Geri Dön

Lisans öğrencilerinin problemli internet kullanım davranışları ve bu davranışları etkileyen faktörler: Modelleme çalışması

Problematic internet usage behaviours of undergraduate students and its factors: A modelling study

PDF İndir

  1. Tez No: 421429
  2. Yazar: BURCU KARABULUT COŞKUN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. SERÇİN KARATAŞ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2015
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 191

Özet

u araştırma, lisans öğrencilerinin problemli internet kullanım davranışlarını ortaya koymayı ve bu davranışları etkileyen faktörleri bir model çerçevesinde incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç kapsamında, lisans öğrencilerinin problemli internet kullanım davranışları, internette kullanım süreleri, nedenleri ve çeşitli sosyo-demografik özellikleri incelenmiş ve problemli internet kullanım düzeylerini etkileyen faktörler belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın evrenini 2014-2015 eğitim öğretim yılında ülkemizdeki bulunan yükseköğretim kurumlarında öğrenim gören lisans öğrencileri oluşturmaktadır. Örneklem ise, gelişmişliklerine göre iki grupta toplanan yükseköğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerden rastgele yöntemle seçilen 2000 tanesinden oluşmaktadır. İlişkisel tarama yönteminin kullanıldığı araştırmanın verilerini toplamak için araştırmacı tarafından geliştirilen ve 32 madde 9 faktörden oluşan Lisans Öğrencilerinin Problemli İnternet Kullanım Davranışları Ölçeği kullanılmıştır. Üç aşamada geliştirilen ölçeğin, ilk geliştirme aşamasında, oluşturulan madde havuzu uzman görüşüne sunulmuş, ikinci aşamada elde edilen ölçek, asıl uygulamaya katılmayacak bir lisans öğrenci grubu üzerinde uygulanarak açımlayıcı faktör analizine tabi tutulmuştur. Son aşamada ise ilk aşamaya katılmayan başka bir lisans öğrenci gurubu üzerinde yeniden uygulanan ölçek, son olarak doğrulayıcı faktör analizine tabi tutularak son halini almıştır. Toplam 2026 lisans öğrencisinin katılım sağladığı ölçek uygulamasından elde edilen veriler IBM® SPSS® Statistics 21 ve IBM® SPSS® Amos™ 21 yazılımları aracılığı ile tek ve çok değişkenli normallik sayımları ve yapısal eşitlik modeli analiz yöntemleri ile değerlendirilmiştir. Araştırma bulgularına göre geliştirilen lisans öğrencilerinin Problemli İnternet Kullanımı ve etkileyen faktörler modeli lisans öğrencilerinin interneti kullanmaya yönelik kullanımlarını kontrol edememeye yönelik davranışları %94, internet kullanımı sonucunda fiziksel olarak olumsuz etkilenme durumlarını %92, interneti kullanım sürelerinde aşırılık yaşama durumlarını %81 ve son olarak internet kullanım davranışları yüzünden akademik olarak başarısız olma durumlarını %40,8 oranında açıklamıştır. Bunun yanında öğrencilerin problemli internet kullanımlarını etkileyen faktörlerin sosyal doyum, duygusal tatmin, içselleştirme, prestij algısı, fiziksel olumsuz etki, aşırı kullanım, kontrol kaybı, akademik başarısızlık ve içsel kandırma başlıkları altında açıklanabildiği belirlenmiştir. Modelin çoklu gruplar açısından değerlendirilmesi sonucunda, erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre daha fazla problemli davranış sergilediği, ayrıca gelişmişlik düzeyine göre öğrenim görülen yükseköğretim kurumunun da gelişmişliğinin artmasına ters ilişkili olarak problemli internet kullanım davranış düzeylerinin değiştiği belirlenmiştir. Model çerçevesinde test edilen hipotezler açısından çoklu grup analizleri incelendiğinde, kız öğrencilerin prestij algısının, kontrol kaybı üzerinde anlamlı bir etkisi olmadığı belirlenirken, erkek öğrenciler için tüm hipotez kurguları kabul edilmiştir. Öğrenim görülen yükseköğretim kurumunun gelişmişliğine göre yapılan benzer değerlendirme sonucunda ise, 2006 öncesinde kurulan üniversitelerin öğrenim gören öğrenciler için içselleştirme faktörünün fiziksel olumsuz etki üzerinde ve içsel kandırmanın akademik başarısızlık üzerinde anlamlı bir etkisi olmadığı belirlenirken, 2006 ve sonrasında kurulan üniversitelerin öğrenim gören öğrenciler için sosyal doyumun akademik başarısızlık üzerinde, duygusal tatminin kontrol kaybı üzerinde, içselleştirmenin kontrol kaybı üzerinde, içselleştirmenin aşırı kullanım üzerinde, içselleştirmenin fiziksel olumsuz etki üzerinde, prestij algısının kontrol kaybı üzerinde ve içsel kandırmanın akademik başarısızlık üzerinde anlamlı bir etkisi olmadığı belirlenmiştir.

Özet (Çeviri)

The aim of this study is to determine and model the problematic internet use behaviours of graduate students and the factors. Based on this overall aim, the study describes problematic internet use behaviours, internet use period, reason and various social-demographical features of graduate students and the factors affect problematic internet use level. Universe of the study consists of the graduate students in Turkey between the years 2014-2015 and the population is randomly selected 2000 students from universities categorized into two development level. Casual comparative research design was used for the study. Data were collected by the scale consist of 32 items and 9 factors developed by the researcher. Scale development process completed in 3 stages. For the first development stage, expert review was applied for the item pool. Draft scale was applied and analysed with confirmatory factor analysis in the second stage. The final scale applied second time for the confirmatory factor analysis and formed as an original scale form. Original scale was delivered to 2000 graduate students and 2026 of them applied. IBM® SPSS® Statistics 21 and IBM® SPSS® Amos™ 21 software's were used for univariate and multivariate normality tests and structural equation modelling analysis. Results showed that %94 of lack of control behaviours about the Internet use, %92 of physical damaging effects, %81 of overuse of the Internet and %40,8 of academically unsuccess were explained by proposed model. And problematic internet use behaviours can be determined by the social satisfaction, emotional satisfaction, internalization, status perception, physical damaging effects, overuse, lack of control, academically unsuccess and self-deception factors. Results of multivariate group analysis of the model showed that, male students are more problematical internet users than female students and development level of the universities and problematic internet use behaviours are inversely correlated. The research findings also reveal that there is no significant effect of status perception on lack of control for the female students, but all hypotheses were accepted for the male students. The results of the same analysis of the development level of the universities showed that, there is no significant effect of internalization on physical damaging effect and self-deception on overuse for the students at the universities were founded before 2006 and there is no significant effect of social satisfaction on academically unsuccess, emotional satisfaction on lack of control, internalization on lack of control, overuse, physical damaging effects, status perception on lack of control and self-deception on academically unsuccess for the students at the universities were founded 2006 and afterwards.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    677866

    Investigation of factors influencing problematic internet use, and development of the application 'hep' to regulate university students' problematic internet use

    Problemli ı̇nternet kullanımını etkileyen faktörlerin incelenmesi ve üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanımlarının düzenlenmesi için 'hep' uygulamasının geliştirilmesi

    SONAY CANER YILDIRIM

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZAHİDE YILDIRIM

  2. Tez No

    407054

    Ergenlerin problemli internet kullanım davranışları ile yaşam doyumları arasındaki ilişkinin belirlenmesi

    Determination of the relationship between the adolescent's problematic internet usage behaviour and their life staticsfaction

    MUHAMMET ÇINAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın Üniversitesi

    İşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. GANİME AYDIN

  3. Tez No

    758671

    Öğrencilerin siber zorbalık tehlike düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Bir meslek lisesi örneği

    Investigation of students' cyberbullying hazard levels in terms of various variables: The case of a vocational high school

    NURSEL DURMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimMersin Üniversitesi

    Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ERMAN UZUN

  4. Tez No

    293368

    Lise öğrencilerinde problemli internet kullanımı ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki

    The relation between problematic internet usage and healthy life style behaviours in high school students

    İLKNUR YILDIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    HemşirelikCumhuriyet Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. FERDA YILDIRIM

  5. Tez No

    515376

    Üniversite öğrencilerinin riskli davranışları ile problemli internet kullanımı arasındaki ilişkinin incelenmesi

    Başlık çevirisi yok

    NEŞE KÜBRA YEMEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    PsikolojiÜsküdar Üniversitesi

    Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA DUYGU KAYA YERTUTANOL

Geri Dön