Türkiye'de gelir dağılımı açısından ücret ve maaş gelirlerinin mukayeseli analizi
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 41134
- Danışmanlar: PROF.DR. KAMİL TURAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, İşletme, Labour Economics and Industrial Relations, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1995
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
ÖZET: Sonuç ve öneriler dışında, toplam 57 tablo ile desteklenen ve üç bölümden oluşan bu tez;“Türkiye'de Gelir Dağılımı Açısından Ücret ve Maaş Gelirlerinin Mukayeseli Analizi”ni konu almaktadır. Bu tez ile; aslında her zaman üzerinde tartışılan ve çözüm için çeşitli teori ve politikaların doğup gelişmesine kaynak oluşturan, günümüzün hızla gelişen ve değişen dünya şartlarında önemi daha iyi kavranan ve ilgilileri fazlaca meşgul eden, birbiriyle yakından ilişkili iki kavram üzerine, kısa ifadeyle gelir dağılımı ve ücret konusuna dikkat çekilmek istenmiştir. Ücret veya maaş, genel olarak bedeni veya fikri emeğin üretime katkısı karşılığında, bu emek sahiplerince elde edilen bir gelirdir. Emek ise, doğal kaynaklar, sermaye ve müteşebbis ile bir arada üretimin önemli unsurlarındandır. Dağılıma konu olan toplam gelir ise; ekonomik faaliyetlere iştirak eden üretim unsurlarının elde ettikleri gelirlerden oluşmaktadır. Elde edilen bu toplam gelir, üretim unsurları arasında nasıl paylaşılacaktır? Bu soruya insanlık tarihi boyunca cevaplar aranmış ve çözüm için önerilen ücret ve gelirler politikası ve bu politikalara ilişkin amaç ve araçlardan istifade yoluna gidilmiştir. Bu gelişmelere rağmen, bugün taraflar arasında bir mutabakatın sağlandığını söyleyebilmek mümkün değildir. Bir başka ifadeyle gelir dağılımındaki adaletsizlik sürmektedir. Bu olumsuzluk, az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde, gelişmiş ülkelere nazaran daha belirgin olarak hissedilmektedir. Bu durum, günümüz sosyal politika, ekonomi, hukuk ve ahlak bilimcilerini yeni çareler için yoğun çalışma yapmaya sevk etmektedir. Türkiye'de ücret ile ilgili kavram ve hesaplar üzerinde gerek anlam, gerekse yorum açısından taraflar arasında bir birliktelik yoktur. Diğer taraftan, ücret ve maaş gelirlerini oluşturan unsurların çokluğu esas ücrete ve maaşa ilave olarak yapılan ödemeler ve sağlanan diğer katkılar ücret - maaş maliyetini hızla artırmakta, buna karşılık emek sahibi için önemli olan kullanılabilir gelirde, aynı ölçüde artış görülmemektedir. Ücret maliyeti ile net ücret geliri arasındaki farkın büyüklüğüne, kesintilerin çeşitliliği ve oranlarının yüksekliği neden olmaktadır. Ayrıca, ücret ve maaş istatistikleri konusunda ülke genelini kapsayan bilgilere ulaşmak oldukça zordur. Bu istatistiklerde geçmiş yıllara nazaran bugün önemli gelişmelerin olduğu söylenebilir. Türkiye'de ücret ve maaş gelirlerinin gelişme seyrini; Maliye Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), Devlet istatistik Enstitüsü (DİE), Yüksek Denetleme Kurulu (YDK), Türkiye işveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) ve Kamu işveren Sendikalarının çalışmalarından tespit etmek ve buna dayalı yorumlar yapmak mümkündür. Kamu işveren Sendikaları, kamu kesiminde toplu iş sözleşmesi kapsamında bulunan işyerlerinin tamamına yakın bölümüne ilişkin verileri çok ayrıntılı bir şekilde kamuoyunun bilgisine sunmaktadır. Türkiye'de gelir dağılımına ilişkin istatistiki bilgiler ve çalışmalar da çok yetersizdir. Bugüne kadar konu hakkında en ayrıntılı çalışma DİE tarafından 1987 yılında yapılan“Hanehalkı Gelir ve Tüketim Harcamaları Anketi”dır. Bu araştırmanın dışında, DPT'nın 1963 ve 1973 çalışmaları ile 1968 yılına ait A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Çalışması ve ayrıca 1973 - 1974'de DİE, 1986'da TÜSİAD tarafından ve değişik zamanlarda bazı kişilerce yapılan çalışmalar mevcuttur. iKaynak ve veri yetersizliğine rağmen incelemeye çalıştığımız“Türkiye'de Gelir Dağılımı Açısından Ücret ve Maaş Gelirlerinin Mukayeseli Analizi”konulu bu tez; aşağıda özetlenen sonuçları ortaya çıkarmıştır. (ı) Türkiye'de özellikle 1989 - 1993 döneminde ücret ve maaş gelirlerinde önemli reel artışlar meydana gelmiştir. Dolayısıyla bu kesimin toplam gelirden aldığı payda önceki yıllara nazaran iyileşme görülmektedir. 1994 yılında yaşanan ekonomik kriz diğer kesimlerle birlikte ücret ve maaş geliri elde edenleri de olumsuz şekilde etkilemiştir. (ı ı) Reel ücret ve maaş gelirlerinde 1980 - 1988 dönemindeki kayıpların kısa sürede giderilmesi yolundaki uygulamalar, genel olarak ülke gerçeklerini dikkate almayan politikalara dayandırılmış ve bu durum ekonomik dengeleri olumsuz yönde etkilemiştir. Ayrıca, yukarıda da belirtildiği gibi işgücü maliyeti ve ele geçen ücret geliri arasındaki farkın büyüklüğü aşırı ücret taleplerine gerekçe oluşturmuş, diğer taraftan kayıtdışı istihdamı teşvik ederek haksız rekabete yol açmıştır. (m) 1989 - 1993 döneminde, ücret ve maaş gelirlerinde sağlanan reel artışta; kamu kesiminde istihdam edilen ve tamamına yakını toplu iş sözleşmesi kapsamında bulunan ücretliler birinci sırada, özel sektörde toplu iş sözleşmesi kapsamındaki işçiler ikinci sırada ve maaş geliri elde eden kamu görevlileri üçüncü sırada yer alırken, toplu iş sözleşmesinden istifade edemeyen, sendikasız, hatta sosyal güvenlik hakkından dahi yoksun bulunan ve toplam istihdam içinde en büyük paya sahip olan ücretlilerin gelirlerinde ise, reel artıştan bahsetmek bir yana önemli ölçüde kayıpların meydana geldiği gözlenmiştir. (iv) Ücret ve maaş gelirlerinin milli gelirden aldığı paya etki eden; istihdamın yapısı, sendikalaşma oranı, vergi ve sosyal güvenlik politikaları ile kayıt dışı ekonomi gibi önemli faktörlerin herbiri ayrı ayrı ele alınmalı ve çözüme kavuşturulmalıdır. (v)Çeşitli zamanlarda yapılan araştırma sonuçlarına göre, Türkiye'de toplam gelirinin yarısına yakın bölümünü halkın % 20'si, geriye kalan yarısını da halkın % 80'i paylaşmaktadır. Bu, adil olmayan duruma en kısa süre içinde son verilmelidir. (vı) Türkiye'de memur sayısı fazladır ve ülke genelinde dağılımda sübjektif ölçüler geçerli olmaktadır ve genel olarak kamu görevlilerinin tabi oldukları mevzuat günün gelişmeleri karşısında yetersiz kalmaktadır. Dolayısıyla, Kamu Personel Rejimi her bakımdan yeni bir düzenlemeyi mecburi kılmaktadır. (vıı) Her konuda olduğu gibi, ücret ve gelirler politikasında da başarılı olabilmek, mevcut aksaklıkları giderebilmek ve bu husustaki gerçekçi tedbirleri uygulamaya koyabilmek için ilgili kesimlerin birlikte hareket ederek sosyal diyalog içinde mutabakat sağlamaları gerekmektedir. (vıı ı) Her türlü istatistiki bilgiyi derleyip, değerlendiren ve kamuoyunun bilgisine sunmaya çalışan Devlet istatistik Enstitüsü'ne azami destek verilmelidir.
Özet (Çeviri)
This Miosis work titled“A Comparative Analysis of Wag<> and Salary Incomes in terms of Tneo/no Di siri bulion in Turkey”consists of* throe sections except Mie conclusion and recominendat. ions, supported by total 57 tables. This thesis essentially aims at. drawing* attention to two closely interrelated concepts, that is, income distribution and remunerations, which are the subject of never-ending debates and cause creation and development of various theories and policies for solution, whose importance is realized better under the changing conditions in the world and which take much time of professionals in this field. In general, wage or salary is the type of income obtained by a labourer in return of th<> rontr-i but i on of his/her physical or intellectual labor to production. Labor is one of the important factors of production like natural resources, capital and entrepreneur. Total distributable income consists of incomes obtained by factors of production participating in economic- activities. How will such total income obtained be shared among factors of production? Answers to this question have been sought for throughout the history of the mankind and ways have been taken to make use of wage and salary policies recommended for its solution and of objectives and means for such policies. In spite of these developments, today, it is not possible to say that an agreement has been reached among parties. In other expression, injustice in income distribution still continues. This situation is felt more clearly in less developed or developing countries than in developed countries and urges the contemporary socio-political specialists, economists, lawyers and ethic ians to make intense studies for new remedies. In Turkey, there exists no togetherness among parties on remtinaration- related concepts and- calculations in terms of both meaning and interpretation. On the other hand, elements constituting wage or salary income are too many, including other payments and contributions made in addition to the basic wage or salary, which rapidly increase the cost of wage or salary, whereas income usable by the labourer which is the most important aspect for him/her, does not see a proportional increase. Magnitude of the difference between remuneration cost and net remuneration income is fostered by the variety of cuts and the highness of cut rates. In addition, it is quite difficult to obtain nation-wide data from wage and salary statistics. Yet, it can be said that major improvements have been achieved in these statistics today, compared to the past years. It is possible to assess the development progress of wage and salary incomes in Turkey from studies made by the Ministry of Finance, the State Planning Office (“DPT”), the State Statistics Institute (“DİE”), the Supreme Board of Auditors, the Turkish Confederation of Employer Associations (TİSK) and the Public Employers Associations and make interpretations basing on such assessment. The Public Employers Associations present to the public for information highly detailed data for almost all businesses under collective labor agreement coverage in the public sector. Statistical data and studies for income distribution in Turkey are not sufficient either. The most detailed study made in this area so far is the“Survey for Household Income and Consumption Expenses”carried out by DİE in 1987. Also there are other studies conducted by DPT in 196,3 and 1973, by the Faculty of Political Sciences, Ankara University in 1968, by DİE in 1973-1071, by I. ho Turk isli Assoc in! ion ot' fııdust ri ;ıl i st s and I'us i nessmoti in 198fj and by individuals in various y.-ws. This thesis work has been carried out in spite of thy shortage of sources and data and revealed the following' conclusions. (i) In Turkey, wage and salary incomes have seen significant real rises particularly in 1989-1993, thus causing improvement in the share of remunerations in the total income compared to the past years. The economic crisis underwent in 1994 has had a negative impact upon wage and salary earners as well as other sectors. (n) Implementation directed towards compensating in a short time the losses occurred in real wage and salary incomes in the period 1980-1988 were based hi policies '»luch had generally not taken into account the rial ionnl realities, and have affected the economic equilibria adversely. In ?:.ddi lion, as stated above, magnitude of the difference between labor cost and net income obtained paved way for excessive wage claims and also encouraged off- record sector thus causing unfair competition. (in) In terms of the real rise in wage and salary incomes achieved in the period 1989-1993, wage earners employed in the public sector almost all under collective labor agreements took the first place and workers employed in the private sector under collective labor agreements took the second place and salary earner public servants, the third place, whereas wage earners deprived of collective labor agreements and even of the social security right, who have the biggest share in the total employment, suffered significantly from wage losses, no t."to mention a real rise in their wages. (iv) Each of the major factors affecting the share of wage and salary- incomes in the national income, such as the employment structure, rate of unionization, taxation and social security policies and off-record economy should be taken up individually and solved. (v) According to the results of studies conducted in various years, almost one half of the total income is shared by 20% of the people in Turkey and the other half, by 80% of the people. This unjust situation should be ended within the shortest time. (vi) In Turkey, public servants are too many in number and they are distributed throughout the country by subjective criteria. Furthermore, the legislation they are subject to in general is inadequate against the current developments. Therefore, the Public Personnel Regime entails a new regulation in every respect. (vn) As in all other issues, relevant sectors must act together and reach agreement through social dialogue in order to be successful the in wage and salary policy, rectify the existing failures and implement realistic actions. (vni) Maximum support should be provided to the State Statistics Institute which compiles and assesses all data and strives to present thorn to the public for information.
Benzer Tezler
- Türkiye'de yapısal uyum politikalarının emek piyasası ve gelir dağılımına etkileri
The Effects of structural adjustment policies on labor market and income distribution in Turkey
ÖZLEM ONARAN
- Türkiye'de asgari ücret ve asgari ücret üzerinden alınan vergilerin mali analizi
Minimum wage and minimum wage taken over financial analysis of tax in Turkey
BARIŞ KARAMIZRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MaliyeSivas Cumhuriyet ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZIM ÖZTÜRK
- Dünya'da değişim sürecinde yeniden yapılanma ve sendikaların durumu
Başlık çevirisi yok
NECDET ÇEVİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriGazi ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. VEDAT BİLGİN
- Çağdaş gelişmeler açısından asgari ücret (genel olarak Türkiye'de ve dünyada)
Minimum wage in according to contemporary perspective
ADEM KORKMAZ
Doktora
Türkçe
2001
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriİstanbul ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TOKER DERELİ
- Türkiye'de gelir vergisinde uygulanan ayırma ilkesinin gelir dağılımı üzerine etkisi
The impact of seperation principle in Turkish income tax system on income distribution
ERDEM UTKU EKE