions and for /k/, /f/, /y/, /h/ and /r/ consonants at the final position in the stuttering group. - It was observed that, both the frequency and the variety of manner, place, voicing, omission and distortion errors more frequent in the stuttering group, than in the nonstuttering group.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    142597

    Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi

    Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque

    EVREN YILDIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE

  2. Tez No

    520762

    Antalya'da 2007-2016 yılları arasında otopsisi yapılan ası olgularının adli tıp açısından değerlendirilmesi

    Medicolegal evaluation of deaths by hanging in Antalya, between 2007-2016: autopsy results

    MUSA OĞUL

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Adli TıpAkdeniz Üniversitesi

    Adli Tıp Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. YAŞAR MUSTAFA KARAGÖZ

  3. Tez No

    592636

    5-6 yaşlarındaki çocukların günlük yaşamlarındaki doğal davranışlarının incelenmesi: Spesimek kaydı yöntemi

    The analysis of 5-6 years old children's behavior in their daily lifes: Type of specimen records

    ASLI ÖZER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimAnkara Üniversitesi

    Eğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SELAHİDDİN ÖĞÜLMÜŞ

  4. Tez No

    7378

    Konya il merkezinde okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların beslenme alışkanlıkları üzerinde bir araştırma

    A Research on food habits of the preschool children in Konya

    HURİYE ALBAYRAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1989

    Beslenme ve DiyetetikSelçuk Üniversitesi

    DOÇ. DR. MİNE ARLI

  5. Tez No

    903021

    Etkileşimli kitap okuma yönteminin 5-6 yaşlarında gelişimsel dil bozukluğu olan çocukların dil konuşma ve erken okuryazarlık becerilerine etkisinin incelenmesi

    Investigation of the effect of the interactive book reading method on the language speaking and early literacy skills of children with developmental language disorder aged 5-6 years old

    NEVZAT EGEMEN NAKIŞÇI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Dil ve Konuşma TerapisiÜsküdar Üniversitesi

    Dil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET KONROT

Geri Dön