Millî Eğitim Bakanlığı Merkez Teşkilatı yöneticilerinin örgütsel değişimi yönetme yeterlikleri ile stratejik liderlik davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between top managers' organizational change management capacity and their strategic leadership levels at Ministry of National Education (MoNE)
- Tez No: 419335
- Danışmanlar: PROF. DR. SERVET ÖZDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Denetimi ve Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 175
Özet
Bu araştırmanın amacı, MEB merkez teşkilatı yöneticilerinin stratejik liderlik davranışları ile örgütsel değişimi yönetme yeterlikleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bu amaçla, MEB merkez teşkilatındaki üst düzey yöneticilerin stratejik liderlik davranışlarına ve örgütsel değişim yönetim becerilerine ilişkin çalışanların algı düzeyleri belirlenmiştir. Bununla birlikte, MEB üst düzey yöneticilerinin stratejik liderlik davranışları ile örgütsel değişimi yönetme becerileri arasında ilişkiler incelenmiştir. Ayrıca MEB üst düzey yöneticilerinin stratejik liderlik davranışları ve örgütsel değişimi yönetme becerileri konusunda çalışanların görüşleri ile çalışanlara ait cinsiyet, yaş, eğitim durumu, kıdem ve unvan değişkenleri arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığı t-testi ve tek yönlü varyans analizi ile ortaya konulmuştur. Kadrolu çalışanlar ile kadrosu mülga olanların görüşü arasındaki anlamlı fark t-testi ile sunulmuştur. Buna ilâveten, MEB üst düzey yöneticilerinin stratejik yönetim davranışlarının örgütsel değişimi yönetme becerilerinin anlamlı bir yordayıcısı olup olmadığı regresyon analizi ile açıklanmıştır. Son olarak da MEB merkez teşkilatındaki üst düzey yöneticilerin yeniden yapılanma konusundaki görüşleri yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Bu araştırmada karma yöntem kullanılmıştır ve araştırma ilişkisel bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini, MEB Merkez teşkilatında görevli şef, eğitim uzmanı, millî eğitim uzman yardımcısı, şube müdürü, görevli öğretmen, daire başkanı, maarif müfettişi, genel müdür ve müsteşar yardımcısı kadrosunda çalışanlar oluşturmaktadır. Evrenin tüm birimlerine ulaşılarak veri toplandığı için bu araştırmada“sayım”yapılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda, Guerra ve Pisapia'nın (2009) geliştirdiği ve araştırmacı tarafından Türk dil ve kültürüne uyarlanan“Stratejik Liderlik Ölçeği”(SLÖ) ile Ak'ın (2006) geliştirdiği“Örgütsel Değişimi Yönetme Ölçeği”(ÖDYÖ), daire başkanları, millî eğitim uzman yardımcıları, eğitim uzmanlarına, şeflere ve görevli öğretmenlere uygulanmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda, dört müsteşar yardımcısı ve dört genel müdür ile görüşme yapılmıştır. Bunun yanı sıra dokuz kişilik bir grupla da (2 şef, 1 görevli öğretmen, 2 eğitim uzmanı, 1 şube müdürü, 1 MEB eğitim uzman yardımcısı, 1 maarif müfettişi, 1 daire başkanı) odak grup görüşmesi yapılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda elde edilen sonuçlar, stratejik liderlik davranışları ile örgütsel değişim yönetimi becerileri arasında yüksek düzeyde olumlu yönde ilişki olduğunu göstermektedir. Stratejik liderlik davranışlarının çalışanların cinsiyetine göre anlamlı fark göstermesi hususu incelendiğinde, yönetsel liderlik ve politik liderlik alt boyutlarının cinsiyete göre anlamlı farklılık gösterdiği ortaya çıkmıştır. Çalışanların yaşları ve kıdemleri doğrultusunda stratejik liderlik davranışı ve örgütsel değişimi yönetme becerisi ile ilgili olarak anlamlı farklılığa bakıldığında, 21-30 yaş ile diğer yaş grupları arasında bütün stratejik liderlik davranışları ve örgütsel değişimi yönetme becerileri alt boyutlarında anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. Kıdem ile ilgili olarak da 1-10 yıl kıdeme sahip çalışanların görüşleri ile diğer kıdem grubundakiler arasında, örgütsel değişimi belirleme boyutu hariç, anlamlı fark olduğu tespit edilmiştir. Eğitim durumu değişkenine göre yapılan analizde ise sadece örgütsel değişimi değerlendirme safhasında ön lisans mezunları ile lisansüstü mezunları arasında anlamlı bir farklılık olduğu ortaya çıkmıştır. Unvan değişkeni temel alınarak yapılan analizde ise, stratejik liderlik davranışları ve örgütsel değişimi yönetme becerileri alt boyutlarında, daire başkanları ile diğer unvanlar arasında anlamlı farklılık görülmüştür. MEB merkez teşkilatında kadrolu çalışanlar ile kadrosu iptal olanlar arasındaki analiz sonucunda ise, ilişkisel liderlik alt boyutu hariç, bütün boyutlarda anlamlı farklılık olduğu ortaya çıkmıştır. Regresyon analizi ile stratejik liderlik davranışlarının bütün alt boyutlarının örgütsel değişimi yönetme becerileri alt boyutlarının yordayıcısı olduğu tespit edilmiştir. Nitel araştırmada içerik analizi yapılmış ve bu analiz sonucunda ortaya çıkan temalar, Tushman ve O'Reilly'nin örgütsel değişim yönetim modeli ile paralellik göstermiştir. Bu modelde yer alan yapı, insan, kültür, görev, stratejik seçimler ve icracı lider başlıkları doğrultusunda Millî Eğitim Bakanlığındaki yeniden yapılanma değerlendirilmiştir. Bu temalara ait bulgular incelendiğinde, değişimle ilgili kararlarda katılıma özen gösterilmediği, değişimin çalışanlar üzerindeki etkisinin göz ardı edildiği, değişim sonrası kurgulanacak modelin iyi kurgulanamadığı, değişim sürecinde kaygı ortamının hâkim olduğu ve güven ortamının oluşturulamadığı, kurumsal hafızanın sekteye uğradığı, değişimi takip etmek için etkili bir izleme değerlendirme mekanizması kurulmadığı görülmüştür. Yeniden yapılanma sürecinde değişimin olumlu yönlerine bakıldığında ise, hantal yapının bir nebzede olsa ortadan kalktığı, Milli Eğitim uzman yardımcısı kadrolarının görev tanımlarının ve liyakatlerinin yasal düzenlemelerle ortaya konulduğu ve iş çakışma ve örtüşmelerinin daha düzenli hale geldiği söylenebilir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study was to indicate the relationship between strategic leadership levels of top managers that work at the head organization of MoNE and their organizational change management capacity. For this purpose, the perceptions of the workers at the head organization of MoNE related with the strategic leadership levels of top managers and their organizational change management capacity were given via standard deviation and arithmetical mean. Besides this, if there was a significant relation between the strategic leadership levels of top managers and their organizational change management capacity according to the perceptions of the workers was analyzed with Pearson correlation analysis. In addition to this, whether there was a significant difference between the strategic leadership levels of top managers and their organizational change management capacity or not, according to the workers' sex, age, educational status, length of service and titles was given with t-test and ANOVA. The significant difference between active workers and passive workers was analyzed with t-test. Moreover, whether the strategic leadership levels of top managers were the meaningful predictors of their organizational change management capacity or not was indicated by regression analysis. Eventually, the ideas of top managers about the restructuring of MoNE were taken. Mixed research was used in this study. The population of the study was consisted of head workers, educational experts, MoNE specialist assistants, inspectors, unit managers, teachers working at the head organization of MoNE, department heads, director generals and deputy secretaries. The data was collected by reaching the all units of the population so in this study,“census”was done. In the quantitative research,“Strategic Leadership Questionnaire-SLQ”developed by Guerra and Pisapia (2009) and adapted into Turkish by the researcher and“Organizational Change Management Questionnaire-OCMQ”developed by Ak (2006) were given to department heads, MoNE specialist assistants, educational experts, inspectors, unit managers, teachers working at the head organization, head workers. In qualitative research, face to face conversations were made with four director generals and four deputy secretaries via semi-structured question set. Besides this, focus group interview was made with the group of nine people (two head workers, two educational experts, a MoNE specialist assistant, an inspector, a unit manager, a teacher). In the quantitative results of the study were like: it was seen that there was a highly positive relation between the strategic leadership levels of top managers and their organizational change management capacity. It was also seen that there was a significant difference in the managerial and political leadership of top managers according to the workers' sexes. Besides this, it was obviously indicated that there was a significant difference between the age group, 21-30, and the other age groups of workers about the strategic leadership levels of top managers and their organizational change management capacity in all subcategories of the SLQ-managerial, ethical, transformative, political, relational leadership- and the OCMQ-determination phase, preparation phase, implementation phase and evaluation phase. According to their length of service, it was seen that there was a significant difference between the group of 1-10 year-workers and the others in all subcategories except determination phase of the OCMQ. For educational status, it was clearly determined that there was a significant difference between associate degree and postgraduate degree in the evaluation phase of the OCMQ. To titles of the workers, it was observed that there was a significant difference between department heads and the others in all subcategories. According to active workers and passive workers, it was obviously seen that there was a significant difference between them in all subcategories except relational leadership. It was also analyzed that the subcategories of the SLQ were the meaningful predictors of all subcategories of the OCMQ. In qualitative research, content analysis was used, and it was clearly seen that the themes and subcategories of the content analysis were paralleled with Trushman ve O'Reilly's organizational change management model. In this model, structure, people, culture, duty, strategic choices and executive leadership were the topics and the reconstruction of MoNE was analyzed according to these topics. When these topics were examined, it was obviously seen that workers' participations were neglected on the decisions of change management; the negative effects of change on workers were ignored, the model after the change was not built well, anxiety controlled the organizational climate, organizational memory disappeared and there was no monitoring and evaluating mechanism for organizational change management. In the restructuring process, when positive effects were examined, it was seen that bulky structure of MoNE became a bit active, MoNE expert assistants' terms of reference and qualification were defined via legal regulations and workflow diagram became more ordered.
Benzer Tezler
- MEB merkez teşkilatı eğitim yöneticilerinin görevlerini icra ederken karşılaştıkları sorunlar
Problems of administrators in the ministry of national education MEB in the realization of their jobs
HATUN ONURAL
Doktora
Türkçe
2002
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SADEGÜL AKBABA ALTUN
YRD. DOÇ. DR. MEHTAP ÇAKAN
- Milli Eğitim Bakanlığı merkez teşkilatında kariyer planlaması
Career planning in central national ministry of education
AYNUR BOZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Planlaması Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ BALCI
- Örgüt yapısının örgütsel iletişime etkisi (Milli Eğitim Bakanlığı Merkez Örgütü örneği)
Effect of the formal organization structere on the organization communication (Ministry of Education Central Organization sample)
TÜRKER KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı
DOÇ. DR. TEMEL ÇALIK
- Örgütsel adaletin örgütsel vatandaşlık davranışı ve iş tatmini üzerine etkisi: Libya'da bir araştırma
Effect of organizational justice on organizational citizenship behavior and job satisfaction: A study in Libya
ABDULKABER IBRAHIM ABDULHAFED ELSTEEL
- Türkiye'de Kazakistan eğitim sistemlerinin örgütsel yapılarının karşılaştırılması (merkezi ve taşra teşkilatı açısından)
The compare of organization structures of educational sistems of Turkey and Kazakhstan (the point of view central and provinces organizations)
NAZYM SHUİNSHİNA